Abstrakt
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie i pogłębienie idei pisarki Madame de Staël – wybitnej postaci europejskiego życia intelektualnego początku XIX wieku. Ta literatka i arystokratka szwajcarskiego pochodzenia odegrała istotną rolę przede wszystkim w kulturze francuskiej, lecz jest również pamiętana we Włoszech za sprawą słynnego epizodu, który zapoczątkował debatę między klasykami a romantykami w tym kraju. Jej tekst O sposobie i użyteczności tłumaczeń miał na celu zasugerowanie Włochom, w jaki sposób mogliby wyjść z impasu literatury schematycznej i powtarzalnej, która – mimo zakorzenienia w chwalebnych tradycjach kulturowych – zatraciła swoją dawną rangę i siłę twórczą. W artykule zostanie najpierw omówiony kontekst historyczny powstania tekstu, a następnie przeanalizowane zostaną propozycje pisarki w świetle wybranych teorii przekładu literackiego. Studium to pozwoli zrozumieć, jak bardzo sugestie Madame de Staël – budzące kontrowersje wśród wielu ówczesnych włoskich literatów – były dalekowzroczne i konieczne, by pobudzić poszukiwanie nowych tendencji w literaturze włoskiej doby romantyzmu.
Bibliografia
Balayé, S. (1979). Madame de Staël. Lumières et liberté. Paris: Éditions Klincksieck.
Bonavita, R. (2020). L’Ottocento. Bologna: Il Mulino.
de Staël, A.L.G. (1816). Sulla maniera e la utilità delle Traduzioni. IN: Biblioteca Italiana, Gennaio 1816. https://it.wikisource.org/wiki/Sulla_maniera_e_la_utilit%C3%A0_delle_Traduzioni.
Diadori, P. (2016). Teoria e tecnica della traduzione. Strategie, testi e contesti. Milano: Mondadori.
Ferroni, G. (2012). Storia della letteratura italiana. Dall’Ottocento al Novecento. Milano: Mondadori.
Michaud, S. (2001). Kobieta. IN: F. Furet. (red.). Człowiek romantyzmu. 105–142. Warszawa: Świat Książki.
Nergaard, S. (2010). Teorie contemporanee della traduzione. Milano: Bompiani.
Ponzio, A. (2017). Linguistica generale, scrittura letteraria e traduzione. Perugia: Guerra Edizioni.
Popowicz, K. (2013). Madame de Staël. Warszawa: Collegium Civitas.
Ricoeur, P. (2008). Tradurre l’intraducibile. Sulla traduzione. Roma: Urbaniana University Press.
Sabbattucci, G., Vidotto, V. (2018). Storia contemporanea. L’Ottocento. Bari: Laterza.
Soliński, W. (1992). Traduzione artistica e cultura letteraria. Comunicazione e metacomunicazione letteraria. Fasano: Schena Editore.
Tylusińska, A., Ugniewska, J. (2004). Włochy w czasach romantyzmu. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Venuti, L. (1999). L’invisibilità del traduttore. Una storia della traduzione. Roma: Armando Editore.
Żaboklicki, K. (2008). Historia literatury włoskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Katarzyna Kowalik

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
