Słowa kluczowe
samorząd terytorialny
zadania publiczne samorządu gminnego
multi-level governance
zarządzania publiczne
governance
Jak cytować
Abstrakt
Samorząd gminny w Niemczech, wykonując zadania publiczne w ramach multilevel governance, pełni najważniejszą rolę w układzie sieciowym. Jako organ państwa inicjuje i zmienia formy koordynacji działań zbiorowych. Głównym problemem, jaki legł u podstaw artykułu jest używanie siatki pojęciowej, występującej w zdekoncentrowanej strukturze administracji publicznej w krajach anglosaskich, do opisu multi-level governance w zdecentralizowanych formach administracji publicznej. Celem głównym artykułu jest zaprezentowanie w jaki sposób koncepcja multi-level governance została dostosowana do specyfiki niemieckiego samorządu gminnego oraz na czym polega jej istota. Celowi głównemu podporządkowano następujące pytania badawcze: Jaka jest różnica w genezie governance w Niemczech w porównaniu do tradycji państw anglosaskich? W jaki sposób są realizowane zadania publiczne w ramach multi-level governance w Niemczech? Jakie są formy organizacyjno-prawne wykonywania zadań publicznych? Artykuł został przygotowany według założeń nowego instytucjonalizmu. W celu zaprezentowania sposobów wykonywania zadań publicznych w koncepcji multi-level governance zastosowano metodę funkcjonalną, która umożliwiła wyłonienie tych zadań, które mogą być realizowano zarówno przez jednostki samorządu terytorialnego, jak i instytucje samorządu gospodarczego. Uzupełniając rozważania zastosowano również metodę instytucjonalną pokazującą specyfikę współpracy samorządu gminnego z innymi podmiotami publicznoprawnymi i prywatnoprawnymi. Z badań nad multi-level governance w Niemczech autorka wyciągnęła trzy wnioski, wokół których powstał artykuł. Po pierwsze, powstanie multi-level governance w Niemczech oparte jest na działaniach odgórnych i następuje od kraju związkowego do gmin (top-down). Tworzenie układu sieciowego wynika wówczas z przekonania władz państwowych o efektywniejszej realizacji zadań publicznych opartej na współpracy z podmiotami prywatnymi, których działania moderowane są przez podmioty władcze. Po drugie, wprowadzenie multi-level governance na poziomie lokalnym poprzedzone jest regional governance na szczeblu krajów związkowych stanowiącą dostosowanie koncepcji governance do specyfiki państwa federalnego. Po trzecie, multi-level governance zostało wprowadzone w strukturę samorządu gminnego za pośrednictwem specjalnego typu zadań publicznych (Gemeinschaftsaufgaben).
Finansowanie
The project was financed from the funds of the National Science Center granted on the basis of Decision No. 2012/07/N/HS5/01705.
Bibliografia
Ansell C. (2000), The networked policy. Regional development in Western Europe, “Governance”, vol. 13, issue 2, pp. 279–291.
Benz A., Fürst D. (2003), Region-Regional Governance Regionalentwicklung, in: Regionen erfolgreich steuern, eds. B. Adamaschek, M. Pröhl, Unversitätsverlag Göttingen, Göttingen, pp. 1–123.
Bevir M. (2011), SAGE Handbook of Governance, SAGE, London.
Böcher M. (2008), Instrumentenwandel in der Umwelt- und Naturschutzpolitik und der Politik zur integrierten ländlichen Entwicklung. Theoretische Grundlagen und Strategien der Praxisumsetzung, Dissertation, Göttingen.
Denters B., Rose L. (2005), Towards local governance?, in: Comparing Local Governance. Trends and Developments, eds. B. Denters, L. Rose, Palgrave Mac Millan, New York, pp. 46–62.
Dolnicki B. (2006), Samorząd terytorialny, Zakamycze, Kraków.
Fürst D. (2001), Regional Governance – ein neues Paradigma der Regionalwissenschaften?, “Raumforschung und Raumordnung”, no. 59, pp. 370–380.
Fürst D. (2004), Regional Governance, in: Governance – Regieren in komplexen Regelsystmen, ed. A. Benz, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden, pp. 49–69.
Giessen L., Böcher M. (2009), Rural Governance, forestry, and the promotion of local knowledge. The case of the German rural development programme “Active Regions”, “Small-scale Forestry”, vol. 8, pp. 211–230.
Giessen L. (2010), Regional Governance für ländliche Räume – innovativer Ansatz, politischer Gegenwind und der Weg vorwärtz, “Raumforschung und Raumordnung”, vol. 68, pp. 3–14.
Hausner J. (2007), Od idealnej biurokracji do zarządzania publicznego, in: Wymiary życia społecznego, ed. M. Morody, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 493–515.
Hausner J. (2008), Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Hooghe L., Marks G. (2001), Types of multi-level governance, “European Integration Online Paper”, vol. 5, pp. 1–24.
Jessop B. (2007), Promowanie dobrego rządzenia i ukrywanie jego słabości. Refleksja nad politycznymi paradygmatami i politycznymi narracjami w sferze rządzenia, “Zarządzanie Publiczne”, no. 2, pp. 5–25.
Kaufmann D., Kraay A., Mastruzzi M. (2009), Governance Matters VII Governance Indicators for 1996–2007, DC World Bank, Washington.
Kopyciński P. (2014), Mechanizm koordynacji w polityce innowacyjnej w świetle koncepcji współzarządzania wielopoziomowego (multi-level governance). Przykład województwa małopolskiego i świętokrzyskiego, “Zarzadzanie Publiczne”, no. 4, pp. 31–46.
Książek E. (2011), Partnerstwo publiczno-prywatne, in: Prawno organizacyjne aspekty zarządzania w gminie, eds. A. Kożuch, M. Stych, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa, pp. 1–266.
Kuhlmann S., Bogumil J., Grohs S. (2008), Evaluating Administrative Modernization In German Local Governments. Success of Failure of the “New Steering Model?”, “Public Administration Review”, vol. 5, pp. 851–863.
Kuhlmann S., Bogumil J., Grohs S., Ohm A. (2007), Zehn Jahre Neues Steuerungsmodell: eine Bilanz kommunaler Verwaltungsmodernisierung, Edition Sigma, Berlin.
Lepsius O. (2002), Geld als Schutsgut der Eigentumsgarantie, “Juristen Zeitung”, vol. 757, pp. 313–321.
Mutius A. von, Henneke H.-G. (1985), Kommunale Finanzausstattung und Verfassungsrecht. Dargestellt am Beispiel der nordrhein-westfälischen Gemeindefinanzierungsgesetze 1983 und 1984, Recinger, Siegburg.
Powell W. W. (1990), Neither market or hierarchy. Network forms of organization, “Research in Organizational Behaviour”, vol. 12, pp. 295–336.
Richter D. (2006), Kommunales Vermögen und seine Verwaltung, in: Recht der Kommunalfinanzen. Abgaben, Haushalt, Finanzausgleich, ed. H.-G. Henneke, C.H. Beck, München.
Scharpf F. (2014), Zapiski o teorii zarządzania wielopoziomowego w Europie, “Zarządzanie Publiczne”, no. 4, pp. 76–99.
Strumińska-Kutra M. (2012), Rola badań społecznych w refleksyjnych procesach metarządzenia. Zarys perspektywy teoretycznej i metodologicznej, “Zarządzanie Publiczne”, no. 4, pp. 17–29.
Sześciło D. (2012), Niemiecki Steuerungsmodell. Nowe zarządzanie publiczne w samorządzie lokalnym, “Samorząd Terytorialny”, no. 1–2, pp. 42–52.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.