Abstract
ThThe 25th anniversary of the Department of Educational Studies is an inspiration for the author to return to the pedagogical events of 1993. The article by Mikołaj Kozakiewicz published this year contains warnings that the chances of Polish education after a major educational change after 1989 (democracy, pluralism, europeization) are lost, and anticipates their reversal. centralism, authoritarianism, ideological monism, the closing of Poland to Europe are coming back. These anxieties also appeared at the First National Pedagogical Congress in Rembertów in 1993, although the prevailing concern was whether pedagogy as science kept up with the great changes. At the same time, a new formation and a generation of academic pedagogues emerged at this Congress, undertaking new challenges of this time. Unfortunately, sociologists and intercultural psychologists studies have shown that the chances of great change have been educationally wasted, which is manifested in the low culture of everyday life of Poles and in the persistence of Polish perennial, negative social stereotypes. The author, however, finds and presents reasons for the pedagogy of possibilities, supporting the development of people to autonomy and humanity.e 25th anniversary of the Department of Educational Studies is an inspiration for the author to return to the pedagogical events of 1993. The article by Mikołaj Kozakiewicz published this year contains warnings that the chances of Polish education after a major educational change after 1989 (democracy, pluralism, europeization) are lost, and anticipates their reversal. centralism, authoritarianism, ideological monism, the closing of Poland to Europe are coming back. These anxieties also appeared at the First National Pedagogical Congress in Rembertów in 1993, although the prevailing concern was whether pedagogy as science kept up with the great changes. At the same time, a new formation and a generation of academic pedagogues emerged at this Congress, undertaking new challenges of this time. Unfortunately, sociologists and intercultural psychologists studies have shown that the chances of great change have been educationally wasted, which is manifested in the low culture of everyday life of Poles and in the persistence of Polish perennial, negative social stereotypes. The author, however, finds and presents reasons for the pedagogy of possibilities, supporting the development of people to autonomy and humanity.
References
Bourdieu P., Społeczna krytyka władzy sądzenia, przekł. P. Bilos, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.Chałasiński J., Społeczeństwo i wychowanie. Socjologiczne zagadnienia szkolnictwa i wychowania w społeczeństwie współczesnym, Nasza Księgarnia, Warszawa 1948.Brzezińska A.I. (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, IBE (24 tomy), Warszawa 2015.Cybal-Michalska A., Tożsamość młodzieży w perspektywie globalnego świata. Studium socjope-dagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.Cybal-Michalska A., Młodzież akademicka a kariery zawodowe,Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.Cybal-Michalska A., Globalization and alternative thinking, On the need to direct the society towards responsible co-participation and cooperation, Studia Edukacyjne, 2018, 47.Dudzikowa M., O trudnej sztuce tworzenia samego siebie, Nasza Księgarnia, Warszawa 1985.Durkheim E., Samobójstwo. Studium z socjologii, przekł. K. Wakar, Oficyna Naukowa, War-szawa 2006 (pierwsze wydanie francuskie – 1887 rok).Ewolucja tożsamości pedagogiki, red. H. Kwiatkowska, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne i Wydawnictwo IHNOiT, Warszawa 1994.Frysztacki K., Sztompka P. (red.), Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywiliza-cyjne, Komitet Socjologii PAN, Warszawa 2012.Jałowiecki B., Brukselskie scenariusze dla Europy,[w:] Wyzwania globalne. Wybory strategiczne, red. A. Kukliński, J. Pawłowski, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Wyższa Szkoła Bizne-su, Nowy Sącz 2005.Jasińska-Kania A., Rozwój człowieka a świat społeczny, Colloquia Communia, 1983, 4-5.Kohlberg L., Stage and sequence. The cognitive-developmental approach to socialization, [w:] Handbook of socialization theory and research, red. D.A. Goslin, Rand McNally, Chicago 1969.Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, [w:] Spory o edukację. Dylematy i kontro-wersje we współczesnych pedagogiach, red. Z. Kwieciński, L. Witkowski, IBE, Warszawa 1993.Kozakiewicz M., Nowa młodzież. Mity i rzeczywistość, Nasza Księgarnia, Warszawa 1965.Kozakiewicz M., Nowoczesność nauczycieli polskich. Próba diagnozy, IRWiR PAN, Warszawa 1974.Kozakiewicz M., Wychowania do demokracji w okresie wielkiej zmiany w Polsce, Kwartalnik Pedagogiczny, 1993, 2.Kupisiewicz Cz. (red.), Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanie i kierunkach rozwo-ju edukacji narodowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Komitet Ekspertów do spraw Edukacji Narodowej, PWN, Warszawa – Kraków 1989.Kwaśnica R., Dwie racjonalności. Od filozofii sensu do pedagogiki ogólnej, Instytut Kształcenia Nauczycieli, Wrocław 1987.Melosik Z., Współczesne amerykańskie spory edukacyjne. Między socjologią edukacji a pedagogiką postmodernistyczną, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1994 (do druku złożono w roku 1993).Melosik Z., Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant, przedmowa Z. Bauman, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.Nowak L., O składowych procesu wychowania w świetle nie-ewangelicznego modelu człowieka, Socjologia Wychowania – Acta Universitatis Nicolai Copernici, 1993, 10.Raport Polska 2050, red. M. Kleiber i in., Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezy-dium PAN, Warszawa 2011.Szahaj A., Inny kapitalizm jest możliwy, Książka i Wiedza, Warszawa 2015.
Szkudlarek T., Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu, Oficyna Wy-dawnicza Impuls, Kraków 1993.Szkudlarek T., Śliwerski B. (red.), Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1993.Szafraniec K., Anomia – przesilenie tożsamości. Jednostka i społeczeństwo wobec zmiany, Wy-dawnictwo Naukowe UMK, Toruń 1986.Śliwerski B. (red.), Kontestacje pedagogiczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1993.Śliwerski B., Wyspy oporu edukacyjnego, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1993.Trempała J., Rozumowanie w okresie wczesnej dorosłości, PWN, Warszawa 1989.Witkowski L., Edukacja przez pryzmat teorii społecznej J. Habermasa, Socjologia Wychowania – Acta Universitatis Nicolai Copernici, 1984, 5.Witkowski L., Tożsamość i zmiana. Wstęp do epistemologicznej kontekstów edukacyjnych, Wy-dawnictwo Naukowe UMK, Toruń 1988.Witkowski L. (red.), Edukacja i opór. W kręgu radykalnej teorii edukacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 1989.Witkowski L., Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji E.H. Eriksona, Wydawnic-two UMK, Toruń 1989.Wojciszke B., Polacy jako uczestnicy kultury narzekania, [w:] Zmiany publicznych zwyczajów językowych, red. J. Bralczyk, Rada Języka Polskiego PAN, Warszawa 2001.Książki Mikołaja Kozakiewicza wydane w roku 1973Bariery awansu poprzez wykształcenieMałżeństwo niemal doskonałeNajdziwniejsi rodzice, najdziwniejsze dzieciNowoczesność nauczycieli polskich (wydano w 1974 roku; autor datuje ją na rok 1973)O miłości prawie wszystkoRaport o dostępie młodzieży wiejskiej do kształcenia na różnych szczeblach szkolnictwa (współau-torstwo).Zanim staniesz się kobietą