Partie mniejszości węgierskiej na Słowacji w latach 1989–1998. Aktorzy, elity, wyborcy
PDF

Słowa kluczowe

partie etniczne
Słowacja
mniejszość węgierska
elity

Jak cytować

Wojtas, K. (2019). Partie mniejszości węgierskiej na Słowacji w latach 1989–1998. Aktorzy, elity, wyborcy. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (1), 5–27. https://doi.org/10.14746/ssp.2019.1.1

Abstrakt

Celem artykułu jest pokazanie wielości i różnorodności partii węgier­skich funkcjonujących w latach 1990-1998 w systemie partyjnym Słowacji, a zatem przed powstaniem w 1998 r. Partii Węgierskiej Koalicji - Strana mad’arskej koalicie (SMK). Tekst ten koncentruje się na odpowiedzi na pytania: 1) kim byli ich liderzy i elita partyjna - czy można mówić o ciągłości personalnej reprezentacji mniejszości od 1990; oraz 2) kto głosował na poszczególne partie mniejszości węgierskiej. Wąt­kiem marginalnym, będzie refleksja na temat, jakie miejsce zajmowały analizowane partie w układzie rywalizacyjnym. Tekst też próbuje odpowiedź na pytanie, czy po­wstanie SMK oznaczało intensyfikację konfliktu narodowościowego w słowackim systemie partyjnym.

https://doi.org/10.14746/ssp.2019.1.1
PDF

Bibliografia

Antoszewski A. (2005), Partie polityczne Europy Środkowej i Wschodniej, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań–Wrocław.

Bakke E., Sitter E. (2005), Patterns of stability. Party Competition and Strategy in Central Europe since 1989, „Party Politics”, vol. 1, nr 2.

Beyme von K. (1985), Political parties in Western democracies, Gower Publishing Company, New York.

Biezen van I. (2000), On the internal balance of party power: party organizations in new democracies, „Party Politics”, vol. 6, nr 4.

Cycles (1990–1994) in Slovakia, w: Slovakia: Parliamentary Elections 1994: Causes – Consequences – Prospects, S. Szomolányi, G. Mesežnikov, Slovak Political Science Association and Fridrich Ebert Foundation, Bratislava.

Deegan-Krause K. (2006), Elected affinities: democracy and party competition in Slovakia and the Czech Republic, Stanford University Press, Stanford.

Deegan-Krause K., Haughton T. (2009), Toward a More Useful Conceptualization of Populism: Types and Degrees of Populist, Appeals in the Case of Slovakia, „Politics & Policy”, vol. 37, nr 4.

Dostál O. (2005), Národnostné menšiny, w: Slovensko 2004. Súhrnná správa o stave spoločnosti, red. M. Kollár, G. Mesežnikov, Inštitút pre verejné otázky, Bratislava.

Gherghina S. (2015), Party Organization and Electoral Volatility in Central and Eastern Europe. Enhancing voter loyalty, Routledge, New York.

Gherghina S., Jiglau G. (2011), Explaining Ethnic Mobilisation in Post-Communist Countries, „Europe-Asia Studies”, vol. 63, nr 1.

Hlousek V., Kopecek L. (2005), Cleavages in Contemporary Czech and Slovak Politics: between Persistence and Change, ECPR Conference - Budapest.

Horowitz D. (1985), Ethnic groups in conflict, University of California Press, Berkeley-Los Angeles-London.

Ishiyama J. T., Breuning M. (1998), Ethnopolitics in the New Europe, Lynne Rienner Publishers, London.

Kasprowicz D. (2013), „Europejskimi oczami, z transylwańską duszą” - etnoregio- nalizm Unii Demokratycznej Węgrów (UDMR) w Rumunii, „Annales Univer- sitatis Paedagogicae”, nr IX.

Katz R., Mair P. (1993), The evolution of party organizations in Europe: the three faces of party organization, „American review of politics”, nr 14.

Kopeček L. (2006), Demokracie, dyktatury a politicke stranictvi na Slovensku, Masaryk University, Brno.

Krivy V. (1999), Co prezradzaju volebne vysledky? Parlamentarne volby 1992–1998, Inštitút pre verejné otázky, Bratislava.

Lipset S. M., Rokkan S. (1967), Cleavage structures, party systems, and voter alignments: an introduction, Free Press, New York.

Malová D. (1995), The development of Hungarian political parties during the three election cycles (1990-1994) in Slovakia, w: Slovakia: Parliamentary Elections 1994, red. S. Szomolanyi, G. Meseznikov, Slovak Political Science Fo¬undation, Bratislava.

Mihailescu M. (2008), The Politics of Minimal „ Consensus ” Interethnic Opposition Coalitions in Post-Communist Romania (1990-96) and Slovakia (1990-98), „East European Politics and Societies”, vol. 22, nr 3.

Ollos L. (2008), Programy madarskych stran, w: Maďari na Slovensku (1989–2004), red. J. Fazekas, P. Hunčík, Fórum inštitút pre výskum menšín, Šamorín.

Olson M. (1998), Party Formation and Party System Consolidation in the New Democracies of Central Europe, „Political Studies”, vol. 46, nr 3.

Poláčková Z. (2012), Maďarská menšina v procese transformacie po roku 1989: typológia prechodu od partikulárneho k občianskemu, projekt VEGA MŠ SR – SAV Politická história a politici – vyrovnávanie sa s minulosťou, č. 2/0014/12, https://www.sav.sk/.../05111518SPS_2_2015_Z%20Polackova.pd.

Scarrow S. (2010), Aktywność polityczna i członkostwo partyjne, w: R. J. Dalton, H. D. Klingemann, Zachowania polityczne, Oxford, PWN, Warszawa.

Slovensko 1997: Súhrnná správa o stave spoločnosti a trendoch na rok 1998 (1998), red. M. Bútora, M. Ivantyšyn, Institute for Public Affairs, Bratislava.

Stroschein S. (2011), Demography in ethnic party fragmentation: Hungarian local voting in Romania, „Party Politics”, nr 17.

Šutaj S. (1992), Problémy slovensko-madárskýkch vzťahov po II svetovej vojne, w: Slovensko-maďarské vzťahy v 20. Stročí, red. P. Zelenák, Historcky ústav SAV, Slovak Academic Press, Bratislava.

Učeň P. (2000), Desať rokov vývoja straníckej politiky a jeho formatívny konflikt, w: November 1989 na Slovensku: Súvislosti, predpoklady a dôsledky, red. J. Pešek, S. Szomolányi, Nadácia Milana Šimečku.

Wojtas K. (2017), Partie etniczne Europy Środkowej w wyborach parlamentarnych i lokalnych. Etnicyzacja systemów partyjnych?, w: Ćwierć wieku polityki lokalnej w Europie Środkowo-Wschodniej, red. M. Drzonek, M. Musiał-Karg, A. Wołek, Wydawnictwo Ignatianum, Kraków.

Wojtas K. (2018), Catch-all - czy można oprzeć się tendencjom? Partie węgierskiej mniejszości narodowej w Rumunii i na Słowacji, „Studia Politologiczne”, vol. 49.

Zatkuliak J. (2005), Politicke strany a hnutia na Slovensku (1989-1992), w: Politicke strany. Vyvoj politikych stran a hnuti v ceskych zemiach a Ceskoslovensku 1861-2004, t. II, red. J. Malir, P Marek, Brno.

https://www.sme.sk/c/2118812/madarska-lavicova-strana-vznikne-asi-v-maji.html, 10.07.2018.

https://spravy.pravda.sk/domace/clanok/166835-novym-predsedom-smk-sa-stal-jozsef-berenyi/, 17.07.2018.

http://csakypal.eu/magyar-sorsok-v/, 19.07.2018.

https://www.osobnosti.sk/osobnost/laszlo-gyurovszky-116, 17.07.2018.

http://www.dnesky.sk/uznavana-politicka-edit-bauer-jubiluje/, 17.07.2018.

https://osobnost.aktuality.sk/gyula-bardos/, 1.07.2018.

http://sodb.infostat.sk/scitanie/sk/1991/format.htm. http://www.htmh.hu/rep-frame. htm, 8.07.2018.

http://volby.statistics.sk, 10.09.2018.