Abstrakt
The author of the paper presents a typology of parliamentary parties in Poland on the basis of what he deems to be the key element when establishing a party, namely its political platform. He outlines social-democratic, liberal, Christian-democratic, conservative, people’s parties, independence parties and the parties he terms as non-standard ones. He concludes by presenting a table with an interesting list of all the parliamentary parties from the first to the seventh term.Bibliografia
przykazań, Dekalog Polskiej Partii Przyjaciół Piwa „Jak wypić to piwo?” (2001), w: Wybory 1991. Programy partii i ugrupowań politycznych, red. I. Słodkowska, Warszawa, s. 282–286.
Antoszewski A. (2005), Partie polityczne Europy środkowej i wschodniej, Poznań– Wrocław.
Antoszewski A. (2008), Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków, Toruń.
Antoszewski A. (2012), System polityczny RP, Warszawa.
Antoszewski A., Herbut R., Sroka J. (2003), System partyjny w Polsce, w: Partie i systemy partyjne Europy środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wrocław, s. 148–149, 166–167.
Bale T., Szczerbiak A. (2008), Why is there no Christian Democracy in Poland – and why should We care?, “Party Politics”, nr 4, s. 487–495.
Borecki P. (2008), Geneza modelu stosunków państwo – Kościół w Konstytucji RP, Warszawa.
Borowik B. (2008), Myśl konserwatywna, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 61–80.
Borowik B. (2011), Partie konserwatywne w Polsce 1989–2001, Lublin.
ChrzanowskiW. (1999), Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Przemówienie Wiesława Chrzanowskiego na Zjeździe Założycielskim ZChN w dniu 28 października 1989 r., „Sprawa Polska. Pismo chrześcijańsko-narodowe”, nr 5 (7).
Chwedoruk R. (2004), Socjaliści z Solidarności w latach 1989–1993, Warszawa.
Cieciura K. (2007), Partia Ludowo-Demokratyczna w latach 1998–2004, Toruń.
Dawidowicz A. (2008), Myśl niepodległościowa, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 13–36.
Deklaracja ideowa Platformy Obywatelskiej. Przyjęta przez Klub Poselski Platforma Obywatelska w dniu 21 grudnia 2001 r., w zbiorach autora.
Deklaracja Ideowa ZChN, Warszawa, dnia 13 stycznia 1991 r., Archiwum Pracowni Dokumentacji i Badań Życia Politycznego Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. 12215/93/1196.
Deklaracja Programowa Kongresu Zjednoczeniowego Unii Demokratycznej, projekt przyjęty na wspólnym posiedzeniu prezydiów Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego w dniu 6.04.1994 r., Archiwum Partii Politycznych Instytutu Studiów Politycznych PAN.
Dzwończyk J. (2000), Populistyczne tendencje w społeczeństwie postsocjalistycznym (na przykładzie Polski), Toruń.
Gajowniczek T. (2002), źródła myśli politycznej Platformy Obywatelskiej – ideologia czy pragmatyzm wyborczy?, w: Polacy – Polska – Europa. Interpretacje idei politycznych, red. T. Godlewski, W. Jurkiewicz, Bydgoszcz, s. 169–176.
Gallagher M., Laver M., Mair P. (1992), Representative Government in Western Europe, McGraw-Hill.
Godlewski T. (2005), Polski system polityczny. Instytucje – procedury – obywatele, Toruń.
Gołoś M. (1999), Współczesne partie chadeckie w Polsce, w: Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie, red. E. Olszewski, K. Krzywicka, Lublin, s. 251–262.
Grabowska M. (2004), Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Warszawa.
Habowski M. (1995), Stosunki państwo – Kościół w koncepcjach Unii Demokratycznej w latach 1990–1994, w: Studia politologiczne, red. A. W. Jabłoński, K. A. Paszkiewicz, M. Wolański, Wrocław, s. 92–98.
Herbut R. (1999), Partie polityczne i system partyjny, w: Polityka w Polsce w latach 90. Wybrane problemy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław.
Herbut R. (2002), Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych, Wrocław.
Hloušek V., Kopeèek L. (2010), Origin, Ideology and Transformation of Political Parties.
East-Central and Western Europe Compared, Ashgate Publishing. IV kongres partii Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej. Program społeczno-gospodarczy Samoobrony (2006), w:Wybory 2005. Partie ich programy, red. I. Słodkowska, M. Dołbakowska, wstęp R. Markowski, Warszawa.
Jajecznik K. (2006), Pozycja Ligi Polskich Rodzin w polskim systemie partyjnym w kontekście transformacji systemowej, „Studia Politologiczne”, Vol. 10.
Janik K. (red.) (2009), Instytucjonalizacja i otoczenie. Problemy wybrane, Toruń.
Jestem wkurzony do czerwoności. Z Januszem Piechocińskim, wicepremierem i ministrem gospodarki rozmawia Mariusz Staniszewski (2013), „Do Rzeczy”, nr 3, s. 25–26.
Karnowska D. (2005), W kierunku liberalizmu. Recepcja idei liberalnych w Polsce w warunkach transformacji ustrojowej, Toruń.
Karnowska D. (2011), Spór o wspólnoty. Idee komunitarystyczne we współczesnej polskiej myśli politycznej, Toruń.
Koczur T. (2005), Polityczny ruch ludowy w Polsce – transformacja partyjna, myśl polityczna, organizacja, działalność, przemiany wewnętrzne, Toruń.
Kopeèek L. (2003), System partyjny Słowacji, w: Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wrocław, s. 204–205.
Kowalczyk K. (2009), Ile konserwatyzmu, ile liberalizmu w Platformie Obywatelskiej, w: Paradoksy liberalizmu, red. D. Karnowska, A. Modrzejewski, Toruń, s. 130–131.
Kowalczyk K. (2010), Strategia Prawicy Rzeczypospolitej na rynku politycznym (2007–2009), w: Polska scena polityczna. Środowiska – komunikacja polityczna – strategie, red. K. Sobolewska-Myślik, A. Hess, K. Kowalczyk, Kraków, s. 298–307.
Kowalczyk K. (2011), Rodziny partii politycznych w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, red. K. Kowalczyk, Toruń, s. 207–232.
Kowalczyk K. (2012), Partie i ugrupowania parlamentarne wobec Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1989–2011, Szczecin.
Leszczyńska K., Olszewski E. (red.) (2011), Ruch socjaldemokratyczny w Rzeczypospolitej Polskiej (1989–2010), Lublin.
Łyżwa P. (2003), Myśl polityczna chrześcijańskiej demokracji w III RP, Toruń.
Maj E. i C. (2007), Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce 1989–2001, Lublin.
Maj E. i C., Partie narodowe w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, Toruń, s. 248–267.
Majchrowski J. (2003), Chadecja w III Rzeczypospolitej, „Znaki Naszych Czasów”, nr 5/6, s. 103–120.
Marczewska-Rytko M. (1995), Populizm: teoria i praktyka polityczna, Lublin.
Marczewska-Rytko M. (1999), Ruch chrześcijańsko-demokratyczny wobec wyzwań współczesności (koncepcje ideowo-programowe polskiej chadecji 1989–1998), w: Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie, red. E. Olszewski, K. Krzywicka, Lublin, s. 263–276.
Marczewska-Rytko M. (2000), Populizm, w: Encyklopedia politologii, t. 4: Myśl społeczna i ruchy polityczne współczesnego świata, red. M. Marczewska-Rytko, E. Olszewski, Kraków, s. 289–292.
Materska-Sosnowska A. (2006), Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej: dostosowanie syndykatu władzy do zasad demokracji parlamentarnej, Warszawa.
Matyja R. (2009), Konserwatyzm po komunizmie, Warszawa.
Michałowski S. (2008), Myśl socjalistyczna, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin.
Migalski M. (2005), Polska, w: Partie i systemy partyjne państw Europy środkowej i wschodniej, red. M. Migalski, Sosnowiec, s. 228.
Migalski M. (2006), Polskie ugrupowania parlamentarne na tle diady lewica–prawica, w: Polski system partyjny, red. M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, Warszawa.
Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości (2009), Kraków.
Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska. Program Prawa i Sprawiedliwości (2011), Warszawa.
Paluch W. (2005), PSL w systemie partyjnym Rzeczypospolitej, Toruń. Państwo jest wartością. Z Jarosławem Kaczyńskim, prezesem Prawa i Sprawiedliwości rozmawiają Piotr Legutko i Michał Szułdrzyński (2006), „Nowe Państwo”, nr 1, s. 19.
Piskorski M. (2010), Samoobrona RP w polskim systemie partyjnym. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr. hab. Jerzego Sielskiego, Poznań.
Plan “X”. Polska potrzebuje gospodarza!, w: Wybory 1993. Partie i ich programy, red. I. Słodkowska, Warszawa 2001, s. 435.
Polska transformacja. Stan i perspektywy (2006), red. J. Błuszkowski, współpraca: K. Jajecznik, M. Lasocki, A. Zięba, Warszawa.
Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005. IV Rzeczpospolita. Sprawiedliwość dla wszystkich, bmidw.
Program Prawa i Sprawiedliwości, Warszawa, sierpień 2001.
Rubisz L. (2009), Platforma Obywatelska – tradycje i inspiracje światopoglądowe, w: Platforma Obywatelska, red. M. Migalski, Toruń, s. 82–98.
Rubisz L. (2010), Prawo i Sprawiedliwość – konserwatyzm tu i teraz, w: Prawo i Sprawiedliwość, red. M. Migalski, Toruń, s. 56–74.
Sanecka-Tyczyńska J. (2008), Państwo obywatelskie i wspólnota polityczna. Studium z myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości, Lublin.
Sieklucki D. (2006), Partie lewicy i centrolewicy w polskim systemie partyjnym: aktywność SLD, UP i PSL na polskiej scenie politycznej, Kraków.
Sielski J. (2008), Polska prawica i jej stosunek do integracji europejskiej, w: Stan i perspektywy studiów europejskich, red. M. Drzonek, J. Jartyś, A. Staszczyk, Szczecin–Kraków, s. 137–138.
Sikorski T. (2012), O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), wyd. II, Toruń, s. 558 i n.
Silna Polska dla cywilizacji życia. Założenia polityki Prawicy Rzeczypospolitej, Warszawa, marzec 2009.
Sobolewska-Myślik K. (1999), Partie i systemy partyjne Europy Środkowej po 1989 roku, Kraków, s. 74.
Sokół W. (2000), Kształtowanie się partii socjaldemokratycznych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, „Zeszyty Naukowe Puławskiej Szkoły Wyższej”, z. 1, s. 107–129.
SokółW. (2003), Partie polityczne i system partyjny w Polsce w latach 1991–2001, w: Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, red. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Lublin, s. 200–258.
Sozańska D. (2009), Konkurenci czy partnerzy? Chrześcijańska demokracja i Kościół katolicki po 1989 r., w: Zrozumieć współczesność. Profesorowi Hieronimowi Kubiakowi w 75. rocznicę urodzin tom ten ofiarowują przyjaciele i uczniowie, red. G. Babiński, M. Kapiszewska, Kraków, s. 463.
Sozańska D. (2011), Chrześcijańska demokracja w Polsce. Przyczyny słabości i szanse rozwoju, Kraków.
Stępień S. (2008), Myśl polityczna Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej i Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 244–246.
Ślęzak T., Śliwa M. (red.) (2004), Polska lewica w XX wiek: historia, ludzie, idee, Kraków.
Tokarz G. (2002), Ruch narodowy w Polsce w latach 1989–1997, Wrocław.
Tomasiewicz J. (2003), Ugrupowania neśndeckie w III Rzeczypospolitej, Toruń.
Tomczak Ł. (2003), Polskie partie socjaldemokratyczne w latach 1990–1997, Szczecin 2003.
Tomczak Ł. (2012), Lewicowe partie polityczne w Polsce. Programy, organizacja, strategie, Szczecin.
Uchwała Komitetu Politycznego Prawa i Sprawiedliwości z dnia 30.01.2004 r. w sprawie akceptacji Zasad Etycznych Prawa i Sprawiedliwości, APDiBŻP, sygn. 18184/04/1377c.
Von Beyme K. (2000), Parteien imWandel. Von den Volksparteien zu den professionalisierten Wählerparteien, Wiesbaden.
Wandowicz K. (2000), Współczesny konserwatyzm polityczny w Polsce (1989–1998), Wrocław.
Waniek D. (red.) (2009), Lewica w praktyce rządzenia. Problemy wybrane, Toruń.
Wojtasik W. (2008), Stamtąd do wieczności. Ewolucja programowa SLD 1991–1996, w: Polska lewica u progu XXI wieku, red. Ł. Tomczak, Wrocław, s. 41–62.
Wójcik A. (2008), Myśl polityczna ugrupowań liberalno-demokratycznych, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku.Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin, s. 183–217.
Wójcik A. (2011), Partie ludowe w III RP, w: Partie i system partyjny III RP, red. K. Kowalczyk, Toruń, s. 233–247.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.