Abstrakt
This article deals with the issue of achieving the goals of ecological education in the context of the fable The Wolf Called Ambaras by Tomasz Samojlik and its influence on shaping pro-ecological attitudes of children and adolescents towards wolves. The fable The Wolf Called Ambaras by Tomasz Samojlik is part of the literature trend promoting pro-ecological attitudes within the framework of ecological education. The main educational goal included in the story of the fable treating the adventures of the young wolf is to provide young readers and their parents the knowledge about the wolves’ life as well as public awareness of the need to protect the wolf by shaping positive attitudes of people towards this predator. Helpful in this assumption is taking up the problem of overthrowing negative stereotypes about wolves, on which the form of answers as well as attemption of demythologizing them are individual scenes of the fable. The plot of the analyzed fable attempts to answer the three main allegations of people towards wolves, which often appear in social, political and ecological discourse: the issue of wolves attacks on people, the impact of wolves hunting on forest game population and the public perception of a wolf as a bad animal, one unnecessary in the ecosystem. In addition, the bibliotherapeutic character of the fable was indicated. Through identificaiton with the character of the fable, readers can overcome their own fears related to their weaknesses and complexes based on the desensitization.
Bibliografia
Źródła tradycyjne
Buczyńska I., Chojecka K., Rozpądowska E., Przedszkolaki bliżej natury, Wychowanie
w Przedszkolu, 1999, 7.
Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku
szkolnym, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.
Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 2001.
Fiszer M., Metody i formy w edukacji ekologicznej dzieci w wieku przedszkolnym, Prace Naukowe. Pedagogika, 2002, 11.
Hasło ‘bajka’, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław – Kraków 1998.
Hasło ‘instynkt’, [w:] Język polski. Współczesny słownik języka polskiego: A-N, red. B. Dunaj,
Langenscheidt, Warszawa 2007.
Hasło ‘wilk’, [w:] W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
Jadach B.B., Kolorowe kosze. Bajki o tematyce ekologicznej, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna,
Warszawa 2014.
Jakimiuk S., Słowo od wydawcy, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Jarzyńska I., Edukacja ekologiczna w szkolnictwie szkolnym, Edukacja Elementarna w Teorii
i Praktyce: Kwartalnik dla nauczycieli, 2008, 1-2.
Jędrzejewska-Wróbel R., Florka – z pamiętnika ryjówki, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2008.
Kalinowska A., Ekologia – wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa 1993.
Kopeć E., Znaczenie i rola edukacji ekologicznej w nauczaniu początkowym, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy, red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Kowolik P., Wpływ bajki i baśni na dzieci w edukacji wczesnoszkolnej: szkic teoretyczny, Nauczyciel i Szkoła, 2004, 3-4(24-25).
Krajowy standard kompetencji zawodowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2013.
Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa 2014.
Mech L.D., Peterson O.R., Wolf-prey relations, [w: ] Wolves. Behavior, ecology and conservation,
red. L.D. Mech, L. Boitani, The University Chicago Press, Chicago – London 2003.
Mech L.D., Alpha status, dominance, and division of labor in wolf packs, Canadian Journal of
Zoology, 1999, 77, 8.
Niziołek R., Promocja ekologii wśród dzieci i młodzieży na przykładzie programu telewizyjnego
«Załoga Eko», Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2015, 17, 43(2).
Nowak S., Mysłajek R., Okarma H., Śmietana W., Analiza dotychczasowych rodzajów i rozmiaru szkód wyrządzanych przez wilki (Canis lupus) oraz stosowanych metod rozwiązywania
sytuacji konfliktowych, Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2005 (manuskrypt).
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Działania niezbędne dla realizacji celów strategii. Dzia-
łania informacyjne/edukacyjne/komunikacyjne, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński,
Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Konflikt wilków z człowiekiem. Konflikt z hodowlą zwierząt gospodarskich, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński, Program ochrony wilka CaŹródła tradycyjne
Buczyńska I., Chojecka K., Rozpądowska E., Przedszkolaki bliżej natury, Wychowanie
w Przedszkolu, 1999, 7.
Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku
szkolnym, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.
Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 2001.
Fiszer M., Metody i formy w edukacji ekologicznej dzieci w wieku przedszkolnym, Prace Naukowe. Pedagogika, 2002, 11.
Hasło ‘bajka’, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław – Kraków 1998.
Hasło ‘instynkt’, [w:] Język polski. Współczesny słownik języka polskiego: A-N, red. B. Dunaj,
Langenscheidt, Warszawa 2007.
Hasło ‘wilk’, [w:] W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
Jadach B.B., Kolorowe kosze. Bajki o tematyce ekologicznej, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna,
Warszawa 2014.
Jakimiuk S., Słowo od wydawcy, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Jarzyńska I., Edukacja ekologiczna w szkolnictwie szkolnym, Edukacja Elementarna w Teorii
i Praktyce: Kwartalnik dla nauczycieli, 2008, 1-2.
Jędrzejewska-Wróbel R., Florka – z pamiętnika ryjówki, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2008.
Kalinowska A., Ekologia – wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa 1993.
Kopeć E., Znaczenie i rola edukacji ekologicznej w nauczaniu początkowym, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy, red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Kowolik P., Wpływ bajki i baśni na dzieci w edukacji wczesnoszkolnej: szkic teoretyczny, Nauczyciel i Szkoła, 2004, 3-4(24-25).
Krajowy standard kompetencji zawodowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2013.
Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa 2014.
Mech L.D., Peterson O.R., Wolf-prey relations, [w: ] Wolves. Behavior, ecology and conservation,
red. L.D. Mech, L. Boitani, The University Chicago Press, Chicago – London 2003.
Mech L.D., Alpha status, dominance, and division of labor in wolf packs, Canadian Journal of
Zoology, 1999, 77, 8.
Niziołek R., Promocja ekologii wśród dzieci i młodzieży na przykładzie programu telewizyjnego
«Załoga Eko», Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2015, 17, 43(2).
Nowak S., Mysłajek R., Okarma H., Śmietana W., Analiza dotychczasowych rodzajów i rozmiaru szkód wyrządzanych przez wilki (Canis lupus) oraz stosowanych metod rozwiązywania
sytuacji konfliktowych, Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2005 (manuskrypt).
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Działania niezbędne dla realizacji celów strategii. Dzia-
łania informacyjne/edukacyjne/komunikacyjne, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński,
Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Konflikt wilków z człowiekiem. Konflikt z hodowlą zwierząt gospodarskich, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński, Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku
w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Olaczek R., Słownik szkolny. Ochrona przyrody i środowiska, WSiP, Warszawa 1999.
Pawłowski A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, 2008, 51, Lublin.
Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa strategia edukacji ekologicznej, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
Rybczyńska M., Rola bajki w XXI wieku w stymulowaniu rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym 7-10 lat, Kultura i Historia, 2017, 32.
Samojlik T., Rozdział czwarty, w którym orzesznice spadają z nieba, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział dziesiąty, w którym okazuje się, że... chociaż lepiej tego nie zdradzać za
wcześnie, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja
WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział dziewiąty, w którym występują straszni ludzie i straszny Czort, a Ambaras
nie wie, co myśleć, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział ósmy, w którym Łupinka przesypia porę zasypiania na zimę, a Niuch pokazuje, skąd wzięło się jego imię, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza
EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział pierwszy, w którym pewien słabowity wilczek przychodzi na świat i otrzymuje kłopotliwe imię, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress,
Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział siódmy, w którym Ambaras się gubi, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras,
Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział trzeci, w którym pojawia się legendarny Czort, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Żubr Pompik. Kolory jesieni, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Letni zmierzch, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Tropy na śniegu, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Zapach wiosny, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Bagienny łoś, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Plan bobra, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Tajemnica rzeki, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Rodzina borsuków, Media Rodzina, Poznań 2018.
Terlecka M.K., O edukacji ekologicznej w Polsce, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy,
red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Tuszyńska L., Edukacja ekologiczna dla nauczycieli i studentów, Wyższa Szkoła Pedagogiczna
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2006.
Wajchman S., Borzyszkowski W., Matulewski P., Rola edukacji przyrodniczo-leśnej w kształtowaniu proekologicznych postaw społeczeństwa, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy,
red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Wierzbicka A., Ciemnoczołowska O., Dłużak W., Flies M., Zawadzki M., Do kogo kierować
edukację? Wiedza społeczeństwa na temat wilków w północno-zachodniej Polsce, Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2016, 18, 47(2).
Wierzbowska I., Rozmieszczenie wilków w Polsce i na świecie oraz środowisko życia, [w:]
I. Wierzbowska, Wilk, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków 2010.
Wierzbowska I., Wilk jako drapieżnik. Taktyka łowiecka, [w:] I. Wierzbowska, Wilk, Fundacja
Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków 2010.
Żurakowski B., Wartości estetyczne w literaturze dla dzieci, [w:] Wartości w świecie dziecka
i sztuki dla dzieci, red. M. Tyszkowa, B. Żurakowski, PWN, Warszawa – Poznań 1984.
Źródła elektroniczne
Kasperowicz T., Dzięcioł pracuje też w kuźni, https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/dzieciol-tez-pracuje-w-kuzni [dostęp: 20.11.2018].
Lyle R., Czy wilki atakują ludzi?, „Dzikie Życie” 1998, 2/44 https://dzikiezycie.pl/archiwum/1998/luty-1998/czy-wilki-atakuja-ludzi [dostęp: 20.11.2018].
Status prawny wilka, Stowarzyszenie dla Natury „Wilk” http://www.polskiwilk.org.pl/
status-prawny-wilka [dostęp: 20.11.2018].
Ślązak A., Raport: wilki w Polsce Zachodniej mają się coraz lepiej, PAP:
http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C408470%2Craport-wilki-w-polsce-
-zachodniej-maja-sie-coraz-lepiej.html [dostęp: 20.11. 2018].
Buczyńska I., Chojecka K., Rozpądowska E., Przedszkolaki bliżej natury, Wychowanie
w Przedszkolu, 1999, 7.
Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku
szkolnym, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.
Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 2001.
Fiszer M., Metody i formy w edukacji ekologicznej dzieci w wieku przedszkolnym, Prace Naukowe. Pedagogika, 2002, 11.
Hasło ‘bajka’, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław – Kraków 1998.
Hasło ‘instynkt’, [w:] Język polski. Współczesny słownik języka polskiego: A-N, red. B. Dunaj,
Langenscheidt, Warszawa 2007.
Hasło ‘wilk’, [w:] W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
Jadach B.B., Kolorowe kosze. Bajki o tematyce ekologicznej, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna,
Warszawa 2014.
Jakimiuk S., Słowo od wydawcy, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Jarzyńska I., Edukacja ekologiczna w szkolnictwie szkolnym, Edukacja Elementarna w Teorii
i Praktyce: Kwartalnik dla nauczycieli, 2008, 1-2.
Jędrzejewska-Wróbel R., Florka – z pamiętnika ryjówki, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2008.
Kalinowska A., Ekologia – wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa 1993.
Kopeć E., Znaczenie i rola edukacji ekologicznej w nauczaniu początkowym, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy, red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Kowolik P., Wpływ bajki i baśni na dzieci w edukacji wczesnoszkolnej: szkic teoretyczny, Nauczyciel i Szkoła, 2004, 3-4(24-25).
Krajowy standard kompetencji zawodowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2013.
Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa 2014.
Mech L.D., Peterson O.R., Wolf-prey relations, [w: ] Wolves. Behavior, ecology and conservation,
red. L.D. Mech, L. Boitani, The University Chicago Press, Chicago – London 2003.
Mech L.D., Alpha status, dominance, and division of labor in wolf packs, Canadian Journal of
Zoology, 1999, 77, 8.
Niziołek R., Promocja ekologii wśród dzieci i młodzieży na przykładzie programu telewizyjnego
«Załoga Eko», Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2015, 17, 43(2).
Nowak S., Mysłajek R., Okarma H., Śmietana W., Analiza dotychczasowych rodzajów i rozmiaru szkód wyrządzanych przez wilki (Canis lupus) oraz stosowanych metod rozwiązywania
sytuacji konfliktowych, Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2005 (manuskrypt).
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Działania niezbędne dla realizacji celów strategii. Dzia-
łania informacyjne/edukacyjne/komunikacyjne, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński,
Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Konflikt wilków z człowiekiem. Konflikt z hodowlą zwierząt gospodarskich, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński, Program ochrony wilka CaŹródła tradycyjne
Buczyńska I., Chojecka K., Rozpądowska E., Przedszkolaki bliżej natury, Wychowanie
w Przedszkolu, 1999, 7.
Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku
szkolnym, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.
Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 2001.
Fiszer M., Metody i formy w edukacji ekologicznej dzieci w wieku przedszkolnym, Prace Naukowe. Pedagogika, 2002, 11.
Hasło ‘bajka’, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław – Kraków 1998.
Hasło ‘instynkt’, [w:] Język polski. Współczesny słownik języka polskiego: A-N, red. B. Dunaj,
Langenscheidt, Warszawa 2007.
Hasło ‘wilk’, [w:] W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
Jadach B.B., Kolorowe kosze. Bajki o tematyce ekologicznej, Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna,
Warszawa 2014.
Jakimiuk S., Słowo od wydawcy, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Jarzyńska I., Edukacja ekologiczna w szkolnictwie szkolnym, Edukacja Elementarna w Teorii
i Praktyce: Kwartalnik dla nauczycieli, 2008, 1-2.
Jędrzejewska-Wróbel R., Florka – z pamiętnika ryjówki, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2008.
Kalinowska A., Ekologia – wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa 1993.
Kopeć E., Znaczenie i rola edukacji ekologicznej w nauczaniu początkowym, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy, red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Kowolik P., Wpływ bajki i baśni na dzieci w edukacji wczesnoszkolnej: szkic teoretyczny, Nauczyciel i Szkoła, 2004, 3-4(24-25).
Krajowy standard kompetencji zawodowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów, Warszawa 2013.
Louv R., Ostatnie dziecko lasu, Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa 2014.
Mech L.D., Peterson O.R., Wolf-prey relations, [w: ] Wolves. Behavior, ecology and conservation,
red. L.D. Mech, L. Boitani, The University Chicago Press, Chicago – London 2003.
Mech L.D., Alpha status, dominance, and division of labor in wolf packs, Canadian Journal of
Zoology, 1999, 77, 8.
Niziołek R., Promocja ekologii wśród dzieci i młodzieży na przykładzie programu telewizyjnego
«Załoga Eko», Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2015, 17, 43(2).
Nowak S., Mysłajek R., Okarma H., Śmietana W., Analiza dotychczasowych rodzajów i rozmiaru szkód wyrządzanych przez wilki (Canis lupus) oraz stosowanych metod rozwiązywania
sytuacji konfliktowych, Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2005 (manuskrypt).
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Działania niezbędne dla realizacji celów strategii. Dzia-
łania informacyjne/edukacyjne/komunikacyjne, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński,
Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Okarma H., Gula R., Brewczyński P., Konflikt wilków z człowiekiem. Konflikt z hodowlą zwierząt gospodarskich, [w:] H. Okarma, R. Gula, P. Brewczyński, Program ochrony wilka Canis lupus w Polsce − Projekt Krajowa strategia ochrony wilka warunkująca trwałość gatunku
w Polsce, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
Olaczek R., Słownik szkolny. Ochrona przyrody i środowiska, WSiP, Warszawa 1999.
Pawłowski A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, 2008, 51, Lublin.
Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa strategia edukacji ekologicznej, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
Rybczyńska M., Rola bajki w XXI wieku w stymulowaniu rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym 7-10 lat, Kultura i Historia, 2017, 32.
Samojlik T., Rozdział czwarty, w którym orzesznice spadają z nieba, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział dziesiąty, w którym okazuje się, że... chociaż lepiej tego nie zdradzać za
wcześnie, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja
WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział dziewiąty, w którym występują straszni ludzie i straszny Czort, a Ambaras
nie wie, co myśleć, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział ósmy, w którym Łupinka przesypia porę zasypiania na zimę, a Niuch pokazuje, skąd wzięło się jego imię, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza
EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział pierwszy, w którym pewien słabowity wilczek przychodzi na świat i otrzymuje kłopotliwe imię, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress,
Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział siódmy, w którym Ambaras się gubi, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras,
Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Rozdział trzeci, w którym pojawia się legendarny Czort, [w:] T. Samojlik, Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Wilk Ambaras, Agencja Wydawnicza EkoPress, Fundacja WWF Polska, Warszawa 2012.
Samojlik T., Żubr Pompik. Kolory jesieni, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Letni zmierzch, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Tropy na śniegu, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Żubr Pompik. Zapach wiosny, Media Rodzina, Poznań 2016.
Samojlik T., Bagienny łoś, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Plan bobra, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Tajemnica rzeki, Media Rodzina, Poznań 2017.
Samojlik T., Rodzina borsuków, Media Rodzina, Poznań 2018.
Terlecka M.K., O edukacji ekologicznej w Polsce, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy,
red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Tuszyńska L., Edukacja ekologiczna dla nauczycieli i studentów, Wyższa Szkoła Pedagogiczna
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2006.
Wajchman S., Borzyszkowski W., Matulewski P., Rola edukacji przyrodniczo-leśnej w kształtowaniu proekologicznych postaw społeczeństwa, [w:] Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy,
red. M.K. Terlecka, Wydawnictwo Armagraf, Krosno 2014.
Wierzbicka A., Ciemnoczołowska O., Dłużak W., Flies M., Zawadzki M., Do kogo kierować
edukację? Wiedza społeczeństwa na temat wilków w północno-zachodniej Polsce, Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 2016, 18, 47(2).
Wierzbowska I., Rozmieszczenie wilków w Polsce i na świecie oraz środowisko życia, [w:]
I. Wierzbowska, Wilk, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków 2010.
Wierzbowska I., Wilk jako drapieżnik. Taktyka łowiecka, [w:] I. Wierzbowska, Wilk, Fundacja
Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków 2010.
Żurakowski B., Wartości estetyczne w literaturze dla dzieci, [w:] Wartości w świecie dziecka
i sztuki dla dzieci, red. M. Tyszkowa, B. Żurakowski, PWN, Warszawa – Poznań 1984.
Źródła elektroniczne
Kasperowicz T., Dzięcioł pracuje też w kuźni, https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/dzieciol-tez-pracuje-w-kuzni [dostęp: 20.11.2018].
Lyle R., Czy wilki atakują ludzi?, „Dzikie Życie” 1998, 2/44 https://dzikiezycie.pl/archiwum/1998/luty-1998/czy-wilki-atakuja-ludzi [dostęp: 20.11.2018].
Status prawny wilka, Stowarzyszenie dla Natury „Wilk” http://www.polskiwilk.org.pl/
status-prawny-wilka [dostęp: 20.11.2018].
Ślązak A., Raport: wilki w Polsce Zachodniej mają się coraz lepiej, PAP:
http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C408470%2Craport-wilki-w-polsce-
-zachodniej-maja-sie-coraz-lepiej.html [dostęp: 20.11. 2018].