Głusi jako społeczność posiadająca własną tożsamość kulturową: przegląd literatury
Okładka czasopisma Studia Edukacyjne, nr 75, rok 2024
PDF

Słowa kluczowe

deafhood
Deaf culture
hearing impairment
Deaf culture in Germany
Deaf culture in Poland

Jak cytować

Bączyk, M. (2024). Głusi jako społeczność posiadająca własną tożsamość kulturową: przegląd literatury. Studia Edukacyjne, (75), 165–176. https://doi.org/10.14746/se.2024.75.10

Abstrakt

The Deaf Community is a distinct and unique linguistic minority. The article describes this group as collectivist and with its own cultural identity, based on Polish and international literature. Indicating the characteristics of this group and its members, the text shows how it works in Poland and Germany. It points to the many interesting initiatives and associations run by members of the Deaf Community.

https://doi.org/10.14746/se.2024.75.10
PDF

Bibliografia

Bahan, B. (1994). Comment on Turner. Sign Language Studies, 84(3), 241-249 DOI: https://doi.org/10.1353/sls.1994.0024

Bauman, Z. (1994). Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Instytut Kultury

Czajkowska-Kisil, M. (2006). Dwujęzyczne nauczanie głuchych w Polsce. Warszawa: Instytut Głuchoniemych, Instytut Polskiego Języka Migowego, Szkoła specjalna 4

Dunaj, M. (2015). GŁUCHY-ŚWIAT. Głuchota w perspektywie antropologii zaangażowanej. Łódź: Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego

Dunaj, M. (2016). W stronę edukacji dwujęzycznej dzieci głuchych w Polsce. Co wiemy? Czego nie wiemy? Co należy zrobić? Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki

Gajda, J. (2003). Antropologia kulturowa. Cz. 1: Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek

Hauland, H. (2008). Sound and Belonging: What is a Community? W: H-D.L. Bauman (red.), Open your eyes: deaf studies talking (ss. 11-123). Minneapolis: University of Minnesota Press

Hofstede, G. (2011). Kultury i organizacje: zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne

Imiołczyk, B. (2020). Osoby głuche w Polsce 2020. Wyzwania i rekomendacje. Raport komisji ekspertów ds. osób głuchych. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

Jakoniuk-Diallo, A., Rożek, A. (2021). Polski język migowy w doświadczeniach osób niesłyszących, ich rodziców i rehabilitantów. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Kotowicz, J. (2018). Dwujęzyczność migowo-pisana dzieci głuchych. Komunikacja i procesy poznawcze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego

Kusters, A., Meulder, M. De (2013). Understanding Deafhood: in search of its meanings. American Annals of Deaf, 157(5), 428-438 DOI: https://doi.org/10.1353/aad.2013.0004

Kwaśniewski, K. (1987). Tożsamość kulturowa. W: Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny: terminy ogólne (ss. 351-353). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe

Ladd, Paddy (2003). Understanding Deaf Culture: In Search of Deafhood. Clevdon, Buffalo, Toronto, Sydney: Multilingual Matters Ltd. DOI: https://doi.org/10.21832/9781853595479

Ladd, Paddy (2005). Deafhood: A concept stressing possibiliteis, not deficits. Scandinavian Journal of Public Health, 33, 12-17 DOI: https://doi.org/10.1080/14034950510033318

Nikitorowicz, J. 2003, Typy tożsamości człowieka w społeczeństwie zróżnicowanym kulturowo. Chowanna 1, 50-66

Padden, C. (2000/1991). The Deaf community and the Culture of Deaf people. W: M. Adams, W. Blumenfeld, C. Castaneda, H.W. Hackman, M.L. Peters (red.), Readings for diversity and social justice (ss. 343-351). New York

Podgórska-Jachnik, D. (2007). Głusi wśród słyszących – głusi wśród Głuchych. Problemy integracji społecznej osób z uszkodzonym słuchem w aspekcie tożsamościowym. W: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych (ss. 11-22). Łódź: Polski Związek Głuchych, Oddział Łódzki

Szczepankowski, B. (1999). Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

Tomaszewski, P. (2005). Mówić czy migać? Prawo dziecka głuchego do wychowania dwujęzycznego. W: D. Gorajewska (red.), Społeczeństwo równych szans. Tendencje i kierunki zmian (ss. 113-124). Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji

Tomaszewski, P. (2005). Rola wychowania dwujęzycznego w procesie depatologizacji głuchoty. Polskie Forum Psychologiczne, 10, 2, 174-190

Tomaszewski, P., Krzysztofiak, P., Moroń, E. (2019). From Sign Language to Spoken Language? A New Discourse of Language Development in Deaf Children. Psychology of Language and Communication, 23(1), 48-84 DOI: https://doi.org/10.2478/plc-2019-0004

Tylor, E.B. (1871). Primitive Culture. Cambridge: Cambridge University Press

Deutscher Gehörlosen-Bund e.V. [online], Deutscher Gehörlosen-Bund e.V. [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://www.gehoerlosen-bund.de/

Gehörlos, taub, schwerhörig: Hörbehinderungen [online], EnableMe Schweiz, [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://www.enableme.ch/de/behinderungen/horbehinderungen-686?gclid=CjwKCAjwjMiiBhA4EiwAZe6jQzyy9H-jEcx_z6_c2jMGpjP45LWxFNFfJJ--fnL2wK2e2ltPAHxqjxoCRyQQAvD_BwE

Historia stowarzyszeń głuchych w Polsce – Świat Głuchych [online], Świat Głuchych, [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://swiatgluchych.pl/video/historia-stowarzyszengluchych-w-polsce/

Irasiak, A. (2015). Edukacja dwujęzyczna dla rozwoju językowego dzieci Głuchych w kontekście założeń edukacji międzykulturowej. Forum Oświatowe, 27(1), 29-42, Pobrane z: http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/284

Pieniążek, S., Dankiewicz, M. (2018). Analiza tożsamości kulturowej Głuchych. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 34(2), 429-448. Pobrano z https://fidesetratio.com.pl/ojs/index.php/FetR/article/view/566

Schwerhörige und Menschen mit Sprach – oder Sprechstörungen – Anzahl in Deutschland bis 2021 | Statista [online], (bez daty). Statista, [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://de.statista.com/statistik/daten/studie/247950/umfrage/anzahl-der-schwerhoerigen-in-deutschland-nach-art-der-behinderung/

Strażnicy dostępności – Polski Związek Głuchych Zarząd Główny [online], Polski Związek Głuchych Zarząd Główny, [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://www.pzg.org.pl/straznicy-dostepnosci-2/

Taub [online], Diversity Arts Culture, [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: https://diversity-arts-culture.berlin/woerterbuch/taub

Vogel, H. (2002). Kultur und Soziologie der Gehörlosen: Die umgebende Kultur und die Gehörlosenkultur, Hamburg, Quelle: www.kugg.de (Website der KuGG e.V.)

Wprowadzenie do Kultury Głuchych [online] (bez daty), [dostęp: 4.05.2023]. Dostępny w: http://fris.sektor3.wroclaw.pl/index.php/wprowadzenie-do-kultury-gluchych/