Słowa kluczowe
masculinity
gender
gender stereotypes
Jak cytować
Abstrakt
The analysis of the characteristics that society considers to be characteristic of each gender is one of the oldest perspectives in the study of gender stereotypes. Bearing in mind the changes taking place in the lifestyles of modern women and men as well as the fact that each era creates its own specific image of femininity and masculinity, the respondents (N = 450) were asked about what they consider to be the characteristic features of modern women and men. In addition, they were asked to identify the characteristics that best describe them. Analysis of the responses showed that the respondents attributed to modern women characteristics indicating the stereotype of a career-focused woman, while in the case of the male respondents, the indicated attributes of a modern woman, were a combination of the stereotype of a female sex object and a businesswoman. In the opinions of both groups of respondents, the masculinity is based on the characteristics traditionally attributed to men, gently expanded characteristics of the stereotype of a man, i.e. a life partner who is involved in family life. The question about self-perception in terms of femininity and masculinity showed that the vast majority of women surveyed described themselves using traits considered as typically masculine or combining masculine and feminine traits. In contrast, when describing themselves, men chose traits characteristic of traditional masculinity, while traits associated with femininity (e.g., caring) were only supplementary.
Bibliografia
Baer, M. (1997). Ewolucja myśli feministycznej w antropologii kulturowej. Szkic na podstawie wybranej literatury. W: E. Pakszys, D. Sobczyńska (red.), Humanistyka i płeć. Kobiety w poznaniu naukowym wczoraj i dziś. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Bajkowski, T. (2010). Kobiecość i męskość w percepcji młodzieży akademickiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak
Bem, S.L. (2000). Męskość. Kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Best, D.L. (2003). Gender stereotypes. W: C.R. Ember, M. Ember (red.), Encyclopedia of sex and gender. Boston: Springer DOI: https://doi.org/10.1007/0-387-29907-6_2
Birch, A., Malim, T. (2002). Psychologia rozwojowa z zarysie – od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Broverman, I.K., Vogel, S.R., Broverman, D.M., Clarkson, F.E., Rosenkrantz, P.S. (1972). Sex – role stereotypes. A current appraisal. Journal of Social Issues, 28, 59-78 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1972.tb00018.x
Deaux, K., Lewis, L. (1984). The structure of gender stereotypes. Interrelationship among components and gender label. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 991-1004 DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.46.5.991
Deaux, K., Kite, M. (2002). Stereotypy płci. W: B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Diekman, A.B., Eagly, A.H. (2000). Stereotypes as dynamic constructs: Women and men of the past, present, and future. Personality and Social Psychology Bulletin, 26(10), 1171-1188. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167200262001
Eagly, A.H., Karau, S.J. (2002). Role congruity theory of prejudice toward female leader. Psychological Review, 109(3), 573-598. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-295X.109.3.573
Frąckowiak, M. (2003). Role rodzinne, zawodowe i konsumenckie jako czynniki konstruowania tożsamości kobiet i mężczyzn w warunkach „różnorodności teraźniejszości”. Roczniki Socjologii Rodziny. Tom XV – Blaski i cienie życia rodzinnego, 63-83
Giddens, A. (2004). Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Goodman, N. (2009). Wstęp do socjologii. Poznań: Zysk i Sk-a Wydawnictwo
Grabowska, M. (2007). Stereotypy płci we wczesnej dorosłości. Wybrane uwarunkowania. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW
Karwatowska, M. (2013). Ciało kobiece vs. ciało męskie (na podstawie werbalizacji studentów). Białostockie Archiwum Językowe, 13, 117-130 DOI: https://doi.org/10.15290/baj.2013.13.08
Kochan-Wojcik, M., Piskorz, J. (2010). Zmiany w zakresie postrzegania i oceny własnego ciała wśród kobiet od okresu dojrzewania do dorosłości. Psychologia Rozwojowa, 15, 3, 21-32 Korzeń, R. (2006). Nowa charakterystyka psychometryczna Inwentarza Oceny Płci Psychologicznej (IPP). Studia Psychologica, 6, 37-50
Kostrzewa, Y. (2012). Gender w organizacjach. W: B. Glinka, M. Kostera (red.), Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu. Organizacje, konteksty, procesy zarządzania. Warszawa: Wolters Kluwer Polska
Królikowska, S. (2011). Rola stereotypów płci w kształtowaniu postaw kobiet i mężczyzn wobec zdrowia. Nowiny Lekarskie, 5, 387-393
Lipska, A., Zagórska, W. (2011). „Stająca się dorosłość” w ujęciu Jeffreya J. Arnetta jako rozbudowana faza liminalna rytuału przejścia. Psychologia Rozwojowa, 16, 1, 9-21
Lisowska, E. (2008). Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH
Lopez-Zafra, E., Garcia-Retamero, R. (2012). Do gender stereotypes change? The dynamic of gender stereotypes in Spain. Journal of Gender Studies, 21(2), 169-183 DOI: https://doi.org/10.1080/09589236.2012.661580
March, E., Van Dick, R., Hernandez Bark, A. (2016). Current prescriptions of men and women in differing occupational gender roles. Journal of Gender Studies, 25(6), 681-692 DOI: https://doi.org/10.1080/09589236.2015.1090303
Marszałek, L. (2008). Kulturowe uwarunkowania roli kobiety we współczesnym społeczeństwie. Seminare, 25, 267-279 DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2008.25.20
Melosik, Z. (2006). Kryzys męskości w kulturze współczesnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Millet, K. (1982). Teoria polityki płciowej. W: T. Hołówka (red.), Nikt nie rodzi się kobietą. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik
Miluska, J. (1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Nelson, T. (2003). Psychologia uprzedzeń. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Pankowska, D. (2005). Role płciowe a przemoc. Niebieska Linia, 2, 3-5
Paprzycka, E. (2009). „Kobiecość” współczesnych kobiet żyjących w pojedynkę. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 34, 159-183
Paprzycka, E. (2010). Ambiwalencja – analiza socjalizacji kobiet w perspektywie gender. Przegląd Socjologiczny, 59, 3, 33-53
Piotrowska, A. (2015). Męskość w wersji „pop”, czyli jaki jest współczesny mężczyzna celebryta? Studium przypadku. Dyskursy Młodych Andragogów, 16
Siewicz, K. (2013). Wpływ przekazu medialnego na współczesny wzorzec męskości a implikacje dla edukacji. Kultura – Media – Teologia, 15, 8-21
Szarzyńska-Lichtoń, M. (2004). Stereotypy płci i ich realizowanie w rolach życiowych w kontekście historycznym i kulturowym – szkic. W: A. Kuczyńska, E.K. Dzikowska (red.), Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
Twenge, J.M. (1997). Attitudes toward women, 1970 - 1995: A meta-analysis. Psychology of Women Quarterly, 21(1), 35-51 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1471-6402.1997.tb00099.x
Wilde, A., Diekman, A. (2005). Cross-Cultural Similarities and Differences in Dynamic Stereotypes: A Comparison Between Germany and the United States. Psychology of Women Quarterly, 29(2), 188-196 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1471-6402.2005.00181.x
Williams, J.E., Satterwhite, R.C., Best, D.L. (1999). Pancultural gender stereotypes revisited: the five factor model. Sex Roles, 40, 513-525 DOI: https://doi.org/10.1023/A:1018831928829
Eagly, A., Sczesny, S. (2022), Editorial: Gender Roles in the Future? Theoretical Foundations and Future Research Directions; pobrany z: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2019.01965/full [dostęp: 20.06.22]
Grochola-Szczepanek, H. (2022). Kobiecość, męskość czy może płeć komplementarna i neutralna?; pobrany z: http://www2.almamater.uj.edu.pl/101/18.pdf [dostęp: 01.03.2022]
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Dagmara Dobosz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.