Wychowanie do człowieczeństwa Eduarda Sprangera
PDF

Słowa kluczowe

German humanistic pedagogy
holistic pedagogy
conscience
humanity
meditation

Jak cytować

Zieliński , P. (2023). Wychowanie do człowieczeństwa Eduarda Sprangera. Studia Edukacyjne, (70), 185–199. https://doi.org/10.14746/se.2023.70.12

Abstrakt

The author reconstructs and interprets the Education to Humanity by Eduard Spranger, a prominent German philosopher,  psychologist, and pedagogue, whose pedagogical work is little known in Poland. The barbarism of the Russian-Ukrainian War is a reminder of how topical the issue of realising the value of humanity is in contemporary education. Spranger not only answers the question of what humanity is, but points to specific, rather than general, methods of its formation in young people. He refers to selected teaching methods of Socrates, specifically to moral stories, and also to meditation, as in Zen Buddhism. He links a number of universal values to the formation of humanity, such as self-reflection, dignity of the person, self-criticism, responsibility, conscience, and love. Spranger’s theory of upbringing is holistic. Its teleology is oriented towards personality development, with an emphasis on altruistic values and human moral development. It is largely consistent with the pedagogical thought of Otto F. Bollnow, Abraham H. Maslow, Theodor Adorno, Hans Waldenfens, Andrzej Szyszko-Bohusz, Hilarion G. Petzold and other contemporary scholars – humanists. It also seems a continuation of Immanuel Kant’s, Johann H. Pestalozzi’s, Leo N. Tolstoy’s, Rudolf Steiner’s and even Mencius’s concepts of education, as well as those of Zen and Daoist teachers. Spranger opposed the idea of a transhumanism based on modern technology, as well as the instrumental and utilitarian treatment of nature, and the materialistic and technological trend, that is omnipresent in modern human life.

https://doi.org/10.14746/se.2023.70.12
PDF

Bibliografia

Adorno, T.W. (1978). Wychowanie po Oświęcimiu. Znak, 285, 353-366

Bollnow, O.F. (1968). Existenzphilosophie und Padagogik: Versuch uber unstetige Formen der Erziehung [Filozofia egzystencjalna i pedagogika: esej o nieciągłych formach edukacji]. Stuttgard – Berlin – Koln – Mainz: W. Kohlhammer Verlag

Croner, E. (1936). Główne kierunki współczesnej pedagogiki. Pedagogika i psychologja humanistyczna. Edward Spranger. Lwów: Skład Główny w Ksiegarni „Książka” A. Mazzucato, Lwów, Czarneckiego 12

Chmaj, L. (1962). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku. Warszawa: PZWS

Gajda, J. (2006). Pedagogika kultury w zarysie, wyd. 2. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls

Jopek, S. (2001). Eduard Spranger (1882-1963) i jego filozofia społeczna na tle historii Niemiec. Forum Philosophicum, 6, 145-168 DOI: https://doi.org/10.5840/forphil2001616

Kant, I. (1999). O pedagogice. Łódź: Wydawnictwo Dajas

Łobocki, M. (2005). Teoria wychowania w zarysie, wyd. 2. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls

Maslow, A.H. (1971). Peak Experiences in Education and Art [Doświadczenia szczytowe w edukacji i sztuce]. Theory Into Practice, 10, 3, 149-153 DOI: https://doi.org/10.1080/00405847109542321

Nowak, M. (1993). Metoda hermeneutyczna w pedagogice. Roczniki Nauk Społecznych, 21, 2, 49-58

Pilch, T. (2004). Nauczyciele ludzkości. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3: M-O (ss. 577-588). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak

Spranger, E. (1964). Pädagogische Perspektiven. Beiträge zu Erziehungsfragen der Gegenwart [Perspektywy pedagogiczne. Wkład w problematykę edukacyjną współczesności], wyd. 8. Heidelberg: Quelle & Meyer

Spranger, E. (1985). O teorii rozumienia i psychologii nauk o duchu. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Szymański, M.S. (2019). Recepcja niemieckiej pedagogiki kultury w polskiej humanistyce. Kwartalnik Pedagogiczny, 4 (253), 9-19 DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.8456

Teo, T. (2003). Wilhelm Dilthey (1833-1911) and Eduard Spranger (1882-1963) on the Developing Person [Wilhelm Dilthey (1833-1911) i Eduard Spranger (1882-1963) o rozwijającej się osobie]. The Humanistic Psychologist, 1, 75-94 DOI: https://doi.org/10.1080/08873267.2003.9986920

Waldenfels, H. (1984). Medytacja na Wschodzie i Zachodzie. Warszawa: Wydawnictwo Verbinum

Zieliński, P. (2018), Aksjologia wychowania daojiao. Pedagogika, 27, 2, 35-47 DOI: https://doi.org/10.16926/p.2018.27.37

Petzold, H.G., Orth, I. (2021). Green Meditation und Oikeiosis: Wege zu ökologischem Selbstverstehen und Naturbezug, zu „ökophiler Lebenspraxis“ und aktiver „ökologischer Kultur“ [Zielona Medytacja i Oikeiosis: Ścieżki do ekologicznego zrozumienia siebie i relacji z naturą, do “ekofilnej praktyki życiowej” i aktywnej “kultury ekologicznej”]. Hückeswagen: https://www.fpi-publikation.de/downloads/?doc=petzold-orth-2021a-green-meditation-oekologisches-selbstverstehen-oikeiosis-oekophile-lebenspraxis.pdf