Słowa kluczowe
administrative agreement
contract law in administration
general provisions of administrative law
Jak cytować
Abstrakt
Within the administrative construction of legal forms of public administration activity developed by the doctrine of administrative law, one may distinguish both a civil-law contract (private-law), as well as an agreement having certain features of a public-law contract. The German doctrine of public law, has long been struggling with problems of legal qualification of contracts used as legal forms of action by public administration entities. As part of the work undertaken by the German doctrine of public law, a two step theory, a concept of contract law in administration and a model administrative contract have been developed. Approximation of these theories allowed the Polish doctrine of public law to identify the most important features, which should characterise the theoretical construction of a public-law contract concluded with a citizen or an administrative contract. First of all, it should be concluded by a public administration entity on the basis of its competence. The administrative agreement should concern the relationship between the administration and the citizens. Secondly, the subject matter of the contract should be governed by public law and relate exclusively to the performance of public administration tasks. Thirdly, disputes arising from an administrative agreement should be submitted to the jurisdiction of administrative courts. The article shows that from the point of view of legal protection of the individual this is a crucial matter. Although the legislator has not decided to introduce an administrative agreement into the Polish legal system, many of the contracts already in operation under Polish law have certain features which at least in part resemble the administrative agreement described above. Such an administrative agreement often concerns the relationship between public administration and the citizen and is concluded in connection with the performance of public tasks. De lege ferenda the conclusion of an administrative contract should be subject to review by the administrative courts.
Bibliografia
Adamczyk A., Publicznoprawne formy działania administracji. Teoria i praktyka, Warszawa 2013.
Adamovich L.K., Funk B.C., Allgemeines Verwaltungsrecht, Wien–New York 1980.
Bauer H., Bausteine für eine Lehre vom Verwaltungsvertrag, w: Grundlagen des Verwaltungsrecht, Bd. 2: Informationsordnung, Verwaltungsverfahren, Handlungsformen, Hrsg. von W. Hoffmann-Riem, E. Schmidt-Assmann, A. Voßkuhle, München 2012.
Bauer H., Entwicklungslinien der Vertragsrechtslehre, w: Grundlagen des Verwaltungsrecht, Bd. 2: Informationsordnung, Verwaltungsverfahren, Handlungsformen, Hrsg. von W. Hoffmann-Riem, E. Schmidt-Assmann, A. Voßkuhle, München 2012.
Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych. Problematyka prawna, Warszawa–Kraków 1994.
Bleckmann A., Zum gerichtlichen Schutz des öffentlichen Finanzinteresses bei der Vergabe von Subventionen und öffentlichen Aufträgen, „Jahrbuch des öffentlichen Rechts” 2005, no 53.
Boć J., Działalność konsensualna (dwustronna i wielostronna), w: Prawne formy działania administracji, seria System Prawa Administracyjnego, pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, t. 5, Warszawa 2013.
Boć J., O umowie administracyjnej w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Chróścielewski W., Imperium a gestia w działaniach administracji publicznej (w świetle doktryny i zmian ustawodawczych lat 90.), „Państwo i Prawo” 1995, z. 6.
Cieślik Z., Umowa administracyjna w państwie prawa, Warszawa 2004.
Cisowska-Sakrajda E., Ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy w postępowaniu mediacyjnym, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Czarkowska A., Umowy adhezyjne w administracji publicznej, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Doliwa A., Prutis S., Wypieranie prawa administracyjnego przez prawo cywilne, seria Kryzys prawa administracyjnego, pod red. D. Kijowskiego, P.J. Suwaja, t. 3, Warszawa 2012.
Dolnicki B., Umowa publicznoprawna w prawie niemieckim, „Państwo i Prawo” 2001, z. 3.
Dudzik S., Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego, Kraków 1998.
Ehlers D., Verwaltung in Privatrechtsform, Berlin 1984.
Filipek J., Stosunek administracyjnoprawny, Kraków 1968.
Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrecht, Bd. 1, Berlin–München 1966.
Godlewski R., Kisilowska H., Przenikanie się prawa administracyjnego i prawa cywilnego na przykładzie gospodarki nieruchomościami i prawa budowlanego, w: A. Doliwa, S. Prutis, Wypieranie prawa administracyjnego przez prawo cywilne, seria Kryzys prawa administracyjnego, pod red. D. Kijowskiego, P.J. Suwaj, t. 3, Warszawa 2012.
Gonet W., Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma realizacji zadań w jednostkach samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2007, nr 7.
Gurlit E., Verwaltungsvertrag und Gesetz. Eine vergleichende Untersuchung zum Verhältnis von vertraglicher Bindung und staatlicher Normsetzungsautorität, Tübingen 2000.
Jaroszyński M., Zimmermann M., Brzeziński W., Rozdział IX, Formy działania administracji państwowej. Akt administracyjny, w: Polskie prawo administracyjne. Część gólna, pod red. M. Jaroszyńskiego, Warszawa 1956.
Jaworska-Dębska B., Umowy we współczesnej administracji, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego, Warszawa 1924.
Kania M., Partnerstwo publiczno-prywatne, w: Publiczne prawo gospodarcze, seria System Prawa Administracyjnego, pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, t. 8B, Warszawa 2013.
Kania M., Umowa jako prawna forma działania administracji publicznej, w: Publiczne prawo gospodarcze, seria System Prawa Administracyjnego, pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, t. 8B, Warszawa 2013.
Kempen B., Die Formenwahlfreiheit der Verwaltung. Die öffentliche Verwaltung zwischen öffentlichen und privatem Recht, München 1989.
Kieres L., Prawa podmiotowe w działalności gospodarczej w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Zdolność do skargi konstytucyjnej, w: Swoistość procedur publicznego prawa gospodarczego, pod red. B. Popowskiej, Poznań 2013.
Kijowski D., Ucieczka administracji publicznej w sferę prawa cywilnego, w: Współczesne zagadnienia prawa i procedury administracyjnej. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr. hab. Jackowi M. Langowi, pod red. M. Wierzbowskiego, J. Jagielskiego, A. Wiktorowskiej, E. Stefańskiej, Warszawa 2009.
Kijowski D., Umowa administracyjna w części ogólnej polskiego prawa administracyjnego, w: Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, pod red. J. Bocia, A. Chajbowicza, Wrocław 2009.
Kijowski D., Umowa jako forma działania administracji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego Filii w Białymstoku” 1987, t. 13, z. 57.
Kijowski D., Umowy w administracji publicznej, w: Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z konferencji naukowej poświęconej jubileuszowi 80-tych urodzin Profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 2005.
Kijowski D., W sprawie charakteru prawnego umów zawieranych przez organy administracji, „Państwo i Prawo” 1987, z. 6.
Knysiak-Molczyk H., Inne formy działania administracji publicznej, w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24–27 września 2006 r., pod red. J. Zimmermanna, Warszawa 2007.
Kotulska M., Książek M., Podleśny M., Ugoda w prawie niemieckim a instytucja ugody w kodeksie postępowania administracyjnego (studium prawno-porównawcze), w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Krawczyk A., Umowa administracyjna w demokratycznym państwie prawnym – w poszukiwaniu modelu regulacji prawnej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2017, nr 6.
Kubiak A., Perspektywy rozwoju form konsensualnych w polskim prawie administracyjnym, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Kumaniecki K.W., Akt administracyjny: studya nad istotą aktu administracyjnego z uwzględnieniem zasadniczego orzecznictwa austryackiego trybunału administracyjnego, Kraków 1913.
Langrod J.S., Instytucje prawa administracyjnego: zarys części ogólnej, Kraków 1948, Reprint: Kraków 2003.
Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990.
Łukasiewicz J., Kłosowska K., Słowo o przyrzeczeniu administracyjnym, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Mayer F., Allgemeines Verwaltungsrecht, Stuttgart 1972.
Miruć A., Partnerstwo publiczno-prywatne jako sposób realizacji zadań publicznych, w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24–27 września 2006 r., pod red. J. Zimmermanna, Warszawa 2007.
Miruć A., Umowy w działaniach administracji pomocy społecznej, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Modrzejewski A., Kontraktualizacja w globalnym i europejskim prawie administracyjnym, w: A. Doliwa, S. Prutis, Wypieranie prawa administracyjnego przez prawo cywilne, seria Kryzys prawa administracyjnego, pod red. D. Kijowskiego, P.J. Suwaj, t. 3, Warszawa 2012.Öhlinger T., Allgemeines Verwaltungsrecht, Stuttgart 1972.
Panasiuk A., Umowa publicznoprawna, „Państwo i Prawo” 2008, z. 2.
Pestalozza C., Formenmissbrauch des Staates, München 1973.
Piszcz A., Partnerstwo publiczno-prywatne jako wyraz kontraktualizacji administracji publicznej, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Płonka-Bielenin K., Charakter prawny umowy o partnerstwo publiczno-prywatne, „Samorząd Terytorialny” 2009, nr 9.
Popowska B., Decyzja i umowa jako formy działania podmiotów administracji gospodarczej; konkurencja, współwystępowanie czy alternatywa?, w: Instrumenty i formy prawne działania administracji gospodarczej, pod red. B. Popowskiej, K. Kokocińskiej, Poznań 2009.
Popowska B., Partnerstwo publiczno-prywatne w świetle koncepcji „ciągu działań prawnych” i jej wpływ na ocenę umowy o ppp, w: Środki prawne publicznego prawa gospodarczego, pod red. L. Kieresa, Wrocław 2007.
Przybysz P., Umowa jako forma działania administracji w świetle poglądów Profesora Jerzego Starościaka, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Pünder H., Kooperation statt Konfrontation – Zur der Kontrakte zwischen Politik und Verwaltung im Rahmen des Neuen Steuerungsmodell, Die Öffentliche Verwaltung 1998, Heft 2.
Rabska T., Kontrakt wojewódzki – forma działania administracji publicznej w strukturach zdecentralizowanych, w: Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. J. Filipka, pod red. I. Skrzydło-Niżnik, Kraków 2001.
Róg M., Porozumienia administracyjne w działalności Komendanta Głównego Policji, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Rudnicki M., Partnerstwo publiczno-prywatne. Wybrane zagadnienia prawnoustrojowe i prawnofinansowe, „Samorząd Terytorialny” 2006, nr 7–8.
Rypina M., Wierzbowski M., Umowa z organem w postępowaniu administracyjnym, „Państwo i Prawo” 2010, z. 4.
Sancewicz P., Granice swobody zawierania przez jednostki samorządu terytorialnego umów, o których mowa w art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej, „Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia” 2017, nr 2.
Starościak J., Prawne formy działania administracji, Warszawa 1957.
Starościak J., Prawne formy i metody działania administracji, w: System prawa administracyjnego, t. 3, pod red. T. Rabskiej, J. Łętowskiego, Warszawa 1978.
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1977.
Suwaj R., Umowy w zarządzaniu pasem drogowym, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Śledzińska A., Umowy administracyjne w prawie i praktyce innych krajów, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Tanneberg B., Die Zweistufentheorie, Berlin 2011.
Taras W., Wróbel A., W sprawie jednolitej koncepcji umów publicznych, w: Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej, pod red. E. Knosali, A. Matana, G. Łaszczycy, Kraków 1999.
Tyśkiewicz-Mazur A., Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym – wybrane zagadnienia, „Samorząd Terytorialny” 2008, nr 11.
Wach B., Wach S., Umowy w funkcjonowaniu administracji publicznej a sytuacja prawna jednostki (obywatela), w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej- Bokun, Wrocław 2008.
Wiktorowska A., Kierunki zmian w teorii prawnych form działania administracji, w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24–27 września 2006 r., pod red. J. Zimmermanna, Warszawa 2007.
Wilbrandt-Gotowicz M., Umowa jako forma działania administracji publicznej (w świetle poglądów J.S. Langroda), w: Teoria instytucji prawa administracyjnego. Księga pamiątkowa Profesora Jerzego Stefana Langroda, pod red. J. Niczyporuka, Lublin 2011.
Wyporska-Frankiewicz J., Publicznoprawne formy działania administracji o charakterze dwustronnym, Warszawa 2010.
Zacharko L., Nitecki S., Umowa jako forma prywatyzacji zadań publicznych w świetle ustawy o pomocy społecznej, w: Umowy w administracji, pod red. J. Bocia, L. Dziewięckiej-Bokun, Wrocław 2008.
Ziemski K., Akt administracyjny i jego alternatywy w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24–27 września 2006 r., pod red. J. Zimmermanna, Warszawa 2007.
Ziemski K., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005.
Ziemski K.M., Określenie pojęcia formy prawnej działania administracji publicznej, w: Prawne formy działania administracji, seria System Prawa Administracyjnego, pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, t. 5, Warszawa 2013.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2006.
Zimmermann M., Formy działania administracji i administracyjne, w: Prawo administracyjne, cz. 2, pod red. M. Jaroszyńskiego, Warszawa 1952.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Paweł Sancewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.