Abstrakt
Infrastruktura energetyczna jest jednym z czynników warunkujących bezpieczeństwo energetyczne współczesnego państwa. Niniejszy artykuł dotyczy problematyki sektora gazu ziemnego i nowych inwestycji infrastrukturalnych w regionie Morza Bałtyckiego. W tekście skonfrontowano teorię procesu integracji europejskiej (zagadnienia solidarności i lojalności) z praktyką wynikającą z pragmatycznego podejścia państw członkowskich UE do problematyki bezpieczeństwa energetycznego. Zastosowanie perspektywy nauk politycznych umożliwiło kompleksową analizę konsekwencji politycznych wynikających z realizacji połączeń gazowych (Nord Stream I, Nord Stream II oraz Baltic Pipe) w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Artykuł prezentuje grę interesów wokół analizowanych projektów gazowych oraz wskazuje, iż są one warunkowane przede wszystkim partykularnymi interesami państw (i firm) uczestniczących w realizacji tych projektów.Bibliografia
Barcz J. (2009), System prawny, porządek instytucjonalny oraz proces decyzyjny w UE. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), KONTRAST, Warszawa.
Boromisa A. M., Kałan D. (2013), Croatia: On the Southern Flank, w: North–South Gaz Corridor. Geopolitical Breakthrough in Central Europe, red. J. Ćwiek-Karpowicz, D. Kałan, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, s. 36–41.
Castel (du) V. (2014), La sécurité des approvisionnements énergétiques. Enjeux et défis pour l’Union européenne, L’Harmattan, Paris.
Chmaj M., Żmigrodzki M. (1996), Wprowadzenie do teorii polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Chodubski A. (2004), Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Czaputowicz J. (2008), Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, PWN, Warszawa.
Dąbrowski T. (2014), Przełamując bariery. Transformacja środkowoeuropejskich rynków gazu, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
Demkowicz A. (2010), Zewnętrzna polityka energetyczna Federacji Rosyjskiej, w: Bezpieczeństwo energetyczne Europy Środkowej, red. P. Mickiewicz, P. Sokołowska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Gaz System (2017), Korytarz Północ–Południe, http://www.gaz-system.pl/ourinvestments/integration-with-european-gas-tramsmission-system/north-south-gas-corridor/, 18.09.2017.
Groszkowski J. (2013), Gazociąg Gazela połączył Czechy z Nord Streamem, „Analizy” Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2013-01-23/gazociag-gazela-polaczyl-czechy-z-nord-streamem, 14.11.2017.
Janusz P. (2013), Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego – perspektywy, „Polityka Energetyczna”, t. 16, z. 2, s. 33–52.
Kaczmarski M. (2010), Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Kajmowicz J., Rosjanie zwiększyli przesył gazu przez OPAL. Traci Ukraina i Słowacja, „Energetyka24.com”, 3.08.2017, http://www.energetyka24.com/639534,rosjanie-zwiekszyli-przesyl-gazu-przez-opal-traci-ukraina-islowacja, 14.09.2017.
Kaliski M., Sikora M. P., Sikora A. P. (2015), Kto napełni ukraińskie magazyny gazu?, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 18, z. 3, s. 61–74.
Kamiński J., Kaszyński P., Malec M., Szurlej A. (2015), Analiza zmian zużycia energii pierwotnej w Polsce w kontekście liberalizacji rynków paliw i energii, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 18, z. 3, s. 25–36.
Kochanek E. (2015), Gaz ziemny jako współczesny surowiec wykorzystywany w wojnie gospodarczej, w: Współczesna wojna handlowo-gospodarcza, red. J. Płaczek, Difin, Warszawa, s. 221–249.
Komisja Europejska (2000), Zielona księga: Ku europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego, COM 2000 (769).
Komisja Europejska (2010), Komunikat: Priorytety infrastruktury energetycznej do roku 2020 i później. Plan dla zintegrowanej europejskiej infrastruktury energetycznej, COM (2010) 677.
Komisja Europejska (2010a), Energia 2020. Strategia na rzecz konkurencyjnego, zrównoważonego i bezpiecznego sektora energetycznego, COM (2010) 639.
Komisja Europejska (2013), Rozporządzenie delegowane Komisji nr 1391 z dn. 14.10.2013 zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej w odniesieniu do unijnej listy projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, Dz. U. UE L 349 z 21.12.2013, s. 28–43.
Komisja Europejska (2016), Decyzja Komisji C(2016) 6950 final z dnia 28.10.2016 w sprawie zmiany warunków wyłączenia gazociągu OPAL z obowiązku stosowania zasad dostępu stron trzecich do sieci oraz regulacji taryfowej ustalonych w dyrektywie 2003/55/WE.
Kryzia D. (2016), Poziom konkurencji na światowym rynku gazu ziemnego, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 19, z. 2, s. 47–64.
Łoskot-Strachota A. (2017), Gazociąg OPAL: kontrowersje dotyczące zasad wykorzystywania i kwestia bezpieczeństwa dostaw, Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich, 17.01.2017.
Mickiewicz P., Sokołowska P. (red.) (2010), Bezpieczeństwo energetyczne Europy Środkowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Muszyński M. (2015), Europejska solidarność – obowiązek czy akt woli politycznej?, Ośrodek Analiz Strategicznych, https://oaspl.org/2015/09/07/europejska-solidarnosc-obowiazek-czy-akt-woli-politycznej, 7.09.2017.
Nagy S., Rychlicki S., Siemek J. (2009), Stan obecny i ewolucja stosunków gazowych Rosji z Unią Europejską i Polską, „Polityka Energetyczna”, t. 12, z. 2/2.
Net4Gas (2017), Transmission system, http://www.net4gas.cz/en/transmission-system/, 21.09.2017.
Nord Stream 1 (2012), Secure Energy for Europe. The Nord Stream Pipeline Project, https://www.nord-stream.com/media/documents/pdf/en/2014/04/secure-energy-for-europe-full-version_245_20140417.pdf, 18.09.2017.
Nord Stream 2 (2017), Secure Gas Supply for Europe, https://www.nord-stream2.com/en/pdf/document/33/, 18.09.2017.
Nowacki M. (2010), Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
Nutu A. O. (2013), Romania: No Direction in Gas Policy, w: North–South Gaz Corridor.
Geopolitical Breakthrough in Central Europe, red. J. Ćwiek-Karpowicz, D. Kałan, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, s. 41–46.
Olkuski T., Szurlej A., Janusz P. (2015), Realizacja polityki energetycznej w obszarze gazu ziemnego, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 18, z. 2, s. 5–18.
Parlament Europejski, Rada (2013), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1316/2013 z dn. 11.12.2013 ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010, Dz. U. UE L 348 z 20.12.2013, s. 129–171.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska, Obwieszczenie z dnia 28.04.2017: Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji przedsięwzięcia pn. „Budowa międzysystemowego gazociągu stanowiącego połączenie systemów przesyłowych Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej wraz z infrastrukturą niezbędną do jego obsługi – gazociąg Strachocina–Granica RP”.
Sangiovanni A. (2013), Solidarity in the European Union, „Oxford Journal of Legal Studies”, vol. 33(2), s. 213–241.
Schmidt V. A. (2010), La démocratie en Europe. L’Union européenne et les politiques nationales, La Découverte, Paris.
Sprawa T-883/16 R: Postanowienie prezesa Sądu z dnia 21.07.2017 – Polska/Komisja (Decyzja Komisji w sprawie zmiany warunków wyłączenia spod przepisów Unii – Wniosek o zawieszenie wykonania), Dz. U. UE C 293 z 04.09.2017, s. 34–35
Steinvorth U. (2017), Applying the Idea of Solidarity to Europe, w: Solidarity in the European Union. A Fundamental Value in Crisis, red. A. Grimmel, S. M. Giang, Springer, Heidelberg, s. 9–19.
Szurlej A. (2008), Możliwości konkurencyjności gazu ziemnego jako surowca do wytwarzania energii elektrycznej, „Gospodarka Surowcami Mineralnymi”, t. 24, z. 3, s. 327–338.
Tomaszewski K. (2014), Bezpieczeństwo energetyczne państwa, w: Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, red. S. Sulowski, M. Brzeziński, wyd. Elipsa, Warszawa, s. 202–219.
Tömmel I. (2009), Modes of Governance and the Institutional Structure of the European Union, w: Innovative Governance in the European Union. The Politics of Multilevel Policymaking, red. I. Tömmel, A. Verdun, Lynne Rienner Publishers Inc., Boulder–London, s. 9–23.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), wersja skonsolidowana, Dz. U. UE C 326 z dn. 26.10.2012.
Traktat o Unii Europejskiej (TUE), wersja skonsolidowana, Dz. U. UE C 326 z dn. 26.10.2012.
UOKiK (2016), Komunikat Biura Prezesa: Zastrzeżenia wobec koncentracji – Nord Stream 2, 19.07.2016.
Vivid Economics (2016), Report prepared for DG ENER: Economic analysis of costs and benefits of approaches to enhancing the bargaining power of EU buyers in the wholesale markets of natural gas, https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/Final%20report%20-%20with%20disclaimer.pdf, 19.09.2017.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.