Abstrakt
The article presents the concept of empowerment in the context of early childhood education, mentioning its 5 dimensions, i.e. meaning, self-determination, competence, influence and security. Attempts to identify these dimensions are presented in the collected research material in the form of critical events from students’ pedagogical practices. In the light of the results obtained, early school education appears as an environment for blocking students’ empowerment in each of the highlighted aspects. The summary of the article identifies the possibilities of overcoming barriers in respecting the autonomy of a child at school.
Bibliografia
Bałachowicz J., Witkowska-Tomaszewska A., Edukacja wczesnoszkolna w dyskursie podmiotowości. Studium teoretyczno-empiryczne, Wydawnictwo APS, Warszawa 2015.
Czajkowska M., Rola zaufania w stosowaniu empowermentu w organizacji, [w:] Nurt metodologiczny w naukach o zarządzaniu. W drodze do doskonałości, red. W. Błaszczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
Dybczyńska J., Obudzić wewnętrzne siły. Strategia empowerment jako innowacyjne podejście w wychowaniu i socjoterapii młodzieży, Prace Naukowe WWSZiP, 2012, 19(3).
Gawlicz K., Demokracja jako praktyka codziennego życia w przedszkolu. Z doświadczeń nauczycielek, Problemy Wczesnej Edukacji, 2016, 4(35).
Hart R.A., Children’s participation: from tokenism to citizenship, Innocenti Essays 1992, 4. Florence: UNICEF/International Child Development Centre.
Ibrahim S., Alkire S., Agency and Empowerment: A Proposal for Internationally Comparable Indicators, Oxford Development Studies, 2007, 35, 4.
Jenks C., Socjologiczne konstrukty dzieciństwa, [w:] Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, red. M.J. Kehily, przekł. ks. M. Kościelniak, ydawnictwo WAM, Kraków 2008.
James A., Jenks C., Prout A., Theorizing Childhood, Polity Press, London 1998.
Kwieciński Z., Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Moss P., Docenić demokrację w przedszkolu, [w:] Demokracja i edukacja: dylematy, diagnozy, doświadczenia, red. K. Gawlicz, P. Rudnicki, M. Starnawski, T. Tokarz, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2014.
Page N., Czuba C.E., Empowerment: what is it? Journal of Extension, 1999, 37, 5.
Pluskota A., W kierunku empowerment, Kultura i Edukacja, 2013, 4(97).
Puślecki W.,Pełnomocność ucznia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2002.
Rappaport J., Terms of Empowerment/Exemplars of Prevention. Toward a Theory of Community Psychology, American Journal of Community Psychology, 1987, 15, 2.
Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Seibert S.E., Wang G., Courtright S.H., Antecedents and Consequences of Psychological and Team Empowerment in Organizations: A Meta-Analytic Review, Journal of Applied Psychology, 2011, 96, 5.
Szmagalski J., Siły ludzkie, [w:] Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. D. Lalak, T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1999.
Szymański M., Edukacyjne problemy współczesności, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2003.
Tripp D., Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu, WSiP, Warszawa 1996.