Abstrakt
Wyspy Alandzkie są szwedzkojęzycznym terytorium autonomicznym Finlandii. Szeroka autonomia, przyznana na mocy decyzji Ligi Narodów z 1921 r., umożliwiła samodzielne podjęcie decyzji dotyczącej integracji bałtyckiego archipelagu ze Wspólnotami Europejskimi na początku lat 90. ubiegłego wieku. Artykuł przedstawia proces dochodzenia do członkostwa Wysp Alandzkich, skupiając się na szczególnym statusie, jaki przyznano archipelagowi. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu władz autonomicznych i władz centralnych Finlandii oraz przychylnej postawie WE udało się wypracować derogacje, które w swojej istocie dotykają podstawowych zasad tej organizacji. W ten sposób Alandczykom udało się zabezpieczyć nie tylko szwedzkojęzyczny charakter Wysp (utrzymanie prawa domicylu), ale także zapewnić ochronę własnej gospodarki (wyłączenie z ustaleń w zakresie unijnego prawa podatkowego).Bibliografia
Act on the Autonomy of Åland (1999), http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1991/en19911144.pdf, 22.06.2017.
Åland in the European Union (2013), Ministry for Foreign Affairs of Finland, Jyväskylä.
Åland statistic- och utredningsbyrå, Val – Riksdags-, president- och EU-parlamentsval, http://www.asub.ax/sv/val-riksdags-president-och-eu-parlamentsval, 7.07.2017.
Bonusiak G. (2009), Statut Wysp Alandzkich, Rzeszów.
Case-law of the Court of Justice, C-343/05 Commission v. Finland, judgment of 18 May 2006.
Commission refers Finland to the European Court of Justice a second time over tobacco for oral use (2007), IP/07/1592, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-07-1592_en.htm?locale=en, 12.06.2016.
Eriksson S. (1995), Åland – a Demilitarized, Neutralized Region, w: The Åland Islands Demilitarized Region, Mariehamn.
Fagerlund N. (1997), Autonomous European Island Regions Enjoying a Special Relationship with the European Union, w: Constitutional and Economic Space of the Small Nordic Jurisdiction, red. L. Lyck, NordREFO, Stockholm.
Fagerlund N. (1997a), The Special Status of th ,e Åland Islands in the European Union, w: Autonomy and Demilitarization in International Law: the Åland Islands in a Changing Europe, red. L. Hannikainen, F. Horn, The Hague–London–Boston.
Finland ratifies the treaty of Lisbon (2008), Ministry for Foreign Affairs of Finland, http://www.finland.lt/public/default.aspx?contentid=136309&nodeid=38417&contentlan=2&culture=en-US, 11.09.2008.
Grzybowski M. (2007), Finlandia. Zarys systemu ustrojowego, Kraków.
Hannikainen L. (1992), Cultural, Linguistic and Educational Rights in the Åland Islands. An Analysis in International Law, Helsinki.
Hannus B. (2017), Åland vill diskutera EU-parlamentsplats i samband med Brexit, https://svenska.yle.fi/artikel/2017/04/28/aland-vill-diskutera-euparlamentsplats-i-samband-med-brexit, 28.04.2017.
Hepburn E. (2014), Forging autonomy in a unitary state: the Åland Islands in Finland, “Comparative European Politics”, vol. 12, Issue 4–5.
Interreg V-A – Finland-Estonia-Latvia-Sweden (Central Baltic), http://ec.europa.eu/regional_policy/pl/atlas/programmes/2014-2020/finland/2014tc16rfcb014, 22.06.2017.
Karlsson T. (1999), A tax paradise in the making? Alcohol regulations in the Åland Islands, “Contemporary Drug Problems”, vol. 26, Issue 1.
Konstytucja Finlandii z 11 czerwca 1999 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/finlandia.html, 18.06.2017.
Laeken Declaration (2001), Presidency Conclusions 15 December 2001, European Union.
Lindholm G. (1997), Recent Developments in the Evolution of the Aaland Autonomy, w: Constitutional and Economic Space of the Small Nordic Jurisdiction, red. L. Lyck, NordREFO, Stockholm.
Nordregio, (2006) http://www.nordregio.se/Files/r0601.pdf#search=%22%22Interreg%20III%20A%20Archipelago%22%22, 4 września 2006.
Protocol No 2 on the AAland islands, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A11994N%2FPRO%2F02, 20.06.2017.
Report completed on the importance for the Province of Åland of work on the future of Europe (2003), Government Information Unit, http:///www.vnk.fi/ajankohtaista/tiedotteet/tiedote/en.jsp?oid=96922, 21 sierpnia 2006.
Scarpulla C. (2002), The Constitutional Framework for the Autonomy of Åland. A Survey of the Status of an Autonomous Region in the throes of European Integration, Mariehamn.
Silverström S. (2008), The Competence of Autonomous Entities in the International Arena – With Special Reference to the Åland Islands in the European Union, “International Journal on Minority and Group Rights”, vol. 15.
Statistical Yearbook of Åland 2016, http://www.asub.ax/sites/www.asub.ax/files/attachments/page/statistisk_arsbok_for_aland_2016_0.pdf, 25.04.2017.
Stephan S. (2010), Regional voices in the European Union – regions with legislative power and multi-level governance. Perspectives for the Åland Islands, Mariahamn.
Suksi M. (1995), Frames of Autonomy and the Åland Islands, Åbo Univeristy, Åbo.
Suksi M. (2011), The Åland Islands as a Continued Asymmetrical Feature of Finish Governance: with Some Convoluted Tendencies of Resymmetrisation, w: F. Requejo, K. J. Nagel, Federalism beyond Federations. Asymmetry and Processes of Resymmetrisation in Europe, Aldershot.
The Legislative Assembly of Aland – Åland Lagting, http://www.lagtinget.ax, 29 maja 2005.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.