Słowa kluczowe
care system
developmental effects
pedagogical plan
Jak cytować
Abstrakt
The purpose of this article is to present the Danish childcare system before starting school, to analyze the types of care available and its provision in the context of children’s developmental needs. The text describes types and terms of care and the care facilities. It also indicates the principles of the pedagogical plan, what values it reflects and what aspects of care and upbringing are paid attention to in Denmark. The system is described in the context of the assumptions of developmental psychology, and so the basis of the assumptions for caring for children and supporting their development is defi- ned. The developmental effects of implementing the pedagogical plan are analyzed.
Bibliografia
Appelt, K. (2013). Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka. W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 95-131). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Appelt, K., Mielcarek M., (b.d.). Opieka i wychowanie. Wczesne dzieciństwo, seria red. A. Brzezińska, Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Arora, B., Mukalid, S.H., Fateel, M.J. (2022). Preschool experience as predictor of language learning outcomes among a sample of grades 1, 2, and 3 students in Bahrain. Journal of Education and e-Learning Research, 9(2), 45-54. DOI: https://doi.org/10.20448/jeelr.v9i2.3788
Bańka, A. (2006). Psychologiczne korzyści z kontaktu z przyrodą i doświadczania dzikości. W: B. Przyborowska (red.), Natura, edukacja, kultura (s. 187-216). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Bee, H. (1998). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzezińska, A.I. (2013). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Camilli, G., Vargas, S., Ryan, S., Barnett, S. (2010). Meta-analysis of the effects of early education interventions on cognitive and social development. Teachers College Record, 112(3), 579-620. DOI: https://doi.org/10.1177/016146811011200303
Clark, D. (2000). Equity: What do we know about the availability, quality, and affordability of childcare? Columbus, OH: Ohio State Dept. of Education, Div. of Career-Technical and Adult Education.
Dubis, M. (2022). Współpraca: nauczyciel – uczeń – rodzic. Wymiary relacji wychowawczej i edukacyjnej. Studia Pedagogica Ignatiana, (1), 151.
Grabias, S. (2000). Mowa i jej zaburzenia. Logopedia, 7-36.
Grabowski, M. (2011). Zabawa jako podstawowa forma aktywizacji dziecka w wieku wczesnoszkolnym. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 2-3.
Hernik, K., Malinowska, K. (2015). Jak skutecznie współpracować i komunikować się z rodzicami i społecznością lokalną. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Hummeny, G. (2013). Efekty opieki przedszkolnej. Wystąpienie na XIX Konferencji Diagnostyki Edukacyjnej (abstract). Gniezno.
Kielar-Turska, M. (2012). Średnie dzieciństwo – wiek przedszkolny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 202-233). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kopeć, D., Kubiak, H. (2018). Metoda Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline (VIPP-SD) w pracy terapeutycznej z rodzicami dzieci z grupy ryzyka rozwojowego. Studia Edukacyjne, 49, 315-334. DOI: https://doi.org/10.14746/se.2018.49.19
Malinowska, K. (2017). Kompetencje interpersonalne nauczycieli a ich relacja z rodzicami uczniów. W: S.T. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (s. 160). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Murphy, L.B. (1973). Commitment to day care. American Journal of Orthopsychiatry, 43(3), 314, 494. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1973.tb00799.x
Muszyńska, E. (1998). Swoboda, przymus i przemoc w relacjach dziecko – dorosły. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Næsby, T. (2022). Forældre, pædagoger og pædagogstuderendes holdning til kvalitet i dagtilbud. UCN.
Okoń, W. (1987). Zabawa a rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Pinker, S. (2002) w: Schaffer, H.R. (2014), Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Schaffer, H.R. (2014), Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Smykowski, B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 165-206). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Smykowski, B., Kleka, P. (2017). Skala Spontaniczność-Reaktywność (S-RS): podstawowe założenia i badania. Polskie Forum Psychologiczne, 22(1).
Von Stumm, S., O’Reilly, J., d’Apice, K (2021). Predicting developmental outcomes in middle childhood from early life language and parenting experiences. British Journal of Developmental Psychology, 1, 487-503. DOI: https://doi.org/10.1111/bjdp.12427
Stajek, A. (2024). Sytuacja osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Danii. Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, 1(17), 156-168.
Wygotski, L.S. (2002). Dynamika i struktura osobowości w okresie dorastania. W: A. Brzezińska, M. Marchow (red.), Wybrane prace psychologiczne II: dzieciństwo i dorastanie (s. 331-358). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Engmann, T.S. (2019). Fakta om indvandrere og efterkommere i Danmark, https://www.dst.dk/da/Statistik/nyheder-analyser-publ/bagtal/2019/2019-02-18-fakta-om-indvan-drere-og-efterkommere-i-danmark [dostęp: 5.03.2024].
Alsidig personlig udvikling. (b.d.). Emu.dk., z https://emu.dk/dagtilbud/alsidig-person-lig-udvikling?b=t436, [dostęp: 07.03.2024].
Barnets læring – Læring. (2023). Emu.dk., z https://emu.dk/dagtilbud/laering/barnets-la-ering, [dostęp: 07.03.2024].
Bekendtgørelse af lov om dag-, fritids –og klubtilbud m.v. til børn og unge (dagtilbudsloven). (2024). Retsinformation., https://www.retsinformation.dk/eli/lta/2024/55 [dostęp: 5.03.2024].
Børn i udsatte positioner. (b.d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/boern-i-udsatte-po-sitioner [dostęp: 5.03.2024].
Daginstitutioner. (2023). Børne – og Undervisningsministeriet, https://www.uvm.dk/dag-tilbud/typer-af-tilbud/daginstitutioner [dostęp: 5.03.2024].
Dannelse og børneperspektiv. (2022). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/det-paedagogi-ske-grundlag/dannelse-og-boerneperspektiv [dostęp: 7 marca 2023].
Flest lønmodtagere fra Polen. (2019). https://www.dst.dk/da/Statistik/nyheder-analy-ser-publ/nyt/NytHtml?cid=26849 [dostęp: 05.03.2024].
Her er Danmarks Kanonen. (2016). z https://www.regeringen.dk/nyheder/2016/dan-markskanon-befolkningen-har-valgt-10-vaerdier-for-fremtidens-samfund/ [dostęp: 05.03.2024].
Hvad er et pædagogisk læringsmiljø? – Pædagogisk læringsmiljø. (2022). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/paedagogisk-laeringsmiljoe/hvad-er-et-paedagogisk-laerin-gsmiljoe [dostęp: 07.03.2024].
Hvorfor er forældresamarbejde vigtigt? – Forældresamarbejde. (2022). Emu.dk. z https://emu.dkdagtilbud/foraeldresamarbejde/hvorfor-er-foraeldresamarbejde-vigtigt, [dostęp: 7 marca 2023].
Kommunikation og sprog. (b. d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/kommunika-tion-og-sprog?b=t436 [dostęp: 07.03.2024]
Krop, sanser og bevægelse. (b. d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/krop-sanser-og-bevaegelse?b=t436 [dostęp: 07.03.2024].
Kultur, æstetik og fællesskab. (b. d.). Emu.dk. Dostęp 07.03.2024, z https://emu.dk/dagtil-bud/kultur-aestetik-og-faellesskab?b=t436
Leg. (b. d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/leg [dostęp: 07.03.2024].
Minimumsnormeringer. (b.d.). Børne– og Undervisningsministeriet. z https://www.uvm.dk/dagtilbud/love-og-regler--formaal-og-aftaler/aftale-om-minimumsnormerin-ger/minimumsnormeringer [dostęp: 5 lutego 2024].
Natur, udeliv og science. (b. d.). Emu.dk. z https://emu. dk/dagtilbud/natur-udeliv-og-science?b=t436 [dostęp: 07.03.2024].
Om børnefællesskaber – Børnefællesskaber. (2022). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/ boernefaellesskaber/om-boernefaellesskaber [dostęp: 07.03.2024].
Om børnesyn – Børnesyn. (2022). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/boernesyn/om-boernesyn [dostęp: 05.03.2024].
Pasningsgaranti. (2024). Børne– og Undervisningsministeriet., z https://www.uvm.dk/dagtilbud/plads-i-dagtilbud/pasningsgaranti [dostęp: 07.03.2024].
Pædagogiske redskaber og rammer. (b. d.). Børne– og Undervisningsministeriet. z https://www.uvm.dk/dagtilbud/paedagogiske-redskaber-og-rammer [dostęp: 07.03.2024].
Sammenhænge. (b.d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/sammenhaenge [dostęp: 07.03.2024].
Se børnehaver. (b.d.). Københavns Kommunes hjemmeside. z https://www.kk.dk/borger/pasning-og-skole/pasning-0-6-aar/skriv-op-til-boernehave/se-boernehaver [dostęp: 07.03.2024].
Social udvikling. (b.d.). Emu.dk. z https://emu.dk/dagtilbud/social-udvikling?b=t436 [dostęp: 07.03.2024].
Typer af tilbud. (b.d.). Børne– og Undervisningsministeriet. z https://www.uvm.dk/dag-tilbud/typer-af-tilbud [dostęp: 07.03.2024].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Hanna Kubiak , Ewa Kubiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.