Borys Jelcyn jako przywódca polityczny
PDF

Słowa kluczowe

Rosja
Jelcyn
komunizm
demokratyzacja
postkomunizm

Jak cytować

Bartnicki, A. R. (2018). Borys Jelcyn jako przywódca polityczny. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (1), 43–60. https://doi.org/10.14746/ssp.2018.1.3

Abstrakt

Borys Jelcyn bardzo sprawnie doprowadził do rozwiązania ZSRRi zmonopolizowania władzy, nie był jednak mentalnie przygotowany do tego, by być przywódcą narodu w okresie transformacji lat 90. W jego działaniach nie widać było zamiaru umocnienia, konsolidacji państwa, a jedynie chęć umocnienia własnego przywództwa. Budowany przez niego system władzy stał się fundamentem, na którym powstał reżim autorytarny Władimira Putina. To właśnie Jelcyn nauczył rosyjskie elity, jak naginać, anawet omijać procedury demokratyczne jak lekceważyć i marginalizować opozycję, zawłaszczać środki masowej informacji ikorumpować dziennikarzy; jak ubezwłasnowolnić polityków iinteligencję; jak odsuwać społezeństwo od wpływu na życie polityczne; w jaki sposób życie to dezintegrować lekceważyć, wywołał społeczną tęsknotę za stabilizacją i rządami „silnej ręki”,zniechęcił Rosjan do demokracji i wolnego rynku, umożliwił powstanie rosyjskiego „oligarchizmu”, przywrócił Rosji stare sowieckie postrzeganie rzeczywistości międzynarodowej, na nowo zalegalizował przemoc państwową. Jelcyn zwalczał komunizm, ale tak naprawdę nie chodziło tu o ideologię, tylko o ludzi, którzy stali na jego drodze. Wiele elementów państwa sowieckiego zrozmysłem zresztą przejął.W ten sposób doszło do swoistej transpozycji komunizmu. Jego część imperialną,społeczną itę dotyczącą władzy politycznej zaadaptowano do idei nowej Rosji.Jelcyn miał niewątpliwe zasługi w tworzeniu się niepodległej Rosji, cała sfera wolności była już jednak tylko aktywnym rozwinięciem przemian zapoczątkowanych przez Michaiła Gorbaczowa.
https://doi.org/10.14746/ssp.2018.1.3
PDF

Bibliografia

Darczewska J. (2000), Zburzył komunizm, przegrał demokrację, „Polityka” nr 3.

Давыдов О. (2000), Ельцинская трехходовка, w: Российская элита: психологи ческие- портреты, pod red. А. Н.Старкова, Ладомир, Moscow.

Gessen M. (2012), Putin. Człowiek bez twarzy, tłum. J. Szajkowska, M. Witkowska, Prószyński i S-ka.

Jelcyn B. (1995), Notatki prezydenta, tłum. z ros. A.Kotowska, Warszawa.

Jelcyn udawał, że go nie ma Putin udaje, że jest (2002), Rozmowa z Borysem Bieriezowskim, http://basajew.blog.pl/2002/12/29/jelcyn-udawal-ze-go-nie-ma-putin-udaje-ze-jest.

Klyamkin I., Shevtsova L. (1999), This Omnipotent and Impotent Government: The Evolution of the Political System in Post-Communist Russia, Moscow.

Колтон Т. (2013), Ельцин, Москва.

Кулинченко В. А., Кулинченко А. В. (2003), О духовно-культурных основаниях модернизации России, „Polis” nr 2.

Лысков Д. (2011), 80-летие Ельцина: суд истории вершим мы, „Правда.Ру” z dnia 1.02.2011.

Marciniak W. (2001), Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków.

Попов Г. (1998), Будет ли у России второе тысячелетие, Москва.

Popowski S. (1996), Wiele twarzy Borysa Jelcyna, „Rzeczpospolita” nr 138, z dnia 15.11.1996.

Прибыловский В. (2009), У Ельцина не было убеждений – только идея власти, „Свободная Пресса” z dnia 31.12.2009.

Remnick D. (1997), Zmartwychwstanie..., tłum. z ros. M. Słysz, Warszawa.

Шахназаров Г. (2001), С вождями и без них, ВАГРИУС, Москва.

Шевцова Л. (2004), Демократия: логика вырождения, „Ведомости” z dnia 26.01.2004.

Третьяков В. (2000), Свердловский выскочка, „Независимая газета” z dnia 6.01.2000