Abstrakt
The study is devoted to legal and factual conditions of the social situation of short people, in particular, in terms of actual and potential areas of risk of discrimination based on height, that does not correspond to the average in a given society. The article indicates the extent of height discrimination, referred to as heightism, and deals with social behaviours that can be classified as unfair and violating the subjective rights of a group of people who are characterized by their below-average height compared to the social average. This manifests itself in various aspects, including communication practices established in society, such as the infantilization of short people, which in turn negatively affects other spheres of these people’s social functioning. Moreover, discrimination in the social sphere is also evident in the employment opportunities offered to people of short stature – they are perceived as less experienced and less competent. It is also a problem that employers set requirements regarding the parameters of job applicants in situations where these is not actually necessary for the proper performance of the tasks required. What’s more, there is discrimination hindering, and sometimes severely limiting, the possibility of using public utility facilities (functioning in the public sphere), and utility items referring to the private sphere.
Based on the analysis of case-law related to the situation of people of short stature and also anti-discriminatory solutions functioning in other countries, specific remedies for discrimination against short people have been proposed, which should be applied both in Polish legislation and in the implementation of existing law. The idea here is to expand the guarantee norms contained in the Polish constitution so that they explicitly prohibit discrimination on the grounds of height.
Bibliografia
Belavusau U., Height Discrimination in EU Law: The Case of Kalliri (C-409/16) at the Court of Justice, European Law Blog, 11 VI 2018, https://europeanlawblog.eu/2018/06/11/height-discrimination-in-eu-law-the-case-of-kalliri-c-409-16-at- the-court-of-justice/ (dostęp: 20 II 2023).
Berg A., Volvo’s demand for a specific height for female work applicant is discrimination, the Swedish Labour Court rules, Eurofound, 6 XI 2005, https://www.eurofound.
europa.eu/publications/article/2005/volvos-demand-for-a-specific-height-for-female-work-applicant-is-discrimination-the-swedish-labour (dostęp: 6 II 2023).
Bielecka-Jasiocha J., Rymkiewicz-Kluczyńska B., Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci niskorosłych, „Endokrynologia Pediatryczna” 2008, t. 7, nr 1(22), s. 38–40.
Bieńko N., Siatki centylowe, czyli ocena rozwoju fizycznego i stanu odżywienia dziecka, https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/siatki-centylowe-czyli-ocena-rozwoju-fizycznego-i-stanu-odzywienia-dziecka/ (dostęp: 28 II 2023).
Cinnirella F., Winter J.K., Size Matters! Body Height and Labor Market Discrimination: A Cross-European Analysis, „CESifo Working Paper” 2019, nr 2733, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1443091 (dostęp: 21 II 2023).
Co to jest PN?, Polski Komitet Normalizacyjny, https://www.pkn.pl/polskie-normy/informacje-o-pn/co-jest-pn (dostęp: 1 III 2023).
Encyclopedia PWN [online], hasło: achondroplazja, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/achondroplazja;3865506.html (dostęp: 21 II 2023).
Encyclopedia PWN [online], hasło: karłowatość, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/karlowatosc;3920531.html (dostęp: 6 II 2023).
Encyclopedia PWN [online], hasło: stereotyp, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3979617 (dostęp: 21 II 2023).
Encyklopedia Zarządzania [online], hasło: ISO, https://mfiles.pl/pl/index.php/ISO (dostęp: 24 II 2023).
Ergonomia jadalnianego stołu i krzeseł, Delta, 31 I 2021, https://www.deltachairs.com/ergonomia-jadalnianego-stolu-i-krzesel,b83.html (dostęp: 21 II 2023).
Fundacja Polska Bez Barier, Wrocławskie standardy dostępności przestrzeni miejskich, 2019, https://polskabezbarier.org/documents/standardy_dostepnosci_wroclaw_przestrzenie_miejskie.pdf (dostęp: 16 II 2023).
Grzechlak L., Wiśniewska A., Ślusarz R., Ocena satysfakcji rodziców z leczenia ludzkim rekombinowanym hormonem wzrostu dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki, „Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu” 2020, nr 4(5), s. 38–53. DOI: https://doi.org/10.21784/IwP.2020.021
Height. Evolution of height over time, NCD Risk Factor Collaboration, https://www.ncdrisc.org/height-mean-ranking.html (dostęp: 28 II 2023).
Jak dobrać krzesła do stołu w jadalni, ergoExpert, 24 VI 2022, https://www.ergoexpert.pl/blog/jak-dobrac-krzesla-do-stolu-w-jadalni/ (dostęp: 21 II 2023).
Jankowska U., Modele niepełnosprawności we współczesnej Polsce, czyli o historycznym obciążeniu i współczesnej sytuacji osób niskorosłych (praca magisterska, Uniwersytet Warszawski, 2016), https://nieduzi.org/wp-content/uploads/2017/06/Urszula-Jankowska_Modele-niepelnosprawnosci-we-wspolczesnej-Polsce-czyli-o-historycznym-obciazeniu-i-wspolczesnej-sytuacji-osob-niskoroslych.pdf (dostęp: 21 II 2023).
Kimhi O., Falling short: On Implicit Biases and the Discrimination of Short Individuals, „Connecticut Law Review” 2020, nr 52(2), https://opencommons.uconn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1432&context=law_review (dostęp: 21 II 2023).
Kryteria doboru stewardess, Stewardessa.eu, 2022, http://stewardessa.eu/kryteria-doboru-stewardess/ (dostęp: 6 II 2023).
Krzesło musi być wygodne. Czym się kierować przy jego wyborze?, Cztery Kąty, 8 X 2014, https://czterykaty.pl/czterykaty/56,107676,16771116,krzeslo-musi-byc-wygodne-czym-sie-kierowac-przy-jego-wyborze.html (dostęp: 21 II 2023).
Leech A. Drawing the short straw – height discrimination in the workplace, Shoosmiths 2022, https://www.shoosmiths.co.uk/insights/legal-updates/drawing-the-short-straw-height-discrimination-in-the-workplace (dostęp: 6 II 2023).
Likwidacja barier (PJM), Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, 24 XI 2021, https://niepelnosprawni.gov.pl/a,12,likwidacja-barier-pjm (dostęp: 6 II 2023).
Małecka-Tendera E., Niskorosłość, mp.pl, 23 XI 2016, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/endokrynologia/68498,niskoroslosc (dostęp: 6 II 2023).
Mapa średniego wzrostu mieszkańców różnych krajów świata, Gisplay.pl, 28 VII 2016, https://gisplay.pl/gis/6235-mapa-wzrostu.html (dostęp: 6 II 2023).
Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007.
Marcjanik M., Poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa 2009.
Masz niski wzrost? Sprawdź, jakie krzesło biurowe kupić, Radomski24, 21 XII 2020, https://radomski24.pl/20201221370729/masz-niski-wzrost-sprawdz-jakie-krzeslo-biurowe-kupic (dostęp: 21 II 2023).
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Standardy dostępności budynków dla osób z niepełnosprawnościami. Uwzględniając koncepcję uniwersalnego projektowania – poradnik, Warszawa 2017, s. 4, https://instytutksiazki.pl/files/upload/files/Standardy%20dost%C4%99pno%C5%9Bci%20budynk%C3%B3w%20dla%20os%C3%B3b%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bciami.pdf (dostęp: 16 II 2023).
Na jakiej wysokości blat kuchenny? 4 rady eksperta!, Komfort.pl, https://komfort.pl/blog/na-jakiej-wysokosci-blat-kuchenny-4-rady-eksperta (dostęp: 9 III 2023).
Na jakiej wysokości powinien być blat w kuchni? Złote zasady projektowania kuchni, https://www.agatameble.pl/inspiracje/na-jakiej-wysokosci-powinien-byc-blat-w-kuchni-zlote-zasady-projektowania-kuchni-a9840 (dostęp: 6 II 2023).
Państwowa Inspekcja Pracy, Stop dyskryminacji. Poznaj swoje prawa w pracy, https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/121841/dyskrym.pdf (dostęp: 21 II 2023).
Skorzystaj z dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych, Gov.pl, 8 II 2023, https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-dofinansowania-do-likwidacji-barier-architektonicznych (dostęp: 15 II 2023).
Stewart J., Logan C., Komunikowanie się werbalne, w: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, pod red. J. Stewarta, Warszawa 2007, s. 99–101.
Szczubał B., Mechanizmy naznaczania społecznego osób z niskorosłością, „Niepełnosprawność” 2014, nr 15, s. 151–166, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepelnosprawnosc/Niepelnosprawnosc-r2014-t-n15/Niepelnosprawnosc-r-2014-t-n15-s151-166/Niepelnosprawnosc-r2014-t-n15-s151-166.pdf (dostęp: 8 II 2023).
Śmiszek K., Mechanizm dochodzenia roszczeń w sprawach o dyskryminację, w: Prawo antydyskryminacyjne Unii Europejskiej, pod red. A. Zawidzkiej-Łojek, A. Szczerby-Zawady, Warszawa 2015, s. 306–307.
Tabernacka M., Negocjacje i mediacje w sferze publicznej, Warszawa 2018.
Tabernacka M., Prawne zasady korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, Warszawa 2013.
Urząd Transportu Kolejowego, Obsługa osób o ograniczonej możliwości poruszania się na rynku pasażerskich usług kolejowych – Rekomendacje Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwixl5uNzoT9AhWrlosKHfGCVwQFnoECBQQAQ&url=https%3A%2F%2Futk.gov.pl%2Fdownload%2F1%2F4398%2Frekomendacje101.pdf&usg=AOvVaw3BnLlCROHGNybmVO2-X_DC (dostęp: 6 II 2023).
Wysokość i szerokość blatu kuchennego, czyli jaki blat jest najwygodniejszy?, Leroy Merlin, 26 XI 2014, https://www.leroymerlin.pl/kuchnia/wysokosc-i-szerokosc-blatu-kuchennego-czyli-jaki-blat-jest-najwygodniejszy,e4692,l2722.html (dostęp: 9 III 2023).
Zieniewicz H., Wpływ niskiego wzrostu na życie osoby nim dotkniętej, „Current Problems of Psychiatry” 2010, nr 11(4), s. 339–345, https://nieduzi.org/wp-content/uploads/2016/06/wplyw_niskiego_wzrostu_na_zycie_osoby_nim_dotknietej.pdf (dostęp: 7 II 2023).
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.