Deficyt demokratyczny w Unii Europejskiej między retoryką i hermeneutyką

Article Sidebar

PDF (English)
Opublikowane: kwi 11, 2018
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2017.4.13
Słowa kluczowe:
deficyt demokratyczny w UE, supranarodowość, Hans-Georg Gadamer, retoryka, hermeneutyka wielojęzykowości

Main Article Content

Tomasz R. Szymczyński
Adam Mickiewicz University in Poznań

Abstrakt

Wielowymiarowość i dynamika procesu integracji europejskiej generują niemal ciągły wymóg adaptacji i podwyższania jakości jego rozumienia. Nie inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do konkretnego oglądu tego procesu, który określany jest mianem deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej. Ta koncepcja na poziomie ogólnym składa się z dwóch wysoce niejednoznacznych etykiet: demokracja i Unia Europejska. Z jednej strony, pojęcie demokracji z prawie dwoma i pół tysiącami lat historii można łatwo przedstawić jako typowy „parasolowy termin” z dużą ilością silnych konotacji i brakiem jednoznacznej denotacji. Z drugiej strony, pojęcie Unii Europejskiej okazuje się niemniej kontrowersyjne. Najważniejszym źródłem niejasności w tym względzie jest fakt, że kategoria UE jest bezpośrednio związana z pojęciem supranarodowości – zasadniczą ideą funkcjonującą jako podstawa specyfiki procesu integracji europejskiej, którą można interpretować jako źródło stałych wyzwania o charakterze definicyjnym zarówno dla teoretyków, jak i praktyków tego procesu. Problemy z określeniem kluczowych aspektów procesu integracji europejskiej prowadzą do problemów o charakterze identyfikacyjnym. Innymi słowy, wyzwań definicyjne i identyfikacyjne pozostają w silnej wzajemnej zależności. W tym przypadku hermeneutyczny punkt widzenia pomaga uporządkować to złożone zagadnienie, proponując listę kwestii bezpośrednio związanych z wyzwaniem adekwatnej interpretacji tego zagadnienia. Dodatkowo, retoryczny wymiar tego wyzwania został uwzględniony w ramach zaproponowanego ujęcia.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Nr 4 (2017)
Dział
Articles
Biogram autora

Tomasz R. Szymczyński, Adam Mickiewicz University in Poznań

Professor of Adam Mickiewicz University in Poznań employed at the Faculty of Political Science and Journalism. His scientific interests include possibilities of application of hermeneutical perspective in the field of political science in its European Studies and International Relations dimensions, external relations of the EU, questions on cultural collective identity and intercultural communication viewed from the perspective of hermeneutics of multilinguisticality.

Referencje

  1. Amsterdamski S. (1999), Nauka. Technika. Etyka (En: Science, Technique. Ethics), in: Idee a urządzanie świata społecznego. Księga jubileuszowa dla Jerzego Szackiego, eds. E. Nowicka, M. Chałubiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  2. Bellamy R. (2006), Still in Deficit: Rights, Regulation, and Democracy in the EU, „European Law Journal”, vol. 12, no. 6.
  3. Berlin I. (2013), On the Pursuit of the Ideal, in: The Crooked Timber of Humanity. Chapters in the History of Ideas, ed. H. Hardy, Princeton University Press, Princeton.
  4. Bleicher J. (1980), Contemporary Philosophy: Hermeneutics as Method, Philosophy, and Critique, Routledge & Kegan Paul, London.
  5. Chryssochoou D. N. (2007), Democracy and the European Polity, in: European Union Politics, ed. M. Cini, Oxford University Press, New York.
  6. Ebeling G. (1959), Hermeneutik, in: Religion in Geschichte und Gegenwart, ed. K. Galling, vol. III, Tübingen.
  7. Føllesdal A., Hix S. (2006), Why There is a Democratic Deficit in the EU: A Response to Majone and Moravcsik, „Journal of Common Market Studies”, vol. 44, no. 3.
  8. Gadamer H.-G. (1976), On the Scope and Function of Hermeneutical Reflection (transl. by G. B. Hess, R. E. Palmer), in: Hans-Georg Gadamer, Philosophical Hermeneutics, ed. D. E. Linge, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London.
  9. Gadamer H.-G. (1986), Wahrheit und Methode. Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik, Gesammelte Werke, vol. I, (En: Truth and method), Mohr Siebeck, Tübingen. Gadamer H.-G. (1993), Nachwort zur 3. Auflage (1972), in: H.-G. Gadamer,
  10. Gesammelte Werke, vol. II Hermeneutik II (Wahrheit und Methode: Ergänzungen, Register), J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), 2, durchgesehene Auflage, Tübingen.
  11. Gadamer H.-G. (1993), Rhetorik, Hermeneutik und Ideologiekritik: Metakritische Erörterungen zu »Wahrheit und Methode«, in: H.-G. Gadamer, Gesammelte Werke, vol. II (Hermeneutik II (Wahrheit und Methode: Ergänzungen, Register)), J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), 2, durchgesehene Auflage, Tübingen.
  12. Gadamer H.-G. (1997), Rhetoric, Hermeneutics and Ideology-Critique, in: Rhetoric and Hermeneutics in Our Time: A Reader, eds. W. Jost, M. Hyde, Yale University Press, New Haven.
  13. Gadamer H.-G. (2003), Retoryka, hermeneutyka i krytyka ideologii. Metakrytyczne rozważania wokół »Prawdy i metody«, w: H.-G. Gadamer, Język i rozumienie, transl. P. Dehnel, B. Sierocka, Aletheia, Warszawa.
  14. Gadamer H.-G. (2006), Truth and Method, transl. J. Weinsheimer, D. G. Marshall, Continuum, London–New York.
  15. Grondin J. (1993), Introduction to philosophical hermeneutics, foreword by H.-G. Gadamer, transl. by J. Weinsheimer, Yale University Press, New Haven–London.
  16. Grondin J. (2001), Einführung in die Philosophische Hermeneutik, (2., überarbeitete Auflage), Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt.
  17. Grondin J. (2007), Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, transl. L. Łysień, Wydawnictwo WAM, Kraków.
  18. Hordecki B. (2017), Wokół politycznego wymiaru związków retoryki z logiką, in: Powinowactwa retoryki (En.: Around the political dimension of relations between rhetoric and logic, in: Affinities of rhetoric), ed. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.
  19. Januszkiewicz M. (2017), Hermeneutyka i retoryka, in: Powinowactwa retoryki (En.: Hermeneutics and rhetoric, in: Affinities of rhetoric), ed. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.
  20. Leśniewski N. (2004), Retoryka w hermeneutycznym ujęciu H.-G. Gadamera, in: Dziedzictwo Gadamera, ed. A. Przyłębski, Humaniora, Poznań.
  21. Lichański J. Z. (2017), Przedwczesna śmierć retoryki. Wokół pożyteczności retoryki dziś, in: Powinowactwa retoryki (En: The premature death of rhetoric. Around
  22. the usefulness of rhetoric today, in: Affinities of rhetoric), ed. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.
  23. Majone G. (1998), Europe’s ‘Democratic Deficit’: the Question of Standards, „European Law Journal”, vol. 4, no. 1.
  24. Marcos A. (2010), Ciencia y acción. Una filosofía práctica de la ciencia, Fondo de Cultura Económica, México.
  25. Marcos A. (2012), Filozofia nauki. Nowe wymiary, transl. P. Roszak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  26. Marquand D. (1979), Parliament for Europe, Cape, London.
  27. Mény Y. (2002), De la démocratie en Europe: Old Concepts and New Challenges, „Journal of Common Market Studies”, vol. 41, no. 1.
  28. Moravcsik A. (2002), In Defence of the ‘Democratic Deficit’: Reassessing Legitimacy in the European Union, „Journal of Common Market Studies”, vol. 40, no. 4.
  29. Ormiston G. L., Schrift A. D. (eds.) (1990), Hermeneutic Tradition: From Ast to Ricoeur, Suny Press.
  30. Pepin J. (1988), Hermeneutik, in: Reallexicon für Antike und Christentum, vol. XIV, Stuttgart.
  31. Schleiermacher F. (1977), Hermeneutik und Kritik, ed. M. Frank, Frankfurt am Main.
  32. Szymczyński T. R. (2011), Prezydencja w Unii Europejskiej. Teoretyczne i praktyczne aspekty z perspektywy podejścia Pierre’a Bourdieu (En.: Presidency in the European Union. Theoretical and practical aspects from the Pierre Bourdieu perspective), in: Priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej. Analiza politologiczna, eds. Z. Czachór, T. R. Szymczyński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  33. Szymczyński T. R. (2013), Horyzonty sporu wokół istoty zjawiska deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej (En.: Horizons of contention over the essence of the democratic deficit phenomenon in the European Union), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
  34. Szymczyński T. R. (2013), Pojęcie supranarodowości w polu integracji europejskiej z perspektywy hermeneutyki Hansa-Georga Gadamera (En.: The concept of supranationality within the field of the European integration from the hermeneutical perspective of Hans-Georg Gadamer), „Przegląd Politologiczny”, no. 4.
  35. Szymczyński T. R. (2017), Pytanie o miejsce retoryki w hermeneutyce filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, in: Powinowactwa retoryki (En.: Considering the position of rhetoric within the philosophical hermeneutics of Hans-Georg Gadamer, in: Affinities of rhetoric), ed. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.
  36. Zgółka T. (2017), Poprawność językowa w oczach retoryki, in: Powinowactwa retoryki (En.: Language correctness from a rhetoric point of view, in: Affinities of rhetoric), ed. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.