Abstrakt
Stosunki polityczne pomiędzy Armenią a Turcją należą do nieprzyjaznych. W XXI wieku, w związku z objęciem władzy w obu krajach przez bardziej skłonnych do porozumienia polityków, pojawiła się szansa na wzajemne otwarcie. Wykorzystano do tego dyplomację sportową, określaną w tym przypadku jako dyplomacja futbolowa. Prezydenci dwóch państw: Serzh Sarkisyan i Abdullah Gül wykorzystali bowiem mecze piłkarskie w ramach eliminacji mistrzostw świata, aby spotkać się. Szczególnie pierwsze z dwóch spotkań doprowadziło do intensyfikacji kontaktów dyplomatycznych, których efektem było podpisanie protokołów będących wstępem do otwarcia granicy i nawiązania stosunków dyplomatycznych. Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy, iż w przypadku nieprzychylnego nastawienia dwóch państw dyplomatyczne wykorzystanie sportu może stwarzać okoliczności dla politycznego zbliżenia, mimo że sama dyplomacja sportowa nie jest wystarczająca dla tego celu. Podjęte zostaną ponadto rozważania dotyczące piłki nożnej w kontekście jej adekwatności dla dyplomacji sportowej pomiędzy Turcją i Armenią.Bibliografia
„Dyplomacja futbolowa” na Kaukazie, 12.10.2009, Wirtualna Polska, http://konflikty.wp.pl/kat,1020223,title,Dyplomacja-futbolowa-na-Kaukazie,wid,11584740,wiadomosc.html?ticaid=115447, 22.07.2015.
Bransten J., Rochtus D. (2010), Special Report. The Turkish-Armenian Rapprochement, „Middle East Critique”, vol. 19, nr 2.
Demirdjian Z. S. A. (2010), The Triangle of Trade in the Cradle of Civilization, Xlibris, Bloomington.
Elanchenny S., Maraşliyan N. (2012), Breaking the Ice: The Role of Civil Society and Media in Turkey-Armenia Relations, Global Political Trends Center, Istanbul.
Football diplomacy, 03.09.2009, The Economist, http://www.economist.com/node/14380297, 27.07.2015.
Giragosian R. (2013), Soft and Hard Security in the South Caucasus and Nagorno-Karabakh: A Euro-Atlantic Perspective, w: Europe’s Next Avoidable War. Nagorno-Karabkh, red. M. Kambecki Sargis Ghazaryan, Palgrave Macmillan,Basingstoke.
Gralik K., Futbol na ołtarzu polityki, 17.05.2012, TVP Info, http://www.tvp.info/7396544/futbol-na-oltarzu-polityki, 22.07.2015.
Gunter M. M. (2011), Armenian History and the Question of Genocide, Palgrave Macmillan, New York.
Hoffman Z. T. (2014), Diaspora tours and place atachement: A unique configuration of emotion and location, w: Stories of Cosmopolitan Belonging. Emotion and Location, red. H. Jones, E. Jackson, Routledge, London.
Holding D. (2014), Armenia with Nagorno Karabakh, Bradt, Chalfont St Peter. Israyelyan A., The Football Player Who Killed ‘Football Diplomacy’, 1.06.2015, „Foreign Policy Journal”, http://www.foreignpolicyjournal.com/2015/06/01/the-football-player-who-killed-football-diplomacy/, 27.07.2015.
Johns A. L. (2014), Introduction. Competeing in the Global Arena: Sport and Foreign Relations since 1945, w: Diplomatic Games. Sport, statecraft, and international relations since 1945, red. H. L. Dichter, A. L. Johns, University Press of Kentucky, Lexington.
Karczewski M. (2012), Sport w stosunkach międzynarodowych. Wstęp do teorii, „Refleksje”, wiosna 2012.
MacLean G. (2014), Abdullah Gul and the Making of New Turkey, Oneworld Publications, London.
Marchand L., Perrier G. (2015), Turkey and the Armenian Ghost. On the Trail of the Genocide, McGill-Queen’s University Press, Montreal.
Mirak-Weissbach M., “Football Diplomacy”: Armenia-Turkey Rapprochement, 7.09.20109, Global Search, http://www.globalresearch.ca/football-diplomacy-armenia-turkey-rapprochement/15088, 27.07.2015.
Mkrtchyan T. (2011), The Role of NGOs in Turkey-Armenia Rapprochement, w: Non-Traditional Security Threats and Regional Cooperation in the Southern Caucasus, red. M. Aydin, IOS Press, Amsterdam.
Murray S., Pigman G. A. (2014), Mapping the relationship between international sport and diplomacy, „Sport in Society”, vol. 17, no. 9.
Nowe Wymiary Dyplomacji. Dyplomacja Publiczna Raport 2013–2014, Rzeczpospolita Polska. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. O sporcie i dyplomacji, 27.10.2014, PKOl, http://www.olimpijski.pl/pl/aktualnosci-,89/909,o-sporcie-i-dyplomacjio-sporcie-i-dyplomacji.html 6.03.2015.
Őner S. (2013), Continuities and Changes in Turkish Foreign and Security Policy in the Twenty-first Century and the EU, w: Debating Security in Turkey. Challenges and Changes in the Twenty-First Century, red. E. Canan-Sokullu, Lexington Books, Lanham.
Phillips D. L. (2012), Diplomatic History: The Turkey-Armenia Protocols, Columbia University Institute for the Study of Human Rights, New York.
Relations between Turkey and Armenia, Republic of Turkey. Ministry of Foreign Affairs, Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, http://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkey-and-armenia.en.mfa, 28.07.2015.
Rowe D. (2011), Global Media Sport. Flows, Forms and Futures, Bloomsbury, London.
Sandole D. J. D. (2010), Peacebuilding. Preventing violent conflict in a complex world, Polity, Cambridge.
Saxena A. (2012), The Sociology of Sport and Physical Education, Sports Publications, New Delhi.
Stosunki dwustronne Turcja-Armenia, Stosunki Międzynarodowe, http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/kraj,Turcja,stosunki_dwustronne,Armenia, 22.07.2015.
Tait R., Old foes Armenia and Turkey put faith in football diplomacy, 5.09.2008, „The Guardian”, http://www.theguardian.com/world/2008/sep/05/turkey.armenia, 27.07.2015.
Watson I., Armenian leader in Turkey for ‘soccer diplomacy’, 14.10.2009, CNN, http://edition.cnn.com/2009/WORLD/europe/10/14/turkey.armenia.soccer.diplomacy/, 27.07.2015.
Wnioski i rekomendacje, PKOl, http://www.olimpijski.pl/Media/files/WNIOSKI_I_REKOMENDACJE_v2.pdf, 6.03.2015.
Licencja