Résumé
This text discusses the attempts to create a chair of history of Byzantium at the Jan Kazimierz University in Lwów (today Lviv in Ukraine), in late 1933. After the end of the First World War, no chairs of Byzantine history existed at the universities in Poland. However, when Kazimierz Zakrzewski, a young scholar and expert on the history of late antiquity and Byzantium, came to Lwów, the idea to establish such a chair at the local university was conceived. Professor Edmund Bulanda drafted a special paper in which he justified the need to create a chair of Byzantine history at the Jan Kazimierz University in Lwów. The Council of the Faculty of the Humanities decided to apply to the Ministry of Religious Affairs and Public Education, with a request to have such a department created. Unfortunately, central authorities responded in the negative. Two years later, however, a chair of Byzantine history was created at the University in Warsaw and it was assumed by the very same Kazimierz Zakrzewski. In Lwów (from 1945 officially Lviv) itself, the chair of Byzantine studies was created at the beginning of the 21st century, in the realities of the new Ukrainian state.
Références
Bieńkowski W. 1986, Ptaśnik Jan (1876-1930), historyk, profesor UJ oraz Uniw. Lwowskiego, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 29, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, s. 303-308.
Błachowska K. 2007, Stanisław Zakrzewski (1873-1936), [w:] J. Maternicki (red.), Złota księga historiografii lwowskiej XIX i XX wieku, Rzeszów, s. 377-398.
Borkowski J. 2015, Profesor Kazimierz Zakrzewski ps. „Bakałarz”, „Bobrowski” w czasie II wojny światowej, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s. 294-308.
Ceran W. 1988, Prof. dr Halina Evert-Kappesowa i jej dorobek w badaniach nad dziejami Bizancjum, Eos, 75, s. 229-243.
Ceran W. 2002a, Acta Sanctorum, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 4-5.
Ceran W. 2002b, Bury John Bagnell, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 108.
Ceran W. 2002c, Byzantinisch-Neugriechische Jahrbücher, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 109.
Ceran W. 2002d, Byzantinische Zeitschrift, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 110.
Ceran W. 2002e, Byzantion, O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 110.
Ceran W. 2002f, Diehl Charles, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 142-143.
Ceran W. 2002g, Grégoire Henri, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 189.
Ceran W. 2002h, Iorga Nicolae, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 220.
Ceran W. 2002i, Kondakow Nikodim Pawłowicz, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 268.
Ceran W. 2002j, Schlumberger Gustave, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 429-430.
Ceran W. 2002k, Uspienski Fiodor Iwanowicz, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 488.
Ceran W. 2002m, Wasilewski Wasilij Grigoriewicz, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 490-491.
Ceran W. 2002n, Wizantijskij Wriemiennik, [w:] O. Jurewicz (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa, s. 494.
Ceran W. 2005, Początki i etapy rozwoju bizantynologii polskiej, Poznań.
Croce G.M. 1990, La badia greca di Grottaferrata e la rivista «Roma e l’Oriente». Cattolicesimo e ortodossia fra unionismo ed ecumenismo (1799-1923), Città del Vaticano.
Dąbrowska M. (red.) 2012-2014, Oskar Halecki i jego wizja Europy, 1-3, Warszawa-Łódź.
Dąbrowska M. (red.) 2015, Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź. Finkel L. i Starzyński S. 1894, Historya Uniwersytetu Lwowskiego, 1-2, Lwów.
Halecki O. 1945, Kazimierz Zakrzewski, [w:] A. Ordęga i T. Terlecki (red.), Straty kultury polskiej 1939-1944, 1, Glasgow, s. 312-314.
Jolivet-Lévy C. 2020, Gabriel Millet (1867-1953) [online]. Princeton University [dostęp: 2020-01-12]. Dostępny w Internecie: <http://web.archive.org/web/20160805113244/https://ica.princeton.edu/millet/biography.php>.
Kalinowski L. 1976, Molè Wojsław Herman (1886-1973), [w:] Polski Słownik Biograficzny, 21, Wrocław, s. 618-620.
Kompa A. 2016, Historia starożytna na Uniwersytecie Łódzkim – przeszłość, specyfika, perspektywy, [w:] R. Kulesza (red.), Historia starożytna na polskich uniwersytetach – wczoraj, dziś, jutro, Warszawa, s. 155-198.
Korus K. 2004-2005, Sternbach Leon Samuel (1864-1940), [w:] Polski Słownik Biograficzny, 43, Wrocław, s. 473-475.
Kotłowska A. 2013, Karl Krumbacher (1856-1909), [w:] J. Strzelczyk (red.), Mediewiści II, Poznań, s. 61-67.
Kozłowski M. 2015, Kazimierz Zakrzewski na tle dyskusji o upadku cesarstwa rzymskiego w polskiej historiografii okresu międzywojennego, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s. 46-63.
Krawczuk A. 2014, Taszyćkyj (Taszycki) Witold, [w:] Encyclopedia. Lwiwśkyj Nacionalnyj Uniwersytet imeni Iwana Franka, 2, Lwiw, s. 501-502.
Królczyk K. 2007, Polscy badacze starożytności na Uniwersytecie Lwowskim (1873-1939) – szkic do portretu, [w:] P. Berdowski, B. Blahaczek (red.), Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki, Rzeszów, s. 23-46.
Królczyk K. 2014a, Konstantin Chilinskij (1881-1939), Mnemon. Issliedowanija i publikacji po istorii anticznogo mira 14, s. 419-442.
Królczyk K. 2014b, Konstanty Chyliński (1881-1939), [w:] J. Maternicki, P. Sierżęga i L. Zaszkilniak (red.), Złota księga historiografii lwowskiej, 2, Rzeszów, s. 345-364.
Królczyk K. 2014c, Kazimierz Zakrzewski (1900-1941), [w:] J. Maternicki, P. Sierżęga i L. Zaszkilniak (red.), Złota księga historiografii lwowskiej, 2, Rzeszów, s. 551-564.
Królczyk K. 2015, Historia starożytna na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w okresie międzywojennym, [w:] L. Zaszkilniak i P. Sierżęga (red.), Istorija ta istoryky u Lwiwśkomu uniwersyteti: tradiciji ta suczasnist 1661-2015, Lwiw, s. 122-132.
Królczyk K. 2016, Historia starożytna, [w:] J. Maternicki, J. Pisulińska i L. Zaszkilniak (hrsg.), Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie (do 1939 roku), Rzeszów, s. 177-201.
Królczyk K. 2019, Der Versuch der Errichtung eines Lehrstuhls für byzantinische Geschichte an der Universität in Lemberg. Ein Beitrag zur Geschichte der Byzantinistik in Polen, [w:] S. Turlej i in. (red.), Byzantina et Slavica. Studies in Honour of Professor Maciej Salamon, Krakow 2019, s. 227-238.
Kryvenko M. i Fayda O. 2013, Ukrainische Spuren von Karls Krumbachers Bibliothek [online]. Propylaeum-DOK – Digital Repository Classical Studies [dostęp: 2020-01-12]. Dostępny w Internecie: <http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/propylaeumdok/volltexte/2013/1730>.
Lewandowski I. 2009, Per aspera ad astra. Z dymnej chaty galicyjskiej do najwyższych godności akademickich, czyli Jana Sajdaka życie i dzieło (1882-1967), [w:] J. Sajdak, Pod urokiem literatury patrystycznej i bizantyńskiej, Poznań, s. 9-40.
Lyljo L. 2011, Wizantolohiji Kafedra, [w:] Encyclopedia. Lwiwśkyj Nacionalnyj Uniwersytet imeni Iwana Franka, 1, Lwiw, s. 287.
Ławrećkyj R.W. 2000, Іstoryczna oswita ta nauka u Lwiwśkomu Uniwersyteti w 1918-1939 rokach, Lwiw (maszynopis dysertacji doktorskiej, dostępny w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwowie).
Manteuffel J. 1949, Pierre Jouguet (1869-1949), Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 42, s. 174-181.
Mrozewicz L. 2011, Badania nad dziejami Grecji i Rzymu w Poznaniu, [w:] L. Mrozewicz i K. Balbuza (red.), Świat starożytny, jego polscy badacze i kult panującego, Poznań, s. 15-31.
Oswińskyj Ju. 2011, Istoriji Serednich Wikiw і Wizantynistyky Kafedra, [w:] Encyclopedia. Lwiwśkyj Nacionalnyj Uniwersytet imeni Iwana Franka, 1, Lwiw, s. 565.
Pawlak M.N. 2015, Kazimierz Zakrzewski – badacz antyku, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s. 34-45.
Pellisson M. 2020, Rambaud [online]. Institut Français de l’Éducation [dostęp: 2020-01-12]. Dostępny w Internecie: <http://www.inrp.fr/edition-electronique/lodel/dictionnaire-ferdinand-buis-son/document.php?id=3489>.
Pisulińska J. 2007, Konstanty Chyliński – profesor historii starożytnej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (1921-1939), [w:] M. Przeniosło, L. Michalska-Bracha (red.), Znani i nieznani międzywojennego Lwowa. Studia i materiały, Kielce, s. 25-34.
Plezia M. 1991, Aleksander Turyn 1900-1981, [w:] I. Bieżuńska-Małowist (red.), W kręgu wielkich humanistów. Kultura antyczna w Uniwersytecie Warszawskim po I Wojnie Światowej, Warszawa, s. 75-83.
Prostko-Prostyński J. 2015, Kazimierz Zakrzewski jako badacz późnego antyku i wczesnego Bizancjum, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s. 64-78.
Redzik A. (red.) 2017, Academia militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, wyd. 2, Kraków. Ruland C. 1876, Bolland, Jean, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, 3, Leipzig, s. 109.
Rutkowski T.P. 2015, Kazimierz Zakrzewski na Uniwersytecie Warszawskim, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s.120-130.
Salamon M. 2015, Kazimierza Zakrzewskiego wizja średniowiecznego Bizancjum, [w:] M. Dąbrowska (red.), Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka, Warszawa-Łódź, s. 79-104.
Schneider H. 2012, Rostovtzeff, Michael Iwanowitsch, [w:] P. Kuhlmann i H. Schneider (hrsg.), Geschichte der Altertumswissenschaften. Biographisches Lexikon (= Der Neue Pauly. Supplemente, Band 6), Stuttgart-Weimar, kol. 1083-1089.
Sjuzmow M.J. 1973, Uspenskij Konstantin Nikołajewicz [1874-14(27).V.1917], [w:] Sowieckaja Istoriczieskaja Encikłopedija, 14, s. 881-882.
Soroczan S.B. i Wojtowycz L. W. (red.) 2011, Istorija Wizantii. Wstup do wizantynistyky, Lwiw. Sprawski S. 2018, Ludwika Piotrowicza badania nad historią starożytną, [w:] T. Gąsowski i J. Smołucha (red.), Krakowskie środowisko historyczne XV-XX w. Ludzie – idee – dzieła, Kraków, s. 225-248.
Sprawozdania z działalności Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie za rok akademicki 193435 i za rok akademicki 1935-36 złożył rektor Uniwersytetu tychże lat dr Stefan Pieńkowski, Warszawa 1936.
Studi Bizantini 2020 [online]. Catalogo Italiano dei Periodici [dostęp: 2020-01-12]. Dostępny w Internecie: <https://acnpsearch.unibo.it/journal/40370>.
Sytnyk O. 2012, Archeolohiczna nauka u Lwowi. Persza połowyna XX stolittja,
Śreniowska K. 1994, Modelski Teofil Emil, [w:] M. Prosińska-Jackl (red), Słownik historyków polskich, Warszawa, s. 358.
Turasiewicz R. 1996-1997, Sinko Tadeusz (1877-1966), [w:] Polski Słownik Biograficzny, 27, Wrocław, s. 548-552.
Uniwersytet Poznański. Spis wykładów na 1, 2, 3 trymestr roku akademickiego 1928/29, Poznań 1928.
Witkowski W. 2000, Jan Janów, [w:] J. Michalik (red.), Złota księga Wydziału Filologicznego, Kraków, s. 378-383.
Zakrzewski K. 1925a, Samorząd miast Achai rzymskiej. Arkadja-Messenia-Lakonia, Lwów. Zakrzewski K. 1925b, Ostatnie lata Stilichona, Kwartalnik Historyczny, 39, s. 445-514.
Zakrzewski K. 1927, Rządy i opozycja za cesarza Arkadjusza, Kraków.
Zakrzewski K. 1928, Un homme d’etat du Bas-Empire: Anthémius, Eos, 31, s. 417-438.
Zakrzewski K. 1930, Cezura miedzy starożytnością a średniowieczem w świetle historji bizantyńskiej¸ [w:] Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie 28 listopada do 4 grudnia 1930 r., 1: Referaty, Lwów, s. 72-104.
Zakrzewski K. 1931, Le parti Théodosien et son anti-thèse, Leopoli.
Zakrzewski K. 1933a, Rewolucja doakra, Kraków.
Zakrzewski K. 1933b, La Cité Chrétienne, [w:] La Pologne au VII-e Congrès international des sciences historiques, 1, Varsovie, s. 391-408.
Zakrzewski K. 1933-1934, Upadek świata starożytnego, Przegląd Historyczny, 31, s. 185-211.
Zakrzewski K. 1934, U źródeł pobytu św. Piotra w Rzymie, Kwartalnik Historyczny, 48, s. 1-46.
Zakrzewski K. 1935, Upadek Cesarstwa Rzymskiego i kultury antycznej, [w:] Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie 17-20 września 1935 r., 1: Referaty, Lwów, s. 459-473.
Ziomecki J. 1998, Edmund Bulanda (1882-1951), [w:] J. Śliwa (red.), Archeologia śródziemnomorska w Uniwersytecie Jagiellońskim 1897-1997. Materiały sympozjum naukowego Kraków, 21-23 października 1997, Kraków, s. 35-39.
Żuławska J. 1955, Stanisław Witkowski 1866-1950, Meander, 10, z. 5, s. 273-276.