Słowa kluczowe
environmental protection
administrative proceedings
Jak cytować
Abstrakt
The article analyses the prerequisites for the participation of environmental organisations in administrative and administrative court proceedings in the field of environmental protection in Poland and Germany. There are significant differences between the two legal systems, despite the source of the broad powers of environmental organisations, including the right to initiate judicial review in cases involving other persons, deriving from the same act of international law the Aarhus Convention. In the scope in question, Polish regulations, established primarily in the Act of 3 October 2008 on the provision of information on the environment and its protection, public participation in environmental protection and environmental impact assessments, do not impose significant requirements on environmental organisations. In contrast, the German provisions, established primarily in the Gesetz über ergänzende Vorschriften zu Rechtsbehelfen in Umweltangelegenheiten nach der EG-Richtlinie 2003/35/EG, significantly restrict the access of environmental organisations to proceedings. The extended German solutions were treated as an inspiration to present de lege ferenda conclusions for the Polish legal order. The article points out the necessity of modifying Polish regulations towards limiting access of environmental organisations to administrative and judicial-administrative proceedings. In the author’s opinion, the prerequisites for the participation of environmental organisations should be more broadly linked to the rights they obtain. In other words, before allowing a given organisation to participate in the proceedings, the authority should examine such issues as, having at its disposal specialist knowledge, its previous activity, which is supposed to provide guarantees of proper performance of its statutory tasks. On the other hand, those German solutions which do not refer to the objectives of organisations’ participation in environmental proceedings do not merit implementation.
Bibliografia
Bar M., Jendrośka J., Tarnacka K., Prawo do sądu w ochronie środowiska, Wrocław 2002. Barczak A., Udział organizacji ekologicznych w ochronie środowiska a granice realizacji przez nie prawa do udziału w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, „Studia Prawnicze KUL” 2020, nr 3, s. 29–44. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.5450
Barczak A., Ogonowska A., Wykładnia przepisów w zakresie udziału społeczeństwa w ochronie środowiska – wybrane problemy, „Studia Prawnicze KUL” 2018, nr 3, s. 7–28. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.4562
Biskup-Grabowska K., Udział organizacji ekologicznej w postępowaniu w sprawach z zakresu ochrony środowiska, „Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska” 2022, nr 2, s. 1–15. DOI: https://doi.org/10.31261/PPGOS.2022.02.03
Chlebny J., Ustawy szczególne wobec Kodeksu postępowania administracyjnego, w: System prawa administracyjnego procesowego, pod red. G. Łaszczycy, A. Matana, t. 1, Zagadnienia ogólne, pod red. G. Łaszczycy, Warszawa 2017, s. 375–380.
Ciechanowicz-McLean J., Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem, Warszawa 2019.
Fellenberg F., Schiller G., UmwRG § 1 Anwendungsbereich, w: Umweltrecht. Kommentar, t. 1, pod red. M. Beckmanna, W. Durnera, T. Manna, M. Röckinghausena, München 2024, s. 4–54.
Fellenberg F., Schiller G., UmwRG § 3 Anerkennung von Vereinigungen, w: Umweltrecht. Kommentar, t. 1, pod red. M. Beckmanna, W. Durnera, T. Manna, M. Röckinghausena, München 2024, s. 2–24.
Filipowicz T., Jacyno W., Rewkowska J., Art. 3, w: Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, pod red. T. Filipowicza,
A. Plucińskiej-Filipowicz, M. Wierzbowskiego, Warszawa 2024, s. 26–44. Franzius C., UmwRG § 3 Anerkennung von Vereinigungen, w: Umweltverträglichkeit-sprüfungsgesetz, Umwelt-Rechtsbehelfsgesetz: UVPG / UmwRG. Kommentar, pod red. A. Schinka, O. Reidta, S. Mitschanga, München 2023, s. 513–519.
Franzius C., Verbandsklage im Umweltrecht, „Natur und Recht” 2019, nr 41(10), s. 649–658. DOI: https://doi.org/10.1007/s10357-019-3592-6
Gołaszewski P., Wąsowski K., Art. 5, w: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, pod red. R. Hausera, M. Wierzbowskiego, Warszawa 2023, s. 84–104.
Górski M., Pojęcie prawne „organizacja ekologiczna”, w: Udział społeczeństwa w zintegrowanej ochronie środowiska, pod red. H. Lisickiej, Wrocław 2010, s. 181–192.
Gruszecki K., Art. 3, w: K. Gruszecki, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2022.
Gruszecki K., Art. 44, w: K. Gruszecki, Komentarz do ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el. 2023.
Jacyno W., Rewkowska J., Art. 44, w: Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, pod red. T. Filipowicza, A. Plucińskiej-Filipowicz, M. Wierzbowskiego, Warszawa 2024, s. 198–207.
Jendrośka J., Public Participation under Article 6 of the Aarhus Convention. Role in Tiered Decision-making and Scope of Application, w: Environmental Democracy and Law, pod red. G. Bandi, Groningen 2014, s. 115–138.
Jezierski T., Glosa do wyroku NSA z dnia 19 stycznia 2018 r., II OSK 833/16, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019, nr 1, s. 108–114.
Klonowski K., Art. 5, w: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, pod red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2023, s. 117–124.
Louis W., Die Anerkennung von Naturschutzverbänden, „Natur und Recht” 1994, s. 381–385.
Łuszczek R., Bezpośrednie stosowanie Konwencji z Aarhus w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2023, nr 6, s. 53–70. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.1988.3.2
Milewski P., Status prawny organizacji ekologicznych w ujęciu porównawczym, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2008, nr 3–4, s. 191–207.
Miller B., Die Öffentlichkeitsbeteiligung im Recht der Europäischen Union und ihre Einwirkungen auf das deutsche Verwaltungsrecht am Beispiel des Immissionsschutzrechts, Baden-Baden 2012. DOI: https://doi.org/10.5771/9783845241555-117
Modrzejewski A., Współdziałanie z organami administracji publicznej a nadużycie prawa przez organizacje ekologiczne w postępowaniach w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, „Acta Iuridica Resoviensia” 2021, nr 3(34), s. 217–230. DOI: https://doi.org/10.15584/actaires.2021.3.16
Nędzarek A., Cel udziału organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym – kontrola społeczna w społeczeństwie obywatelskim, w: System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. 2, cz. 1: Zakres przedmiotowy i podmiotowy postępowania administracyjnego ogólnego, pod red. W. Chróścielewskiego, G. Łaszczycy, A. Matana, Warszawa 2018, s. 416–417.
Parchomiuk J., Nadużycie prawa w prawie administracyjnym, Warszawa 2018.
Peter-Bombik K., Sadowska S., Konflikty ekologiczne a partycypacja publiczna, w: Prawne instrumenty ochrony środowiska, pod red. B. Jeżyńskiej, E. Kruk, Lublin 2016, s. 99–113.
Przybojewska I., Trzeci filar konwencji z Aarhus oraz rola Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, „Europejski Przegląd Sądowy” 2020, nr 10, s. 22–29.
Sura R., Partycypacja społeczna fundamentem dobrej administracji (wybrane aspekty prawno-aksjologiczne), „Samorząd Terytorialny” 2015, nr 10, s. 9–15.
Zakrzewska M., Model prawny udziału organizacji społecznych w ochronie środowiska, Warszawa 2018.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Karol Maćkowiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.