Abstrakt
Artykuł ma trzy płaszczyzny: metodologiczną, teoretyczną i empiryczną. Punktem wyjścia do refleksji metodologicznej jest charakterystyka trzech głównych nurtów badawczych prowadzonych w ramach dynamicznie rozwijających się interdyscyplinarnych badań nad teoriami spiskowymi. Na takim tle omówiona jest analiza zawartości treści jako metoda badawcza pozwalająca w innowacyjny sposób uchwycić kluczowe zjawisko. W części teoretycznej przybliżona jest koncepcja narracji spiskowych w odniesieniu do potocznego rozumienia teorii spiskowych. Głównym celem części empirycznej jest określenie w jakim stopniu media są nasycone różnego rodzaju narracjami spiskowymi. Analiza obejmuje ponad 200 artykułów z dwóch opiniotwórczych tygodników („Sieci” i polska edycja „Newsweeka”), które znajdują się po dwóch stronach politycznego konfliktu w Polsce spolaryzowanych między innymi przez spiskowe podejrzenia dotyczące katastrofy prezydenckiego samolotu w 2010 roku w Rosji.
Bibliografia
Astapova A. (2017), In Search for Truth: Surveillance Rumors and Vernacular Panopticon in Belarus, “The Journal of American Folklore” 130, pp. 276–304.
Barkun M. (2003), A Culture of Conspiracy: Apocalyptic Visions in Contemporary America, University of California Press, Berkeley, CA.
Basham L. (2003), Malevolent global conspiracy, “Journal of Social Philosophy”, no. 34, pp. 91–103.
Bilewicz M., Cichocka A., Soral W. (2015), The Psychology of Conspiracy, Routledge, London–New York, NY.
Billig M. (1998), Banal Nationalism, Sage, Los Angeles, CA.
Boltanski L. (2014), Mysteries and Conspiracies: Detective Stories, Spy Novels and the Making of Modern Societies, Polity, Cambridge.
Bratich J. (2008), Conspiracy Panics: Political Rationality and Popular Culture, State University of New York Press, Albany, NY.
Cenckiewicz S., Gontarczyk P. (2008), SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, Instytut Pamięci Narodowej, Gdańsk–Warszawa–Kraków.
Clarke S. (2002), Conspiracy Theories and Conspiracy Theorizing, “Philosophy of the Social Sciences”, no. 32.
Coady D. (ed.) (2006), Conspiracy Theories: The Philosophical Debate, Ashgate Publishing, Alershot.
COST, Introduction. Comparative Analysis of Conspiracy Theories in Europe, https://conspiracytheories.eu/project-introduction/, 18.09.2018.
Czech F. (2015), Spiskowe narracje i metanarracje, Nomos, Kraków.
Douglas K., Conspiracy Theory Research Database, https://www.kent.ac.uk/psychology/people/douglask/index.html, 18.09.2018.
Fenster M. (2008), Conspiracy Theories. Secrecy and Power in American Culture, University of Minnesota Press, Minneapolis, MN.
Grzybczak J. (2013), Czasopisma i ich wydawcy, in: Polski system medialny 1989–2011, ed. K. Pokorna-Ignatowicz, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, pp. 123–146.
Hall S. (1980), Encoding/decoding, in: Culture, Media, Language, eds. S. Hall, D. Hobson, A. Lowe, P. Willis, Routledge, London–New York, NY, pp. 128–138.
Hofstadter R. (1996 [1964]), The Paranoid style in American Politics, in: The Paranoid style in American Politics and Other Essays, ed. R. Hofstadter, Harvard University Press, Cambridge, MA, pp. 3–40.
Keeley B. (1999), Of Conspiracy Theories, “The Journal of Philosophy”, no. 96.
Kelman D. (2015), Counterfeit Politics: Secret Plots and Conspiracy Narratives in the Americas, Bucknell University Press, Lewisburg, PA.
Knight P. (2000), Conspiracy Culture. From Kennedy to the X-Files, Routledge, London.
Kofta M., Sedek G. (2005), Conspiracy stereotypes of the Jews during systemic transformation in Poland, “International Journal of Sociology”, no. 35, pp.40–64.
Najbardziej opiniotwórcze polskie media w 2017 roku, Instytut Monitorowania Mediów https://www.imm.com.pl/sites/default/files/raporty/najbardziej_opiniotworcze_media_w_2017.pdf, 18.09.2018.
Pigden Ch. (1993), Popper Revisited, or What Is Wrong With Conspiracy Theories?, “Philosophy of the Social Sciences”, no. 25.
Pipes D. (1999), Conspiracy: How the Paranoid Style Flourishes and Where It Comes From, Simon and Schuster, New York, NY.
Popper K. R. (2013 [1945]), The Open Society and Its Enemies, Princeton University Press, Princeton, NJ & Oxford.
Raikka J. (2009), The Ethics of Conspiracy Theorizing, “The Journal of Value Inquiry”, no. 43, pp. 457–468.
Smallpage S. M., Enders A. M., Uscinski J. E. (2017), The Partisan Contours of Conspiracy Theory Beliefs, “Research and Politics”, October–December, pp. 1–7.
Uscinski J. E., Klofstad C., Atkinson M. D. (2016), What Drives Conspiratorial Beliefs? The Role of Informational Cues and Predispositions, “Political Research Quarterly”, no. 69, pp. 57–71.
Uscinski J. E., Parent J. M. (2014), American Conspiracy Theories, Oxford University Press, New York, NY.
Walker J. (2013), The United States of Paranoia: A Conspiracy Theory, HarperCollins Publishers, New York, NY.
Wildstein B. (2018), Julia Przyłębska – Człowiek Wolności, “Sieci”, February 19, pp. 8–9.
Wood M. J., Douglas K. M. (2013), What about building 7? A social psychological study of online discussion of 9/11 conspiracy theories, “Frontiers of Psychology”, no. 409.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.