Abstrakt
The article aims to present the functioning of the institution of animal forfeiture under the Act of August 21, 1997 on animal protection. It is a repressive-preventive institution, which is closely related to the property rights of every citizen under the Constitution of the Republic of Poland. At the beginning of the considerations, an attempt was made to define the concept of “animal forfeiture” and to indicate the legal basis for ruling on this legal measure. The types of animal forfeiture occurring under the Act are presented and the circumstances determining their ruling identified. The analysis is extended to include the presentation of cases of application of this institution taken from court rulings and supported by statistical data regarding their adjudication. An interesting aspect of the article is the presentation of resolutions of City Councils, which were declared invalid by the Provincial Administrative Court to the extent that they were inconsistent with the Animal Protection Act. Extensive legal considerations, reinforced by case law and analysis of statistics, have made it possible to present de lege ferenda postulates with regard to raising the level of protection of animal rights. One of the proposals is to combine the institution of forfeiture with a total ban on animal ownership, as well as to articulate in the law the justification for ordering the forfeiture of an animal’s carcass. The article is an attempt to present legal solutions that will enhance the legal protection of animals. As shown in the article, this measure is used relatively rarely. Statistics show that it was applied in only 21.5% of the cases analyzed. Such results may raise legitimate doubts, since most animals against which crimes have been committed are still under the care of their perpetrators, which should undoubtedly change.
Bibliografia
Białocerkiewicz J., Status prawny zwierząt. Prawa zwierząt czy prawna ochrona zwierząt, Toruń 2005.
Fundacja Czarna Owca Pana Kota, Stowarzyszenie Ekostraż, Filantropi czy złodzieje? O czasowym odbieraniu zwierząt. Raport z monitoringu, Wrocław–Kraków 2019, https://czarnaowca.org/wp-content/uploads/Czarna-Owca-Filantropi-Czy-Zlodzieje.pdf (dostęp: 5 X 2023).
Gądzik Z.B., Środki karne, przepadek zwierzęcia i nawiązka w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, „Prokuratura i Prawo” 2019, nr 3, s. 75–95.
Goettel M., „Czasowe odebranie” oraz „przepadek” jako szczególne środki prawnej ochrony zwierząt, „Studia Prawnoustrojowe” 2011, nr 13, s. 135–147.
Goettel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013.
Habuda A., Radecki W., Przepisy karne w ustawach o ochronie zwierząt oraz o doświadczeniach na zwierzętach, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 5, s. 21–35.
Janiak P., Czasowe odebranie zwierząt w trybie administracyjnym – podstawowe zagadnienia, „Casus” 2019, nr 1, s. 45–49.
Jastrzębski L., Prawo ochrony środowiska w Polsce, Warszawa 1990.
Jedlecka W., Z problematyki własności zwierząt, w: Własność w prawie i gospodarce, pod red. U. Kaliny-Prasznic, Wrocław 2017, s. 145–159.
Karaś D., „Niech zwierzęta mają prawa!” Monitoring ścigania oraz karania sprawców przestępstw przeciwko zwierzętom, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, t. 108, s. 17–30. DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.108.2
Kozłowska P., Szwarczyk M., Prawnokarna ochrona zwierząt, „Zamojskie Studia i Materiały” 2000, nr 1, s. 59–69.
Kruk, E. Legal Status of Animals in Poland. Status prawny zwierząt w Polsce, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, nr 30(3), s. 119–131. DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2021.30.3.119-131
Kuszlewicz K., Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2019.
Kuszlewicz K., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2021.
Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty prawa zwierząt: dereifikacja i personifikacja, w: Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, pod red. A. Szpunara et al., Łódź 1997, s. 71–92.
Misiewicz J., Odpowiedzialność karna za naruszenia przepisów ustawy o ochronie zwierząt i o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych. Część I, „Życie Weterynaryjne” 2020, nr 3, s. 150–154.
Mozgawa M., Komentarz do niektórych przepisów ustawy o ochronie zwierząt, w: Pozakodeksowe przestępstwa przeciwko zasobom przyrody i środowisku. Komentarz, pod red. M. Mozgawy, Warszawa 2017, s. 41–101.
Nałęcz A., Ochrona zwierząt a postęp cywilizacyjny, w: Wpływ przemian cywilizacyjnych na prawo administracyjne i administrację publiczną, pod red. J. Zimmermanna, P.J. Suwaja, Warszawa 2013, s. 673–686.
Nazar M., Normatywna dereifikacja zwierząt – aspekty cywilnoprawne, w: Prawna ochrona zwierząt, pod red. M. Mozgawy, Lublin 2002, s. 129–153.
Pazdan M., Podmioty stosunków cywilnoprawnych – zagadnienia ogólne, w: System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, pod red. M. Safjana, Warszawa 2012, s. 1021–1044.
Postulski K., Siwek M., Przepadek w polskim prawie karnym, Kraków 2004.
Radecki W., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2012.
Radecki W., Ustawy: o ochronie zwierząt, o doświadczeniach na zwierzętach – z komentarzem, Warszawa 2007.
Rogala-Walczyńska S., Prawnokarne aspekty przestępstwa znęcania się nad zwierzętami, w: Znęcanie się, pod red. M. Mozgawy, Warszawa 2020, s. 537–573.
Rudy M., Traktat o uśmiercaniu zwierząt, Warszawa 2019.
Siwek M., Wykonanie przepadku i nawiązki na rzecz Skarbu Państwa, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 10, s. 59–82.
Skuczyński P., Zientara A., Prawnokarna ochrona zwierząt a filozoficzny i teoretycznoprawny problem wartości i praw podmiotowych, w: Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne, pod red. T. Gardockiej, A. Gruszczyńskiej, Toruń 2012, s. 200–227.
Smaga Ł., Ochrona humanitarna zwierząt, Białystok 2010.
Stec R., Postępowanie z chartami i ich mieszańcami, co do których sądy powszechne orzekły ich przepadek na rzecz Skarbu Państwa, w: Europeizacja prawa ochrony środowiska, pod red. M. Rudnickiego, A. Haładyja, K. Sobieraj, Lublin 2011, s. 289–301.
Stowarzyszenie Otwarte Klatki, Analiza praktyki orzeczniczej sądów i prokuratur w sprawach dotyczących przestępstw wobec zwierząt w latach 2017–2019, Poznań 2021, https://storage.googleapis.com/otwarteklatki-wp-media/sites/1/2021/12/raport_ROZ.pdf (dostęp: 17 IX 2022).
Zakrzewski P., Przesłanki interwencyjnego odbioru zwierzęcia w trybie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt w odniesieniu do instytucji kolizji obowiązków z art. 26 § 5 k.k, „Probacja” 2021, nr 4, s. 15–34.
Zientara A., Udział organizacji społecznych w postępowaniach o wykroczenia z ustawy o ochronie zwierząt, w: Sprawiedliwość dla zwierząt, pod red. nauk. B. Błońskiej, W. Gogłozy, W. Klausa, D. Woźniakowskiej-Fajst, Warszawa 2017, s. 166–178.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Agnieszka Łozińska-Piekarska, Tomasz Dąbrowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.