Zdzisław Zmigryder Konopka – ancient militaty historian, classical philologist, historian of roman law and teacher
PDF (English)

Słowa kluczowe

Zmigryder-Konopka
Germans
Roman law
Arminius
Caesarism
Jews
Latin
Teutoburg Forest

Jak cytować

Ciesielski, M. (2022). Zdzisław Zmigryder Konopka – ancient militaty historian, classical philologist, historian of roman law and teacher . Studia Europaea Gnesnensia, (24), 153–164. https://doi.org/10.14746/seg.2022.24.8

Abstrakt

Zdzisław Zmigryder-Konopka, Warsaw philologist, historian of the antique military, Roman law and teacher, engaged with antiquity in many ways during his scholarly and teaching career. Above all, however, he was trained as a philologist and for a certain period (when not employed at the university) he was even a teacher of Latin and Greek in secondary schools, where he enjoyed recognition among pupils and students. In his research work – interrupted by his untimely passing – he focused on Roman history, but his studies spanned a broad chronological timeframe and diverse range of topics, namely Roman law (social and constitutional) and military history. He was a man utterly fascinated by his field and working with young people, not to mention his public activism. He was the type of true humanist whose values, formed and embraced during university studies, shaped and permanently influenced his attitude to life. In the final period of his life, with the rise of anti-Semitism and growing threat of war, Zdzisław Zmigryder-Konopka became a member of the National Committee for Aid to Jewish Refugees from Germany. In addition, he became involved with the Social Committee for the Defence of the State as part of the Jewish Community in Warsaw. After the outbreak of the war, he volunteered to fight in the September campaign, and after it ended he arrived in Lwów to become a lecturer at the Jan Kazimierz University. Though affected by poor health and chronic illness, his death on 4 November 1939 still came as a surprise. Discussed more broadly in this paper, Zmigryder-Konopka’s “Battle in the Teutoburg Forest” relied on an analysis of source text to deliver a substantive response to the assertions published in German scholarly literature of the 1930s, which eulogized Germanic past in European history following Germany’s defeat in the Great War of 1914-1918 and Adolf Hitler’s rise to power.

https://doi.org/10.14746/seg.2022.24.8
PDF (English)

Bibliografia

Alonso F.G. 2015, Wojny Celtów i Germanów z Rzymem, przeł. B. Sławomirska, Warszawa.

Andreocci P. 2008, Die Germanen bei Caesar, Tacitus und Ammian. Eine vergleichende Darstellung, Freiburg Br.

Arnold B. 1990, The past as propaganda: totalitarian archaeology in Nazi Germany, Antiquity 64, p. 464-478. https://doi.org/10.1017/S0003598X00078376 DOI: https://doi.org/10.1017/S0003598X00078376

Berlin I. 1991, Nacjonalizm: zlekceważona potęga, [in:] Dwie koncepcje wolności i inne eseje. Wybór i oprac. J. Jedlicki, Warszawa, p. 193-231.

Bieżuńska-Małowist I. 1946, Zdzisław Zmigryder-Konopka, Przegląd Historyczny 36, p. 17-18.

Bieżuńska-Małowist I. 1950, Dzieje ustroju rzymskiego w ujęciu Zdzisława Zmigrydera-Konopki, Przegląd Historyczny 40, p. 72-95.

Bieżuńska-Małowist I. 1986, Zdzisław Zmigryder-Konopka (1897-1939), [in:] A. Gieysztor, J. Maternicki, H. Samsonowicz (ed.), Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, Warszawa, p. 359-374.

Bieżuńska-Małowist I. 1991, Zdzisław Zmigryder-Konopka (1897-1939), [in:] W kręgu wielkich humanistów: Kultura antyczna w Uniwersytecie Warszawskim po I wojnie światowej, Warszawa, p. 143-154.

Feldman J. 1947, Bismarck a Polska, Kraków.

Friedberg M. 1946, Kultura polska a niemiecka, 1-2, Poznań.

Goldsworthy A. 2020, Pax Romana. Wojna, pokój i podboje w świecie rzymskim, transl. N. Radomski, Poznań. https://doi.org/10.12987/9780300222265 DOI: https://doi.org/10.12987/9780300222265

Hackmann J. 2002, Deutsche Ostforschung und Geschichtswissenschaft, [in:] J.M. Piskorski, J. Hackmann, R. Jaworski (red.), Deutsche Ostforschung und polnische Westforschung im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik, Osnabrück-Poznań, p. 25-45.

Heather P. 2006, Upadek Cesarstwa Rzymskiego, tłum. J. Szczepański, Poznań.

Kłodziński K. 2012, Wybrane dzieła Teodora Dydyńskiego jako przykład prekursorskich badań nad rzymskim prawem publicznym w Polsce, Czasopismo Prawno-Historyczne 64, 2, p. 405-424. https://doi.org/10.14746/cph.2012.64.2.18 DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2012.64.2.18

Kmieciński J. 1994, Nacjonalizm w germanoznawstwie niemieckim w XIX i początkach XX wieku, Łódź.

Kochanowski J.K. 1901, Początki walki słowiańsko-niemieckiej nad Bałtykiem, Warszawa.

Kolendo J. 1987, Rzym i barbarzyńcy Europy Środkowej i Wschodniej, Meander 42, 7-8, p. 385-399.

Kolendo J. 2007, Antyczne korzenie koncepcji autochtonizmu i migracjonizmu, Xenia Posnaniensia, series altera, 33, Poznań.

Kolendo J. 2007a, Z dziejów recepcji Germanii Tacyta. Nauka i polityka w dziele Eduarda Nordena, [in:] Dawne kultury w ideologiach XIX i XX wieku, Spotkania Dawnych Kultur, Warszawa, p. 195-200.

Kolendo J. 2008, Recepcja „Germanii” Tacyta, [in:] P. Korneliusz Tacyt, Germania, Poznań, p. 46-53.

Kornemann E. 1934, Der erste Befreiungstat des deutschen Volks-Varus-Schlacht, [in:] Staaten-Völker-Männer, Leipzig.

Kostrzewski J. 1926, Czy jesteśmy tubylcami na ziemiach dzisiejszej Polski?, Z Otchłani Wieków 1, 1-2, p. 6-10.

Kostrzewski J. 1934a, Historjozofija hitlerowska a prehistoryczne teorje Kossinny, Z Otchłani Wieków 9, 1, p. 57-62.

Kostrzewski J. 1934b, Badania prehistoryczne w Niemczech mają przygotować rewizję granic, Kurier Poznański 585.

Kostrzewski J. 1939, Badania prehistoryczne w dzisiejszych Niemczech, Kwartalnik Historyczny 53, 1, p. 50-63.

Kostrzewski J. 1970, Z mego życia. Pamiętnik, Wrocław-Warszawa-Kraków.

Kula W., Bieżuńska I. 1946, Zdzisław Zmigryder Konopka, Przegląd Historyczny 36, s. 17-18.

La Baume W. 1926, Die vor- und früchgeschichtliche Bevölkerung Ostdeutschlands, [in:] E. Keyser. Der Kampf um die Weichsel. Untersuchungen zur Geschichte des polnischen Korridors, Berlin-Leipzig, p. 19-35.

La Baume W. 1934, Urgeschichte der Ostgermanen, Danzig.

Labuda G. 1968, Słowianie w historiografii niemieckiej XIX w., Przegląd Zachodni 24, 3, p. 1-60.

Labuda G. 1968a, Słowianie w historiografii niemieckiej XIX w., [in:] Sprawozdania PTPN 1, za I i II kwartał, p. 104-107.

Leligdowicz A. 1999, Gustaf Kossinna, jego archeologia, nazizm i Gordon Childe, [in:] J. Lech, F.M. Stępniowski (ed.), V. Gordon Childe i archeologia w XX w., Warszawa, p. 173-221.

Leube A. 2004, Zur Germanen – Ideologie in der NS-Zeit, [in:] B. Gediga, W. Piotrowski (red.), Archeologia. Kultura. Ideologie, Biskupin-Wrocław, p. 83-90.

Modzelewski K. 2004, Barbarzyńska Europa, Warszawa.

Musielak M. 1997, Nazizm w interpretacjach polskiej myśli politycznej okresu międzywojennego, Poznań.

Prinz F. 2015, Niemcy, narodziny państwa: Celtowie, Rzymianie, Germanie, tłum. D. Fałkowska, Warszawa.

Rochala P. 2005, Las Teutoburski 9 rok n.e., Warszawa.

Rost A. 2009, The Battle Between Romans and Germans in Kalkriese: interpreting the archaeological remains from an ancient battlefield, [in:] A. Morillo, N. Hanel, E. Martin, Limes XX: Estudios sobre la frontera romana. Roman Frontier Studies. Anejos de Gladius 13, 3, Madrid, p. 1339-1345.

Rost A., Wilbers-Rost S. 2010, Weapons at the Battlefield of Kalkriese. Armas en el campo de batalia de Kalkriese, Gladius 30, p. 117-136. https://doi.org/10.3989/gladius.2010.0006 DOI: https://doi.org/10.3989/gladius.2010.0006

Schnurbein S. von 2004, August w Germanii. W świetle najnowszych badań archeologicznych, Xenia Posnaniensia, series altera, 20, Poznań.

Shennan S.J. 1994, Introduction: archaeological approaches to cultural identity, [in:] S.J. Shennan (ed.), Archaeological approaches to cultural identity (One world archaeology 10), London-New York, s. 1-32.

Słapek D. 2020, Stanisław Dedio (1890-1945), poznański filolog klasyczny, wychowawca młodzieży i społecznik, Studia Europaea Gnesnensia 22, p. 47-66. https://doi.org/10.14746/seg.2020.22.3 DOI: https://doi.org/10.14746/seg.2020.22.3

Starnawski J. 1993, Pokolenie wielkich humanistów polskich, Analecta 2/2, 4, p. 7-28.

Steuer H. 2001, Deutsche Prähistoriker zwischen 1900 und 1995 - Begründung und Zielsetzung des Arbeitsgesprächs, [in:] H. Steuer (ed.), Eine hervorragend nationale Wissenschaft. Deutsche Prähistoriker zwischen 1900 und 1995 unter Mitarbeit von Dietrich Hakelberg, Berlin-New York, p. 1-54. https://doi.org/10.1515/9783110864595.1 DOI: https://doi.org/10.1515/9783110864595.1

Szczygielski K. 2010, Romanistyka polska w latach 1918-1945 (przegląd bibliografii), Zeszyty Prawnicze UKSW 10, 2, p. 354-411. https://doi.org/10.21697/zp.2010.10.2.22 DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2010.10.2.22

Timpe D. 1970, Arminius Studien, Heidelberg.

Topolski J. 1991, Historiografia jako tworzenie mitów i walka z nimi, [in:] J. Topolski, W. Molik, K. Makowski (ed.), Ideologie, poglądy, mity w dziejach Polski i Europy XIX i XX wieku. Studia historyczne. Księga Pamiątkowa ofiarowana prof. drowi Lechowi Trzeciakowskiemu w 60 rocznicę urodzin, Poznań, p. 243-254.

Uczniowie 1939-1945, Zdzisław Zmigryder-Konopka, Kwartalnik Historyczny 53, 3-4, p. 655-659.

Vorgeschichte der deutschen Stämme 1940, 3, Ostgermanen und Nordgermanen, Leipzig-Berlin.

Wells P.S. 2010, Ludy „barbaricum” przed podbojem rzymskim, [in:] E. Bispham (ed.), Europa rzymska, transl. B. Mierzejewska, Warszawa, p. 29-54.

Wells P.S. 2010, Ludy poza granicami Cesarstwa Rzymskiego, [in:] E. Bispham (ed.), Europa rzymska, transl. B. Mierzejewska, Warszawa, p. 348-380.

Wilbers-Rost S. 2009, The site of the Varus battle at Kalkriese. Recent results from archaeological research, [in:] A. Morillo, N. Hanel, E. Martin, Limes XX: Estudios sobre la frontera romana. Roman Frontier Studies, Anejos de Gladius 13, 3, Madrid, p. 1347-1352.

Wiwjorra I. 2006, Der Germanenmythos. Konstruktion einer Weltanschauung in der Altertumsforschung des 19. Jahrhunderts, Darmstadt.

Zmigryder-Konopka Z. 1930-1931a, Les Romains et la circoncision des Juifs, Eos 33, p. 334-350.

Zmigryder-Konopka Z. 1932, Studia nad dziejami ustroju rzymskiego: przedstawił M. Handelsman dn. 25 stycznia 1932 r. = Sur la génèse des quelques institutions politiques romaines: mémoire présenté par M.M. Handelsman dans la séance du 25 janvier 1932, Warszawa, p. 1-27 (Odbitka ze Sprawozdań z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 25, 1932).

Zmigryder-Konopka Z. 1935, Dyktatura i cezaryzm, Pamiętnik VI Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie, 17-20 września 1935 r., Lwów, p. 497-508 (nadbitka).

Zmigryder-Konopka Z. 1936, Bój w Lesie Teutoburskim, Przegląd Współczesny 15, 4, p. 48-66; 5, p. 108-132 (253-276).

Zmigryder-Konopka Z. 1936a, Studia nad dziejami ustroju rzymskiego, 1, Warszawa, Rozprawy Historyczne Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 17, 1.

Zmigryder-Konopka Z. 1936b, Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego, Przegląd Historyczny, 33, p. 469-500.

Zmigryder-Konopka Z. 1938, Sertorius a Pompeius na tle paktów z Mithradatesem, Przegląd Klasyczny 4, p. 389-417.

Zmigryder-Konopka Z. 1938a, Ustrój starożytnego Rzymu, Warszawa.

Żak J. 1974, Słowianie i Germanie w prahistorii polskiej i niemieckiej, [in:] J. Krasuski, G. Labuda,

A.W. Walczak (ed.), Stosunki polsko-niemieckie w historiografii. Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, I, Poznań, p. 21-149.