Keywords
workers
industry
hidden unemployment
How to Cite
Number of views: 123
Number of downloads: 68
Abstract
The first decade of the Polish People’s Republic (PPR) saw a radical increase in the number of workers employed in the industry. Many of the new workers were women, whose situation on the job market was much more dynamic than men’s. New staff was mainly recruited from the rural population. Workers were poorly educated and had little work experience, which begs a question regarding the economic rationale behind this process. Some of the new employees could actually be included in the category of “hidden unemployment”. Their marginal productivity equaled zero, which means that their work had no actual impact on the gross national income. Furthermore, such “unemployment at work” negatively impacts morale and work quality, leads to increased staff turnover, and essentially prevents workers from improving their financial situation. Considering the poorer socio-demographic characteristics of women compared to men, one can pose the thesis that the rate of needless employment was significantly higher among women than among men.
References
Archiwum Akt Nowych, Centralny Urząd Planowania (AA N, CUP), sign. 3723, Polityka zatrudnienia w kopalniach węgla kamiennego, 24.
Archiwum Akt Nowych, Komisja Centralna Związków Zawodowych (AA N, KCZZ), sign. 456, Pracownicy fizyczni według skali miesięcznych zarobków gotówkowych (1948), no page number.
Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (AA N, KC PZPR), sign. 237/V-1a/38, Wykaz statystyczny robotników wysuniętych w przemyśle, December 31, 1948, p. 36.
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Ziem Odzyskanych (AA N, MZO), sign. 159, 1945-January 21, 1949, p. 45.
Archiwum Akt Nowych, Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego (AA N, PKPG), sign. 3231, Zatrudnienie według płci i wieku poza rolnictwem w sektorze socjalistycznym, 1949, no page no.
Archiwum Akt Nowych, Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego (AA N, PKPG), sign. 330, Szacunek rezerw wzrostu wydajności pracy w przemyśle wielkim i średnim (1953), p. 17-27.
Aktywność zawodowa ludności w Polsce i wybranych krajach (1975), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Chumiński J. (2010), Mentalne bariery rozwoju gospodarczego PRL (na przykładzie pracowników przemysłu), [in:] Chumiński J. (ed.), Modernizacja czy pozorna modernizacja. Społeczno-ekonomiczny bilans PRL 1944–1989, Wydawnictwo Gajt, Wrocław.
Chumiński J. (2014), Robotnicy przemysłowi w Drugiej Rzeczpospolitej – analiza społeczno- demograficzna, [in:] Mędrzecki W., Leszczyńska C. (eds.), Metamorfozy społeczne. Praca i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, T. IX, Wydawnictwo Instytut Historii PAN, Warszawa.
Chumiński J. (2015), Robotnicy polscy 1945–1956. „Stary” i „nowy” ośrodek przemysłowy na przykładzie Krakowa i Wrocławia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Chumiński J. (2016), Wpływ zmian własnościowych w przemyśle na skład środowiska robotniczego w Polsce (1945-1956), [in:] Osiński T. (ed.), Rewolucja społeczna czy dzika przebudowa? Społeczne skutki przekształceń własnościowych w Polsce (1944–1956), Wyd. IPN, Lublin.
Czajkowski T. (1936), Wiek i lata pracy robotników przemysłowych w Polsce, Statystyka Pracy, XV/1.
Dahrendorf R. (2008), Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, Wydawnictwo NOMOS, Kraków.
Diamand H. (1949), Zagadnienie masowego przekwalifikowania, Nowe Drogi, 1 (13).
Ekonomiczne uwarunkowania kształtowania się sytuacji politycznej w Polsce. Raport syntetyczny za rok 1987 i opracowania studialne (1989), J. Hausner (ed.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Fidelis M. (2015), Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, W.A.B, Warszawa.
Gawryszewski A. (2005), Ludność Polski w XX wieku, Wydawnictwo Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Góra M., Rutkowski M. (1990), Popyt na pracę oraz bezrobocie ukryte w Polsce w latach 1980-ych, Ekonomista, 2–3.
Historia Polski w liczbach (2003), vol. 1, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Jarosz D. (2000), Polacy a stalinizm 1948–1956, Wyd. IH PAN, Warszawa.
Jarska N. (2011), Praca zawodowa kobiet w Polsce w latach 1945–1970 na tle porównawczym, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, 87, Studia Politologica, V, 115-127.
Jarska N. (2015), Kobiety z marmuru. Robotnice w Polsce w latach 1945–1960, Wydawnictwo IPN, Warszawa.
Karpiński A. (1980), Zarys rozwoju gospodarczego Polski Ludowej, Książka i Wiedza, Warszawa.
Kączkowska J. (1935), Kandydaci do szkół zawodowych w świetle badań psychologicznych, Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Psychotechniczne, Warszawa.
Kornai J. (1985), Niedobór w gospodarce, PWE, Warszawa.
Landau L. (1957), Płace w Polsce w związku z rozwojem gospodarczym, [in:] Szturm de Sztrem T. (selected by), Ludwik Landau. Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Mały rocznik statystyczny (1939), Central Statistical Office, Warszawa.
Mierzecki W. (2000), Praca zawodowa kobiet w środowisku robotniczym w Polsce międzywojennej, [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobiety w Polsce międzywojennej. Równe prawa i nierówne szanse, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Morrison D. F. (1990), Wielowymiarowa analiza statystyczna, PWN, Warszawa.
Ney E. (1947), Produktywizacja kobiet, Gospodarka Planowa, 8 (10).
Pohoski M. (1963), Migracje ze wsi do miast. Studium wychodźstwa w latach 1945-1957 oparte na wynikach ankiety Instytutu Ekonomiki Rolnej, PWE, Warszawa.
Praca kobiet w przemyśle (1947), Gospodarka Planowa, 5 (7).
Przekroje terenowe 1945–1965 (1967), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Rocznik statystyczny 1956 (1956), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Rocznik statystyczny przemysłu 1945–1965 (1967), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Statystyka Pracy (1938), ch. XVII, vol. 1.
Statystyka Przemysłowa 1947 (1949), Statystyka Polski, series D, vol. 15, Warszawa.
Statystyka Przemysłowa 1947–1949 (1950), Statystyka Polski, series D, vol. 19, Warszawa.
Statystyka przemysłowa. Statystyka produkcji, zatrudnienia i płac 1956 (1958), Statystyka Polski, series E, vol. 8, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Statystyka przemysłu 1944–1955 (1956), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Strzelecki Z. (1974), Zmiany w poziomie kwalifikacji załogi, [in:] Szulc W. (ed.), Kształtowanie się załóg w regionach uprzemysłowionych, Wydawnictwo SGPiS, Warszawa.
Weber M. (1994), Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Wydawnictwo Test, Lublin.
Widerszpil S. (1965), Skład polskiej klasy robotniczej. Tendencje zmian w okresie industrializacji socjalistycznej, PWN, Warszawa.
Wyrobisz S., (1947), O racjonalnym planie zatrudnienia. Gospodarka Planowa, II, 7 (9).
Zatrudnienie kobiet (1945), Przegląd Socjalistyczny, 4/5, 18/19, XX-XX.
Żarnowska A. (2000), Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX i XX w,. [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobiety i praca. Wiek XIX i XX, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Żarnowski J. (1999), Polska 1918–1939. Praca, technika, społeczeństwo, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
License
Copyright (c) 2021 Jędrzej Chumiński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.