Keywords
peer’s relations
class climate
How to Cite
Abstract
Deptuła Maria, Borucka Anna, Problemy i potrzeby uczniów klas IV szkoły podstawowej w relacjach z rówieśnikami [Problems and Needs of 4th Grade Students in their Relations with Peers]. Studia Edukacyjne nr 56, 2020, Poznań 2020, pp. 57-84. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 1233-6688. DOI: 10.14746/se.2020.56.4
The aim of the paper is to present the results of longitudinal questionnaire surveys carried out among
students of the 4th grade on their problems and needs in relations with peers. Method: Students from 17 classes from all IV grades existing in the 2017/2018 school year in public schools in Bydgoszcz took part in the study. An anonymous questionnaire containing 21 closed-end questions and open questions regarding the relationship with peers and teachers was used.
Results: The qualitative analysis was used to distinguish categories of students’ statements, which
referred to individual experiences related to (1) functioning among peers and (2) the social climate of
the school.
Quantitative analyses did not show any correlation between student statements and variables related
to the school environment. In contrast, there was a correlation between the frequency of statements
about changes in the class and the wishes related to the desirable behavior towards the respondent
and the quality of the conditions of psychosocial development in relation with peers.
References
Anderson C., The Search for school climate, Review of Educational Research, 1997, 52(3).
Bańka A., Społeczna psychologia środowiskowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
Borsich Sz., Deptuła M., Propozycja narzędzia do pomiaru natężenia poczucia zagrożenia stereotypem wśród dzieci, opracowanego na podstawie koncepcji multizagrożeń Jenessy Shapiro i Stevena Neuberga, Studia Edukacyjne, 2018, 49.
Brzezińska A.I., Jak przebiega rozwój człowieka? [w:] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A.I. Brzezińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Cohen J., Geier V.K., School Climate Research Summary, New York 2010 January (https://www.schoolclimate.org/climate/research.php) [dostęp: 11.04.2019].
Deptuła M., Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Deptuła M., Poznawanie społecznego kontekstu rozwoju psychospołecznego w klasach IV-VI, Studia Edukacyjne, 2015, 37.
Deptuła M., Co uczniowie klas IV, V i VI chcieliby zmienić w swojej klasie? Swobodne wypowiedzi uczniów jako podstawa do wnioskowania o warunkach rozwoju psychospołecznego uczniów w relacjach z rówieśnikami, Przegląd Pedagogiczny, 2016, 2.
Deptuła M., Borsich Sz., „Niebieskoocy” w naszej szkole – przezwyciężanie stereotypów drogą do tworzenia uczniom lepszych warunków rozwoju w klasie szkolnej, Studia Edukacyjne, 2017, 46.
Deptuła M., Potorska A., Borsich Sz., Wczesna profilaktyka w rozwoju psychospołecznym i zachowań ryzykownych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
Erikson E.H., Dzieciństwo i społeczeństwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1997.
Fromm E., O sztuce miłości, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2005.
Garmezy N., Stres-Resistant Children: The Search for Protective Factors, [w:] Recent Research in Developmnetal Psychopatology, red. J. Stevenson, Pergamon Press, Oxford – New York – Toronto – Sydney – Paris – Frankfurt 1985.
Junik W., Ewaluacja zasobów szkoły i diagnoza występujących w niej zagrożęń, [w:] Profilaktyka w grupach ryzyka. Część I – Diagnoza, Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, Warszawa 2009.
Kołakowski A., Budowanie ustrukturyzowanego i przyjaznego środowiska w klasie, [w:] Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a szkolna rzeczywistość, red. M Jerzak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
Krejtz K., Krejtz I., Metoda analizy treści – teoria i praktyka badawcza, [w:] Wywiad psychologiczny. Wywiad jako postępowanie badawcze, red. K. Stemplewska-Żakowicz, K. Krejtz,
Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2005.
Kulesza M., Klimat szkoły a zachowania przemocowe uczniów w świetle wybranych badań empirycznych, https://www.seminare.pl/24/Kulesza 2007.pdf [dostęp: 12.11.2018].
Kwiatkowski P., Mądrość – zasoby – pozytywna adaptacja, [w:] Teorie i konteksty profilaktyki niedostosowania społecznego, red. P. Kwiatkowski, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2016.
Luthar S.S., Resilience in development. A synthesis of research across five decades, [w:] Developmental Psychopatology. Risk, disorder, and adaptation, Volume 3 (2 edition), red. D. Cicchetti, D.J. Cohen, Wiley, New York 2006.
Maslow A., Motywacja i osobowość, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990.
Masten A.S., Powell J.L., Resilience Framework for Research Policy and Practice, [w:] Resilience and Vulnerability, red. S.S .Luthar, Cambridge University Press, Cambridge 2003.
Mazur J. (red.), Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych. Wyniki badań HBSC 2014, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2015.
Obuchowski K., Psychologia dążeń ludzkich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983.
Oleś M., Jakość życia u dzieci i młodzieży – przegląd metod pomiaru, Przegląd Psychologiczny, 2010, 53, 2, http://www.kul.pl/files/714/nowy_folder/2.53.2010_art.6.pdf [dostęp:17.05.2019].
Oleś M., Kryteria jakości życia młodzieży, Rocznik Filozoficzny Ignatianum, https://czasopisma. ignatianum.edu.pl/index.php/rfi XXII / 1, [dostęp: 17.05.2019].
Ostaszewski K., Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży, [w:] Czynniki chroniące młodzież 15-letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych, red. J. Mazur, I. Tabak, A. Małkowska-Szkutnik, K. Ostaszewski, H. Kołoło,
A. Dzielska, A. Kowalska, Instytut Matki i Dziecka. Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży, Warszawa 2008.
Ostaszewski K., Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Instytut Psychioatrii i Neurologii, Warszawa, 2014.
Rogers C., Sposób bycia, przekł. M. Karpiński, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002.
Schaffer H.R., Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Schaffer H.R., Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość, Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Smykowski B., Psychologia kryzysów kulturowych rozwoju dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.
Zimmerman M.A., Arunkumar R., Resiliency research: Implications for schools and policy, Social Policy Report, Society for Research in Child Development, 1994, 9(4)