„Wileński świat” Zygmunta Augusta w monografii miasta pióra Józefa Ignacego Kraszewskiego
PDF

Słowa kluczowe

Vilnius
Zygmunt II August
Jagiellons
capital of the Grand Duchy of Lithuania

Jak cytować

Manyś, B. (2016). „Wileński świat” Zygmunta Augusta w monografii miasta pióra Józefa Ignacego Kraszewskiego. Studia Europaea Gnesnensia, (12), 275–294. https://doi.org/10.14746/seg.2015.12.14

Abstrakt

The article aims to characterise the “Vilnius world” of king Zygmunt II August, as presented in a study of history of the Lithuanian capital written Józef Ignacy Kraszewski. The author attempts to show what kind of an image of Vilnius and its inhabitants in the times of the last Jagiellon was conveyed by Kraszewski in his description.

https://doi.org/10.14746/seg.2015.12.14
PDF

Bibliografia

Źródła rękopiśmienne

AGAD, Rachunki Królewskie 115, k. 25v-27v.

Opracowania źródłowe

Jagiellonki polskie w XVI wieku, Obrazy rodziny i dworu Zygmunta I. i Zygmunta Augusta

Królów Polskich, 1, wyd. A. Przeździecki w Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1868.

Kromer M., Mowa na pogrzebie Zygmunta I oraz o pochodzeniu i o dziejach Polaków: księgi XXIX i XXX, Olsztyn 1982.

Zbiór praw y przywilejów miastu stołecznemu W.X.L. Wilnowi nadanych. Na żądanie wielu miast koronnych, jako też Wielkiego Księstwa Litewskiego ułożony y wydany przez Piotra Dubińskiego burmistrza Wileńskiego, W drukarni J. K. Mci przy Akademii, Wilno 1788.

Literatura

Abramowicz L., Cztery wieki drukarstwa w Wilnie. Zarys historyczny (1525-1925), Nakładem Ludwika Chomińskiego, Polska Drukarnia Nakł. „Lux”, Wilno 1925.

Akty cechów wileńskich 1495-1759, zeb. i oprac. H. Łomiański, wsp. M. Łowmiańska, S. Kościałkowski, przedm. i skorowidze J. Jurkiewicz, Poznań 2006.

Baliński M., Dawna Akademia Wileńska. Próba jej historyi od założenia w roku 1579 do ostatecznego jej przekształcenia w 1803 roku, Nakładem i Drukiem Jozafata Ohryzki, Petersburg 1862.

Baliński M., Historya miasta Wilna, 1-2, Drukiem Antoniego Marcinowskiego, Wilno 1836.

Baliński M., Opisanie statystyczne miasta Wilna, Józef Zawadzki Własnym Nakładem, Wilno 1835.

Baranowski H., wsp. Z. Baranowska, J. Goławska, Bibliografia Wilna, 2: Miasto, Toruń 2000.

Beresnevičiūtė H., J.I. Kraševskis – Lietuvos istorikas, Darbai ir dienos, 1 (10), Kaunas 1995, s. 19-42.

Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, XII: Józef Ignacy Kraszewski. Zarys bibliograficzny, oprac. S. Stupkiewicz, I. Śliwińska, W. Roszkowska-Sykałowa, Warszawa 1966.

Cynarski S., Zygmunt August, Wrocław 2004.

Dorobisz J., Pobyty Władysława IV Wazy w Wilnie i okolicach, [w:] E. Feliksiak, A. Mironowicz (red.), Wilno i Kresy północno-wschodnie: materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14-17 IX 1994 r. w czterech tomach, 1: Historia i ludzkie losy, Białystok 1996, s. 61-74.

Drėma V., Vilniaus bažnyčios. Iš Vlado Drėmos archyvų, oprac. A. Lėverienė, A. Mickevičius, R. Mosiejienė, Vilnius 2008.

Encyklopedia Ziemi Wileńskiej, VII: Duchowieństwo i świątynie na ziemi wileńskiej od XV w. do 1945 roku, oprac. M. Jackiewicz, Bydgoszcz 2009.

Estreicher K., Bibliografia polska, XII, Kraków 1910.

Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta: organizacja i ludzie, Kraków 1998.

Fijałek J., Opisy Wilna aż do połowy wieku XVII-go, Ateneum Wileńskie 1, 3-4, 1923, s. 313-336.

Fijałek J., Opisy Wilna aż do połowy wieku XVII-go. Przegląd opisów Wilna od r. 1414 aż do połowy w. XVII-go z uwydatnieniem ich właściwości i wzajemnego do siebie stosunku, Ateneum Wileńskie 2, 1924, s. 122-158, 506-526.

Gołębiowski E., Zygmunt August. Żywot ostatniego z Jagiellonów, Warszawa 1977.

Gumowski M., Mennica wileńska w XVI i XVII wieku, Warszawa 1921.

Janicki M., Janicki M., Górnicki, Kochanowski, Nidecki – wspólne lektury, wzajemne inspiracje? Kilka uwag o środowisku humanistycznym kancelarii Zygmunta Augusta w Wilnie, [w:] P. Salwa (red.), Łukasz Górnicki i jego włoskie inspiracje: materiały z sesji zorganizowanej przez Komisję Dziejów Odrodzenia i Reformacji przy Komitecie Nauk Historycznych PAN (Warszawa, 28-29 listopada 2003), Warszawa 2005, s. 65-84.

Janonienė R., Budownictwo murowane, [w:] V. Ališauskas, L. Jovaiša, M. Paknys, R. Petrauskas, E. Raila (red.), Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, tłum. P. Bukowiec, B. Kalęba, B. Piasecka, Kraków 2006, s. 114-130.

Jovaiša L., Bractwa, [w:] V. Ališauskas, L. Jovaiša, M. Paknys, R. Petrauskas, E. Raila (red.), Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, tłum. P. Bukowiec, B. Kalęba, B. Piasecka, Kraków 2006, s. 92-113.

Jovaiša L., Kalwini, [w:] V. Ališauskas (red.), Dzieje chrześcijaństwa na Litwie, tłum. K. Korzeniewska, Warszawa 2014, s. 134-135.

Jovaiša L., Luteranie, [w:] V. Ališauskas (red.), Dzieje chrześcijaństwa na Litwie, tłum. K. Korzeniewska, Warszawa 2014, s. 132-134.

Kaladžinskaitė A., Brolijų dailės užsakymai Vilniuje XVIII a., Dailės istorijos studijos, 2: Dailė LDK miestuose: poreikiai ir užsakymai, Vilniaus dailės akademijos leidykla, Vilnius 2006, s. 145-164.

Kolankowski L., Zygmunt August Wielki Książę Litwy do roku 1548, Lwów 1913.

Kowalenko W., Geneza udziału stołecznego miasta Wilna w Sejmach Rzplitej, Ateneum Wileńskie 4, 1927, 4, s. 79-137.

Kraszewski J.I., Barbara, [w:] Poezja, 1, Wilno 1838.

Kraszewski J.I., Bekieszówka pod Wilnem. Wyjątek z tomu IV Historii Wilna, Biruta 1838; przedruk: Przyjaciel Ludu 44, 1838-39.

Kraszewski J.I., Pożar zamku wileńskiego 1610. Szkic historyczny, Biruta 1837, s. 169-188 (przedruki tego szkicu oraz opinie o nim opublikowały później Zbieracz Literacki i Polityczny 3, 1837; Tygodnik Petersburski 81-82, 1837; Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 266, 1837).

Kraszewski J.I., Wilno od początków jego do roku 1750, 1, Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno 1840; 2, Wilno 1840; 3, Wilno 1841; 4, Wilno 1842.

Kuchowicz Z., Barbara Radziwiłłówna, Łódź 1976.

Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie od jego założenia aż do dni obecnych, zawierające dzieje i pracę biskupów i duchowieństwa diecezji wileńskiej oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych, Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno 1912.

Kurczewski J., Kościół Zamkowy, czyli Katedra Wileńska: w jej dziejowym, liturgicznym, architektonicznym i ekonomicznym rozwoju, 1., Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno 1908; 2: Źródła historyczne na podstawie aktów kapitulnych i dokumentów historycznych, Wilno 1910; 3: Streszczenie aktów kapituły wileńskiej, Wilno 1916.

Łowmiańska M., Wilno przed najazdem moskiewskim 1655 roku, [w:] Dwa doktoraty z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Poznań 2005, s. 151-329.

Marchwińska A., Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta: organizacja i składy osobowe, Toruń 2008.

Marchwińska A., Rejestr dworu królowej Barbary (1548-1551), Studia Źródłoznawcze 38, 2000, s. 81-102.

Maroszek J., Ogrody królewskie w Wilnie i innych rezydencjach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku, [w:] M. Szafrańska (red.), Królewskie ogrody w Polsce: materiały sesji naukowej, Warszawa, 10-11 maja 2001 roku (The royal gardens in Poland: conference materials, Warsaw), May 10-11, 2001, Warszawa 2001, s. 109-128.

Maroszek J., Wileńskie przytułki – szpitale w XVI-XVIII w., [w:] C. Kuklo (red.), P. Guzowski (wsp.), Cała historia to dzieje ludzi…: studia z historii społecznej ofiarowane profesorowi Andrzejowi Wyczańskiemu w 80-tą rocznicę urodzin i 55-lecie pracy naukowej, Białystok 2004, s. 191-217.

Narbutas S., Ruch wydawniczy, [w:] V. Ališauskas, L. Jovaiša, M. Paknys, R. Petrauskas, E. Raila (red.), Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, tłum. P. Bukowiec, B. Kalęba, B. Piasecka, 2006, s. 619-636.

Ochmański J., Biskupstwo wileńskie w średniowieczu. Ustrój i uposażenie, Poznań 1972.

Paknys M., Vilniaus miestas ir miestiečiai 1636 m.: namai, gyventojai, svečiai, Vilniaus dailės akademijos leidykla, Vilnius 2006.

Paszenda J., Wpływ pożarów Wilna na architekturę późnego baroku, [w:] J. Lileyko (red.), Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., Lublin 2000, s. 487-494.

Petrauskienė I., Vilniaus akademijos spaustuvė 1575-1773, Vilnius 1976.

Piechnik L., Dzieje Akademii Wileńskiej, 1-3, Rzym 1984-1987.

Ragauskas A., Vilniaus miesto valdantysis elitas XVII a. antrojoje pusėje (1662-1702 m.), Vilnius 2002.

Rożek M., Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977.

Sołtys K., Józef Ignacy Kraszewski jako historyk. Naukowy fundament wykładu dziejów Litwy w monografii Wilna, Warszawa 2013.

Sucheni-Grabowska A., Zygmunt August. Król polski i wielki książę litewski 1520-1562, Kraków 2010.

Szulska I., Inspiracje kulturą Litwy w muzyce i malarstwie, [w:] eadem, Litwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, Warszawa 2011 s. 58-62.

Świerzewski S., Józef Ignacy Kraszewski jako historyk Litwy. W setną rocznicę jubileuszu J.I. Kraszewskiego (1879), Kultura i Społeczeństwo XXII, 4, 1978, s. 109-127.

Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, 1: Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek, red. A. Rachuba, oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, P.P. Romaniuk; wsp. U. Jemialianczuk, A. Macuk, Warszawa 2004.

Vitkauskiene B.R., Złotnictwo wileńskie: ludzie i dzieła XV-XVIII wiek, Warszawa 2006.

Wojtkowiak Z., Ostrogski Konstanty (ok. 1460-1530), Polski Słownik Biograficzny 24, 3, 1979, s. 486-489.

Wrzosek S., Klio, siostra Kaliope i Polihymnii. Granice historii i literatury w twórczości J.I. Kraszewskiego i wypowiedziach na jej temat, [w:] B. Czwórnóg-Jadczak (red.), Obrazy kultury polskiej w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, Lublin 2004, s. 93-104.

Zbiór praw y przywilejów miastu stołecznemu W.X.L. Wilnowi nadanych wielu miast koronnych, jako też Wielkiego Księstwa Litewskiego, wyd. P. Dubiński w drukarni J.K. Mci przy Akademii, Wilno 1788.

Zujienė G., Ceremoniał ingresu biskupów wileńskich w XVII-XVIII wieku, tłum. B. Dwilewicz, Barok. Historia – literatura – sztuka 13/1, 2006, s. 59-77.