Keywords
professions of public trust
public interest
How to Cite
Abstract
The article presents selected problems concerning custody for persons with professions of public trust. First, attention is drawn to the historical understanding of custody. In the past, custody was perceived as a manifestation of managing administration. The current way of thinking about custody results from the custody model contained in Art. 17 section 1 of the Constitution of the Republic of Poland. Exercising custody is one of the forms of coercive professional self-governing body activity. Custody is exercised by an entity endowed with administrative power, which is a component of public authorities. The purpose of custody is to protect the public interest, understood primarily as building public trust. The basic factors that build public trust are high professionalism of services, the obligation to maintain professional secrecy, and providing citizens with full information about the service provided. Activities undertaken as part of the exercise of custody serve the purpose of enhancing and protecting public trust. Custody is exercised with regard to persons performing professions of public trust. Such persons remain outside the public administration and perform professional activities on their own account and in their own name. These are private individuals that render specialized services which are important from the point of view of the basic goods of an individual, such as health, property interests or personal rights. Administrative custody is exercised to ensure that the needs of citizens are properly met. The competent professional self-government bodies should ensure the conditions for providing citizens with the best quality services in the field of health care, legal protection, property protection and wherever public safety is concerned. Exercising custody by professional self-governments makes it possible to interfere with authority in socially important activities undertaken by persons outside the structures of public administration.
References
Adamiak B., Koncepcja aktu administracyjnego w wizji Tadeusza Bigi, w: Tadeusz Bigo o administracji i prawie administracyjnym – refleksje wrocławskiej szkoły administratywistycznej, pod red. T. Kocowskiego, P. Lisowskiego, M. Paplickiego, Wrocław 2020, s. 97–105.
Antonów D., Charakter prawny składki na rzecz samorządu zawodowego radców prawnych – wybrane problemy, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2016, nr 3, s. 9–30.
Bigo T., Prawo administracyjne. Część I. Instytucje ogólne. Opracowane przez Dr. Władysława Kawkę, Adiunkta U. Wr. na podstawie wykładów uniwersyteckich prof. dr. T. Bigo, Wrocław 1948.
Bryłowski P., Umowa o udostępnienie skrytki sejfowej, w: Pozakodeksowe umowy handlowe, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2018, s. 609–628.
Ćwikła M., Piecza nad polskim dziedzictwem kulturowym w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – aspekty wybrane, w: Troska o zachowanie dóbr kultury, pod red. M. Różańskiego, A. Dzikowskiego, Olsztyn 2018, s. 19–30.
Duda A., Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2008.
Duszniak S., Terminologia z zakresu czynności nadzorczych i kontrolnych, „Gazeta Administracji” 1948, nr 1–2, s. 62–63.
Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Gdańsk 2013.
Granat M., Uwagi o statusie samorządów zawodowych – reprezentantów osób wykonujących zawody zaufania publicznego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2004, t. 12, s. 95–102.
Izdebski H., Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu przez samorządy zawodowe, w: Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia Senatu RP przy współudziale Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod patronatem Marszałka Senatu RP Longina Pastusiaka, 8 kwietnia 2002 r., pod red. S. Legata, M. Lipińskiej, Warszawa 2002, s. 33–38.
Jackowski M., Ewolucja konstytucyjnego pojęcia pieczy w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Palestra” 2013, nr 11–12, s. 226–232.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2018.
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947.
Kawka W., Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939.
Komierzyńska E., Zdyb M., Klauzula interesu publicznego w działaniach administracji publicznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)” 2016, nr 63(2), s. 161–180. DOI: https://doi.org/10.17951/g.2016.63.2.161
Korczak-Kubalski I., Piecza przy nadzorze administracyjnym, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2020, nr 19(1), s. 26–48.
Krawczyk M., Podstawy władztwa administracyjnego, Warszawa 2016.
Krótki Z., Polskie leksemy o rdzeniu piecz-/piek- pochodne od piec się, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2015, t. 22(42), nr 2, s. 69–88. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2015.22.2.4
Miłaszewicz D., Zaufanie jako wartość społeczna, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, nr 259, s. 80–88.
Napierała J., Obowiązek pieczy nad rzeczą w umowie składu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1976, nr 38(3), s. 33–45.
Nowak M., Interes publiczny w systemie gospodarki przestrzennej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)” 2020, nr 67(1), s. 39–49. DOI: https://doi.org/10.17951/g.2020.67.1.39-49
Pakuł A., Od państwa policyjnego do państwa neopolicyjnego. Objawy policyzacji demokratycznego państwa prawnego, w: Cywilizacja administracji publicznej – księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, pod red. J. Korczaka, Wrocław 2018, s. 379–387.
Peretiatkowicz A., Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego, Poznań 1947.
Sarnecki P., Radca prawny jako zawód zaufania publicznego, „Radca Prawny” 2002, nr 4–5, s. 22–29.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2007.
Smarż J., Samorząd zawodowy jako wyraz decentralizacji władzy publicznej, „Samorząd Terytorialny” 2021, nr 1–2, s. 62–74.
Smarż J., Zakres konstytucyjnej pieczy nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 5, s. 93–108. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2022.05.07
Stawecki T., Prawo i zaufanie. Refleksja czasu kryzysu, w: Normalność i kryzys. Jedność czy różnorodność. Refleksje filozoficzno-prawne i ekonomiczno-społeczne w ujęciu aksjologicznym. Część II projektu „Banki centralne wobec kryzysu ekonomicznego” – wartości, pod red. J. Oniszczuka, Warszawa 2010, s. 115–131.
Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
Waligórski M.A., Izby samorządu zawodowego, w: Prawo administracyjne ustrojowe. Podmioty administracji publicznej, pod red. J. Stelmasiaka, J. Szreniawskiego, Bydgoszcz–Lublin 2002, s. 91–129.
Wojciechowski M., Zaufanie instytucjonalne w kontekście ustawowej zasady zaufania jednostki do państwa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2012, nr 74(2), s. 5–17. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.2.1
Wołpiuk W., Samorząd zawodu zaufania publicznego a interes publiczny, w: Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia Senatu RP przy współudziale Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod patronatem Marszałka Senatu RP Longina Pastusiaka, 8 kwietnia 2002 r., pod red. S. Legata, M. Lipińskiej, Warszawa 2002, s. 127–147.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018.
Żurawik A., „Interes publiczny”, „interes społeczny” i „interes społecznie uzasadniony” Próba dookreślenia pojęć, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2013, nr 75(2), s. 57–69. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2013.75.2.5
License
Copyright (c) 2024 Krzysztof Świderski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.