AENEAS ANCHISIADES I PII FRATRES. KILKA UWAG O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIZERUNKU ENEASZA W MENNICTWIE RZYMSKIM
PDF

Słowa kluczowe

Aeneas
Catanian Brothers
Pii Fratres
Roman coins
numismatic
iconography

Jak cytować

Kluczek, A. A. (2017). AENEAS ANCHISIADES I PII FRATRES. KILKA UWAG O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIZERUNKU ENEASZA W MENNICTWIE RZYMSKIM. Studia Europaea Gnesnensia, (15), 53–76. https://doi.org/10.14746/seg.2017.15.3

Abstrakt

The article discusses certain aspects of representations of Aeneas in Roman coinage, focusing in particular on the declining period of the Republic and Augustus’ principate. At the time, Aeneas; father, Anchises, would be depicted on the coins as the sole companion of the former. Although later the figure of the parent carried on a shoulder served as an attribute denoting the Trojan hero depicted on the reverses, the early minted representations of Aeneas were not as unambiguous in that respect. This was due to the fact that portrayals of Aeneas did resemble the manner in which the Catanian Brothers were represented, with both serving potentially as allegories of pietas.

https://doi.org/10.14746/seg.2017.15.3
PDF

Bibliografia

A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum, R.S. Poole (red.), London 1873-1927.

A Catalogue of the Roman Coins in the British Museum. Coins of the Roman Empire in the British Museum, H. Mattingly (red.), London 1965-1976.

AE = L’Anne Epigraphique, Paris.

Aichholzer P., Darstellungen römischer Sagen, Wien 1983.

Alfoldi A., Der neue Weltherrscher der vierten Ekloge Virgils, Hermes 65, 1930, s. 369-384.

Alföldi A., Die trojanischen Urahnen der Römer, Basel 1957.

Arnold-Biucchi C., Amphinomos et Anapias, [w:] L. Kahil (red.), Lexicon iconographicum mythologiae classicae, I, 1, Zürich-München 1981, s. 717-718.

Babelon E., Description historique et chronologique des monnaies de la République romaine vulgairement appelées monnaies consulaires, Paris 1885-1886.

Babelon E., Trait des monnaies grecques et romaines, Paris 1901-1926.

Ballabriga A., Survie et descendance d’Énée, Kernos 9, 1996, s. 21-36.

Belloni G.G., Le monete romane dell’età repubblicana, Milano 1960.

Berdowski P., Pietas erga patriam: ideology and politics in Rome in the early first century B.C. The evidence from coins and glandes inscriptae, [w:] K. Twardowska, M. Salamon, S. Sprawski, M. Stachura, S. Turlej (red.), Within the Circle of Ancient Ideas and Virtues. Studies in Honour of Professor Maria Dzielska, Kraków 2014, s. 143-159.

Berdowski P., Sextus Pompeius i wojny domowe w Rzymie (49-35 r. p.n.e.), Rzeszów 2015.

Bitto I., M. Herennio, il mito eneico, la dea Herentas, [w:] M. Caccamo Caltabiano, D. Castrizio, M. Puglisi (red.), La tradizione iconica come fonte storica: il ruolo della numismatica negli studi di iconografia, Reggio Calabria 2004, s. 385-398.

Bitto I., Per una proposta di interpretazione del denarius del monetiere M. Herennius con leggenda PIETAS, Messana 3, 1990, s. 147-168.

Calciati R., Corpus Nummorum Siculorum: la monetazione di bronzo, Milano 1983-1987.

Caltabiano M., Gli eroi omerici nella tipologia monetale antica, Rivista Italiana di Numismatica e Scienze Affini 90, 1988, s. 27-44.

Canciani F., Aineias, [w:] L. Kahil (red.), Lexicon iconographicum mythologiae classicae, I, 1, Zürich-München 1981, s. 381-396.

Carroccio B., Dal basileus Agatocle a Roma. Le monetazioni siciliane d’età ellenistica (cronologia – iconografia – metrologia), Messina 2004.

CIL = Corpus Inscriptionum Latinarum, Berolini-Paris 1863.

Crawford M.H., Roman Republican Coinage, Cambridge 1974.

Dardenay A., Images des Fondateurs. D’Enée à Romulus, Bordeaux 2012.

Dardenay A., Les mythes fondateurs de Rome. Images et politique dans l’Occident romain, Paris 2010.

Deniaux E., À propos des Herennii de la république et de l’époque d’Auguste, Mélanges de l’Ecole française de Rome, Antiquité 91, 2, 1979, s. 623-650.

Dubordieu A., Les origines et le développement du culte des Pénates à Rome, Rome 1989.

Duncan Th.S., The Aeneas Legend on Coins, The Classical Journal 44, 1948, s. 15-29.

Estiot S., Sex. Pompée, la Sicile et la monnaies. Problèmes de datation, [w:] J. Champeaux, M. Chassignet (red.), Aere perennius, en hommage à Hubert Zehnacker, Paris 2006, s. 125--153.

Evans J.D., The Art of Persuasion, Political Propaganda from Aeneas to Brutus, Ann Arbor 1992.

Franzoni C., Amphinomos e Anapias a Catania per la storia di due statue ellenistiche perdute, Kokalos 41, 1995, s. 209-227.

von Fritze H., Die Münzen von Ilion, [w:] W. Dörpfeld (red.), Troja und Ilion: Ergebnisse der Ausgrabungen in den vorhistorischen und historischen Schichten von Ilion 1870-1894, 2, Athen 1902, s. 477-534.

Fuchs W., Die Bildgeschichte des Flucht des Aeneas, [w:] W. Haase (red.), Aufstieg und Niedergang der rmischen Welt. Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung, Berlin-New York 1973, I, 4, s. 615-632.

Gaebler H., Die antiken Mnzen Nord-Griechenlands, 3. Makedonia und Paionia, 2, Berlin 1935.

Gag J., Romulus-Augustus, Mélanges de l’École française de Rome 47, 1930, s. 138-181.

Galinsky G.K., Aeneas, Sicily, and Rome, Princeton 1969.

Giampiccolo E., La Miranda Fabula dei Pii Fratres: la leggenda, le monete, la statua, Rivista di cultura classica e medioevale 52, 1, 2010, s. 71-79.

Gnecchi F., I medaglioni romani, descritti ed illustrati, Milano 1912.

Grueber H.A., Coins of the Roman Republic in the British Museum, London 1910.

Guzzetta G., La monetazione in Sicilia in „età romana”, [w:] C. Miccichè, S. Modeo, L. Santagati (red.), La Sicilia romana tra Repubblica e Alto Impero, Caltanissetta 2007, s. 185-198.

Head B.V., Historia Nummorum. A Manual of Greek Numismatics, Oxford 1887.

Horsfall N.M., The Aeneas Legend from Homer to Virgil, [w:] J.N. Bremmer, N.M. Horsfall, Roman Myth and Mythography, London 1987, s. 12-24.

Horsfall N., The Iconography of Aeneas’ Flight: a Pratical Detail, Antike Kunst 22, 2, 1979, s. 104-105.

IG = Inscriptiones Graecae, Berolini 1873-2008.

Komnick H., Die Restitutionsmnzen der frhen Kaiserzeit. Aspekte der Kaiserlegitimation, Berlin-New York 2001.

Kopij K., Pietas in the Propaganda of Sextus Pompey, Studies in Ancient Art and Civilization 15, 2011, s. 203-218.

Korhonen K., Le iscrizioni del Museo Civico di Catania. Storia delle collezioni – Cultura epigrafica – Edizione, Helsinki 2004.

Krumme M., Römische Sagen der antiken Münzprägung, Marburg 1995.

Manganaro G., La monetazione di Katane dal V al I sec. a.C., [w:] B. Gentili (red.), Catania antica, Roma 1996, s. 303-321.

Mani Hurter S., Die Didrachmenprägung von Segesta mit einem Abhang der Hybriden, Tilstücke und Tetradrachmen sowie mit einem Überblick über die Bronzeprägung, Bern 2008.

Massa-Pairault F.H., Il problema degli stylopinakia del tempio di Apollonis a Cizico. Alcune considerazioni, Annali della Facoltà di Lettere e Filosofia, Università degli studi di Perugia 19, 1981-1982, s. 147-220.

Mazzarino S., I Vandali a Catania (a proposito di una nuova epigrafe catanese), Rivista del

comune di Catania 4, 1954, s. 111-114.

Mielczarek M., Mennictwo starożytnej Grecji. Mennictwo okresów archaicznego i klasycznego, 1, Warszawa-Kraków 2006.

Mikocki T., Zgodna, pobożna, płodna, skromna, piękna… Propaganda cnót żeńskich w sztuce rzymskiej, Wrocław 1997.

Mirone S., Le monete coniate in Catania in memoria dei Pii Fratres, Rivista Italiana di Numis¬matica e Scienze Affini 29, 1916, s. 223-234.

Mirone S., Le monete dell’antica Catana, Rivista Italiana di Numismatica e Scienze Affini 31, 1918, s. 9-76.

Mommsen Th., Geschichte des römischen Münzwesens, Berlin 1860.

Monnaies Romaines Antiques (collection H.C. Levis), Genève 1925.

Morawiecki L., Władza charyzmatyczna w Rzymie u schyłku republiki (lata 44-27 r. p.n.e.), Rzeszów 1989.

Morgano F., La leggenda dei pii fratres, Archivio Storico per la Sicilia Orientale 31, 1935, s. 108-112.

Münzer F., Herennius 46, [w:] G. Wissowa et al. (red.), Paulys Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft 8, 1, Stuttgart 1912, szp. 679-680.

Pera R., L’imperatore ed il divino: il simbolismo del Palladio, [w:] M. Caccamo Caltabiano, D. Castrizio, M. Puglisi (red.), La tradizione iconica come fonte storica: il ruolo della numismatica negli studi di iconografia, Reggio Calabria 2004, s. 75-91.

Perassi C., I pii fratres e il pius Aeneas problemi circa l’iconografia di monete della Sicilia e dell’età repubblicana romana, Aevum 16, 1, 1994, s. 59-87.

Perassi C., La creazione di un tipo monetale il caso di pietas sulle emissioni romane di età repubblicana, Aevum 71, 1, 1997, s. 123-149.

Petrillo Serafin P., La pietas di Enea: due monete a confronto, Bollettino d’Arte 13, 1982, s. 35-38.

Price M., Waggoner N., Archaic Greek Coinage. The Asyut Hoard, London 1975.

Roman Provincial Coinage, 1, A. Burnett, M. Amandry, P.P. Ripollès (red.), London-Paris 1992.

Santelia S., La miranda fabula dei pii fratres in Aetna 603-645, Bari 2010.

Soraci C., L’Etna e le Eolie. L’emergenza vulcane e i provvedimenti messi in atto dal governo romano, Quaderni Catanesi di Studi Antichi e Medievali 3, 2004, s. 447-474.

Sydenham E.A., The Coinage of the Roman Republic, London 1952.

Texier R., A propos de deux représentations archaïques de la fuite d’Énée, Revue Archéologique 14, 1939, s. 12-21.

Woodford S., Loudon M., Two Trojan Themes: The Iconography of Ajax Carrying the Body of Achilles and of Aeneas Carrying Anchises in Black Figure Vase Painting, American Journal of Archaeology 84, 1980, s. 25-40.

Woytek B., Arma et Nummi. Forschungen zur römischen Finanzgeschichte und Münzprägung der Jahre 49 bis 42 v. Chr., Wien 2003.

Woytek B., Die Reichsprägung des Kaisers Traianus (98-117), Wien 2010.

Zarrow E.M., Sicily and the Coinage of Octavian and Sextus Pompey: Aeneas or the Catanean Brothers?, Numismatic Chronicle 163, 2003, s. 123-135.

Zehnacker H., Moneta. Recherches sur l’organisation et l’art des émissions monétaires de la République romaine (289-31 av. J.-C.), Rome 1973