Keywords
human rights
international law
case law of the European Court of Human Rights
How to Cite
Abstract
Artificial intelligence (AI) is increasingly entering our lives. Rapid technological progress provides many new solutions, without which we often cannot imagine our everyday lives. Despite a rather heavily electronicised and digitalized reality, the potential of artificial intelligence is yet to be fully exploited. Moreover, due to the wide range of applications of AI systems in various areas of life, the possibilities that technological development creates for us go beyond the human imagination. Artificial intelligence can be a source of invaluable help for humans, support, facilitation, and convenience; on the other hand, it can pose many threats to basic values such as human rights, human dignity, democracy or the rule of law.
The article attempts to answer the question of how Strasbourg case law responds to issues concerning threats that new technologies pose to individuals’ fundamental rights and freedoms, including the right to privacy, personal freedom, personal security, and the protection of personal data, including biometric data. The starting point for analysing the case law of the European Court of Human Rights (ECHR) is a discussion of international and national regulations in the field of artificial intelligence and their brief characteristics. Then, selected cases of the ECHR are presented and discussed in the context of individual freedoms and rights most vulnerable to violations in connection with the activity of AI systems. So far, the Court has not issued a judgment dedicated to artificial intelligence itself and its negative effects on human rights and freedoms. The research problems addressed by this analysis indicate ECHR judgments related to new technologies and to assessing their significance for the functioning of artificial intelligence and discussing its relevance for the future.
References
Bałos I., Sztuczna inteligencja i jej wynalazki – studium przypadku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2020, nr 1, s. 95–115.
Berdowska A., Wspomaganie procesu rekrutacji pracowników za pomocą chatbotów – analiza wybranych rozwiązań, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2018, nr 5, s. 93–112.
Chałubińska-Jentkiewicz K., Karpiuk M., Prawo nowych technologii. Wybrane zagadnienia, LEX/el. 2015.
Goździaszek Ł., Elektroniczne postępowanie upominawcze – doświadczenia i przyszłość, w: Prawo nowych technologii. Księga z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego – Blok Prawa Komputerowego, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2022, s. 190–200.
Jabłoński M., Nowoczesne technologie sztucznej inteligencji a konstytucyjne prawo do sądu, w: Prawo nowych technologii. Księga z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego – Blok Prawa Komputerowego, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2022, s. 229–244.
Jankowska-Augustyn M., Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji?, w: O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości, pod red. A. Bielskiej-Brodziak, Katowice 2015, s. 171–196.
Kozłowski J., Akt w sprawie sztucznej inteligencji w praktyce – charakterystyka unijnej regulacji opartej na ryzyku, „Europejski Przegląd Sądowy” 2024, nr 12, s. 20–25. Kusznieruk P., Wpływ rozwoju sztucznej inteligencji na proces stanowienia prawa w Polsce, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023, nr 5, s. 7–18.
Mazur J., Unia Europejska wobec rozwoju sztucznej inteligencji: proponowane strategie regulacyjne a budowanie jednolitego rynku cyfrowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2020, nr 9, s. 13–18.
Męcina J., Od cyfryzacji i robotyzacji do sztucznej inteligencji. Wyzwania dla gospodarki i rynku pracy, Warszawa 2023.
Michalak A., Projekt rozporządzenia Parlamentu UE o odpowiedzialności cywilnej za działania systemów sztucznej inteligencji – krok w dobrym kierunku czy niepotrzebne odstępstwo od zasad ogólnych?, w: Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, pod red. B. Fischera, A. Pązika, M. Świerczyńskiego, Warszawa 2021, s. 41–50.
Opaliński B., Pozyskiwanie danych telekomunikacyjnych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 lipca 2014 roku, „Ius Novum” 2017, nr 3, s. 143–162.
Rojszczak M., Polskie przepisy inwigilacyjne na tle standardów europejskich – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 28.05.2024 r., skargi nr 72038/17 i 25237/18, Pietrzak i Bychawska-Siniarska i in. Przeciwko Polsce, „Europejski Przegląd Sądowy” 2025, nr 1, s. 31–43.
Rojszczak M., Prawne aspekty systemów sztucznej inteligencji – zarys problemu, w: Sztuczna inteligencja, blockchain, cyberbezpieczeństwo oraz dane osobowe. Zagadnienia wybrane, pod red. K. Flagi-Gieruszyńskiej, J. Gołaczyńskiego, D. Szostka, Warszawa 2019, s. 1–21.
Różanowski K., Sztuczna inteligencja: rozwój, szanse i zagrożenia, „Zeszyty Naukowe WWSI” 2007, nr 2, s. 109–135.
Rzymowski J., Definicja prawnicza sztucznej inteligencji na podstawie rozporządzenia PE i Rady (UE) 2024/1689 w sprawie sztucznej inteligencji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2024, nr 11, s. 56–63.
Sakowska-Baryła M., Sztuczna inteligencja w sektorze publicznym, w: Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, t. 3, pod red. B. Fischera, A. Pązika, M. Świerczyńskiego, Warszawa 2023, s. 31–51.
Stefanicki R., Sztuczna inteligencja tworzona przez człowieka, ukierunkowana na osobę ludzką i przez nią kontrolowana, „Przegląd Prawa Handlowego” 2023, nr 1, s. 4–15.
Studzińska J., Informatyzacja postępowania egzekucyjnego – elektroniczne akta komornicze. Postulat czy rzeczywistość?, w: Prawo nowych technologii. Księga z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego – Blok Prawa Komputerowego, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2022, s. 245–256.
Topol E., Medycyna głęboka. Jak sztuczna inteligencja może przywrócić opiece zdrowotnej ludzką twarz, tłum. A. Boniszewska, Warszawa 2021.
Zalesińska A., Doręczenie elektroniczne w postępowaniu cywilnym, w: Prawo nowych technologii. Księga z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego – Blok Prawa Komputerowego, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2022, s. 136–147.
License
Copyright (c) 2025 Martyna Kaczmarczyk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.