Znikające świadectwo wielokulturowej tradycji miasteczek oraz ich lokalnego dziedzictwa na przykładzie pejzażu językowego Dzierżoniowa (Rychbach/Reichenbach).
PDF (Język Polski)

Keywords

multiculturalism
cultural heritage
city
town
linguistic landscape
signs
testimony
trauma
relocation
war

How to Cite

Koszko, M. (2022). Znikające świadectwo wielokulturowej tradycji miasteczek oraz ich lokalnego dziedzictwa na przykładzie pejzażu językowego Dzierżoniowa (Rychbach/Reichenbach). Scripta Neophilologica Posnaniensia, 22, 97–113. https://doi.org/10.14746/snp2022.22.06

Abstract

The aim of this paper is to discuss the reasons for erasing the testimonies of the multicultural history of small towns and their local heritage. The concept of testimony in this article will refer to the linguistic landscape that is present in the public space and which comprises different types of signs produced by both private people and institutions. It has been assumed that the linguistic landscape can transfer the knowledge about intangible, immaterial aspects – information about social composition, the history of cross cultural relations in towns such as Dzierżoniów, and the knowledge about the coexistence of ethnically, culturally and linguistically diverse communities. Linguistic landscape can also transfer knowledge about multicultural tangible heritage, which encompasses cemeteries, gravestones, places of religious worship or manufacturing companies/factories. Despite its undeniable value one can observe that socio-cultural and political events and traumas, which affected Polish citizens, can lead to the almost complete erasure of linguistic landscape from the public space.

https://doi.org/10.14746/snp2022.22.06
PDF (Język Polski)

References

Barthes, R. 1986. “Semiology and the urban”. W zbiorze: Leach, N. (red.). Rethinking Architecture. A Reader in Cultural Theory. New York: Routledge, 166–171.

Barwiński, M. 2016. „Wielokulturowość we współczesnych polskich badaniach geograficznych i edukacji geograficznej – zarys problematyki”. Przegląd Geograficzny 88.2. 137-157. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.2.1 DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.2.1

Biały, F. 1998. „Życie polityczne od połowy XIX w. do I wojny światowej”. W zbiorze: Dąbrowski, S. (red.). Dzierżoniów. Zarys monografii miasta. Wydawnictwo DTSK Silesia. 143-148.

Grużlewska, A. 2007. „Od asymilacji do wykluczenia: społeczność żydowska w Dzierżoniowie (1870-1944)”. W zbiorze: Ligarski, S. i T. Przerwa (red.). Dzierżoniów - wiek miniony. Materiały pokonferencyjne. Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. 9-23.

Grużlewska, A. 2011. „Cmentarz żydowski w Dzierżoniowie”. Pielgrzymy. Informator krajoznawczy poświęcony Sudetom SKPS. Wrocław: Oddział PTTK przy Politechnice Wrocławskiej. 39-47.

Grześkowiak, M. 2010. Trans-city or Inter-city? The co-existence of majority and minority languages in the urban space: a comparative case study of London and Warsaw linguistic landscapes. Poznań: Katedra Ekokomunikacji UAM.

Hebzda-Sołogub, B. 2002. Dzierżoniów na dawnej pocztówce. Zębice: ZANTE.

Jankowiak, S. 2004. „Wysiedlenia Niemców z Polski po II wojnie światowej”. Pamięć i Sprawiedliwość 3/2.6. 139-160.

Kacprzak, P. 2000. „Polskie władze administracyjne w procesie wysiedlania ludności niemieckiej w latach 1945-1949”. Czasopismo prawno-historyczne LXII.1. 207-222.

Korta, W. (red.). 1995. Świdnica. Zarys monografii miasta. Wrocław-Świdnica: DTSK Silesia.

Kossert, A. 1999. „Żydzi wschodniopruscy”. W zbiorze: Traba, E. (red.). Tematy żydowskie. Olsztyn: Wspólnota Kulturowa BORUSSIA. 155–172.

Koszko, M. 2013. „Pejzaż językowy jako nośnik dziedzictwa kulturowego, na przykładzie miasta Poznania”. Scripta Neophilologica Posnaniensia XIII. 23–35. https://doi.org/10.14746/snp.2013.13.03 DOI: https://doi.org/10.14746/snp.2013.13.03

Kubicki, P. 2012. „Pomiędzy pamięcią a historią. Polskie miasta wobec wielokulturowego dziedzictwa”. Pogranicze. Studia Społeczne XX. 53-65.

Landry, R. i R.Y. Bourhis 1997. „Linguistic landscape and ethnolinguistic vitality: an empirical study”. Journal of Language and Social Psychology 16.1. 23-49. https://doi.org/10.1177/0261927X970161002 DOI: https://doi.org/10.1177/0261927X970161002

Nitschke, B. 1996. Wysiedlenia ludności niemieckiej z Polski w latach 1945–1949. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Nowak, J. 2011. Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: Nomos.

Pisarski, G. 1998. „Czasy nowożytne (1500-1815)”. W zbiorze: Dąbrowski, S. (red.). Dzierżoniów. Zarys monografi i miasta. Wydawnictwa DTSK Silesia. 81-127.

Puppel, J. i Koszko, M. 2017. „Wizerunek cmentarza – w wymiarze języka, kultury, dziedzictwa – uwagi wstępne na przykładzie cmentarza mennonitów w Stogach Malborskich”. Scripta Neophilologica Posnaniensia XVI. 513-522. https://doi.org/10.14746/snp.2017.17.36 DOI: https://doi.org/10.14746/snp.2017.17.36

Sadowski, A. 2011. „Socjologia wielokulturowości jako nowa subdyscyplina socjologiczna”. Pogranicze. Studia Społeczne XVIII. 5-25. https://doi.org/10.15290/pss.2011.18.01 DOI: https://doi.org/10.15290/pss.2011.18.01

Sakson, A. 1993. „Niemcy w świadomości społecznej Polaków”. W zbiorze: Wolff-Powęska, A. (red.). Polacy wobec Niemców. Z dziejów kultury politycznej Polski 1945–1948. Poznań: Instytut Zachodni. 409.

Szarota, T. 1996. Niemcy i Polacy. Wzajemne postrzeganie i stereotypy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szaynok, B. 2007. „Żydzi w Dzierżoniowie (1945-1950)”. W zbiorze: Ligarski, S. i T. Przerwa (red.). Dzierżoniów - wiek miniony. Materiały pokonferencyjne. Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. 25-33.

Szpakowska-Loranc, E. 2015. „Miasto jako tekst. Klasycystyczne miasta idealne II połowy XX wieku i współczesne”. TEKA Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie XLIII. 233–250.

Teusz, G. 2016. „Dylematy terapeutycznej wielokulturowości. Pomiędzy swojskością a innością”. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja 2.10. 181-189. https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.14 DOI: https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.14

Ziątkowski, L. 2000. Żydzi we Wrocławiu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

ŹI1 Polski Słownik Judaistyczny https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=19651 10.11.2022

ŹI2 Cmentarz Żydowski w Dzierżoniowie http://www.zydowskicmentarzdzierzoniow.pl/ 10.11.2022