Schlagworte
Jewish cemetery
sepulchral art
historicism
mausoleum
identity
acculturation
Zitationsvorschlag
Abstract
Stratification of the cemetery’s space reflects the social structure of the city, revealing an internal hierarchy, the worldview and the tastes of the inhabitants. The message that a headstone conveys is a resultant of the communication intended by those who commissioned it and the historical context. The means of visual expression, as well as the nature of the embellishments are the necessary tools for its reading. This text is concerned with the possibilities of analysing and interpreting historical forms found at the Jewish cemetery in Łódź, taking into account the time when they were created, the location, the patron and the historical context.
Literaturhinweise
Alperin A., Pierwszy cmentarz żydowski w Łodzi, [w:] Stary cmentarz żydowski w Łodzi. Dzieje i zabytki. Studjum monograficzne, Łódź 1938, s. 18-36.
Antiguedades arabes de España (Granada y Cordova), Madrid 1804.
Archiwum Państwowe w Łodzi, Łódzka Gmina Wyznaniowa Żydowska, sygn. 1057.
Bałus W., Zjawisko historyzmu w architekturze wieku XIX. Próba opisu, Dzieła i interpretacje III, 1995, s. 69-80.
Bergman E., Nurt mauretański w architekturze synagog Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i na początku XX wieku, Warszawa 2004.
B.P. Izrael K. Poznański, Rozwój 99, 1900.
Deutsche Bauzeitung 36, 1901.
Dominikowski J., Nekropolia Łodzi wielkoprzemysłowej, Łódź 2004.
Ginzburg D., L’Ornament Hebreu, Berlin 1905.
Ginsburg I., Juedische Nationalkunst, Ost und West 12, 1905, s. 775-780.
Jagodzińska A., Pomiędzy. Akulturacja Żydów Warszawy w drugiej połowie XIX wieku, Wrocław 2008.
Kalendarz Informator na województwo łódzkie na rok 1922, Łódź 1921.
Kalendarz Informator na województwo łódzkie na rok 1923, Łódź 1922.
Kamińska M., Ścieżkami wspomnień, Warszawa 1960.
Kempa A., Szukalak M., Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny, I, Łódź 2001.
Kempa A., Szukalak M., Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny, II, Łódź 2002.
Kersz I., Szkice z dziejów Gminy Żydowskiej oraz cmentarza w Łodzi, Łódź 1996.
Kilka słów o sztuce u żydów i o synagogach w Europie (Szkic artystyczny), Izraelita 28, 1876.
Krajewska M., Cmentarze żydowskie w Polsce: Nagrobki i epitafia, Polska Sztuka Ludowa – Konteksty 43, 1-2, 1989, s. 27-44.
Krakowski P., Teoretyczne podstawy architektury wieku XIX, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 525, Prace z Historii Sztuki 15, 1979.
Kozina I., Aspekty stosowania pojęcia „historyzm” w badaniach nad architekturą niemiecką XIX wieku, Rocznik Historii Sztuki XXIII, 1997, s. 141-170.
Maciudzińska-Kamczycka M., Narodziny „żydowskiej archeologii” i nowoczesna interpretacja antycznej sztuki żydowskiej, StEurGn 10, 2014, s. 9-30.
Maliniak A., Monumentica. Pierwiastki symboliczne i artystyczne nagrobków starego cmentarza, [w:] Stary cmentarz żydowski w Łodzi. Dzieje i zabytki. Studjum monograficzne, Łódź 1938, s. 111-134.
Muszyńscy D., L., Cmentarz Żydowski w Łodzi, Łódź 1995.
Podgarbi B., Cmentarz żydowski w Łodzi, Łódź 1990.
Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, oprac. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, 2, Warszawa 2003.
Pogrzeb, Rozwój 100, 1900.
Przysuskier L., Cmentarze żydowskie w Warszawie, Warszawa 1936.
Rajner M., The Awakening of Jewish National Art in Russia, Jewish Art 16/17, 1990-91, s. 98-121.
Rütenik T., T. Horn, E. von Geisberg, I. Arnold, Der Jüdische Friedhof Berlin-Weißensee – Historische Entwicklungslinien auf der Basis der flächendeckenden Bestandsaufnahme, [w:] J. Haspel, G. Sturm (red.), 115.628 Berliner. Der Jüdische Friedhof Weißensee Dokumentation der flächendeckenden Erfassung der Grabstätten, Berlin 2013, s. 34.
Stefański K., Jak zbudowano przemysłową Łódź, Łódź 2001.
Stefański K., Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta (do 1939 roku), Łódź 2009.
Szram A., O znaczeniu i roli powierzchniowych aplikacji erotycznych w architekturze Sali Jadalnej-Herbowej Pałacu Poznańskich (1903) , [w:] Sztuka a erotyka: materiały sesji Stowarzyszenia
Historyków Sztuki, Łódź, listopad 1994, Warszawa 1995.
Walicki J., Ruch syjonistyczny w Polsce w latach 1926-1930, Łódź 2005.
Wischnitzer R., The Architecture of the European Synagogue, Philadelphia 1964.