O patriotyzmie Wielkopolskim – ze spuścizny regionalizmu wielkopolskiego XIX/XX wieku

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: paź 2, 2019
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2019.3.7
Słowa kluczowe:
patriotyzm, regionalizm, Wielkopolska, zabór pruski

Main Article Content

Ryszard Kowalczyk
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-0597-1493

Abstrakt

Autor skupił się na próbie zdefiniowania idei patriotyzmu wielkopolskiego, korzystając z dorobku nauki, literatury i czasopiśmiennictwa XIX/XX wieku, głównie z Wielkopolski. Osadził pojęcie patriotyzmu Wielkopolan na tle idei regionalizmu, w szczególności regionalizmu wielkopolskiego, którego podstawy programowe i praktyka w warunkach zaboru pruskiego były specyficzne dla tego regionu.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Kowalczyk, R. (2019). O patriotyzmie Wielkopolskim – ze spuścizny regionalizmu wielkopolskiego XIX/XX wieku. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (3), 123-146. https://doi.org/10.14746/ssp.2019.3.7
Numer
Nr 3 (2019)
Dział
Artykuły

Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.

 

 

Biogram autora

Ryszard Kowalczyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Ryszard Kowalczyk – profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Politolog, medioznawca i regionalista. Kierownik Zakładu Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Jest autorem wielu artykułów i książek z dziedziny mediów lokalnych, komunikowania społecznego, regionalizmu.

Bibliografia

  1. Adamski W. (1933), Wychowanie państwowe, Poznań.
  2. Anders P. (2006), Patroni wielkopolskich ulic, Poznań.
  3. Andersz W. (1902), O miłości ojczyzny ze stanowiska katolickiego, Poznań.
  4. Badora K., Koziarski S. (2008), Regionalny system ochrony różnorodności krajobrazowej, Opole.
  5. Bauer P. (1983), Dezydery Chłapowski 1788–1879, Poznań.
  6. Benzelstjern-Engeström W. (1905), Maksymilian Jackowski. Patron Kółek Rolniczych Włościańskich w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, Poznań.
  7. Białobok S. (1980), Zasady gospodarki zadrzewieniowej Dezyderego Chłapowskiego w świetle dzisiejszych badań, „Rocznik Leszczyński”, t. IV.
  8. Biogramy uczonych polskich, część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A–J (1983), pod red. A. Śródki, P. Szczawińskiego, Wrocław.
  9. Błachowski S. (1938), Kazimierz Twardowski, „Kwartalnik Psychologiczny”, t. X.
  10. Bojarska S. (1916), Nasz dorobek kulturalny, Warszawa.
  11. Bolesławita B. (1868), Z roku 1867. Rachunki, rok drugi, część II, Poznań.
  12. Bolesławita B. (1870), Z roku 1869. Rachunki, Poznań.
  13. Borowski W. M. (1922), Wychowanie narodowe, Warszawa.
  14. Brodziński K. (1850), Posłanie do braci wygnańców i mowa o narodowości Polaków, Paryż.
  15. Brożek A. (2010), Kazimierz Twardowski w Wiedniu, Warszawa.
  16. Chałasiński J. (1929), Nauka obywatelska, Poznań.
  17. Chmaj L. (1939), Polski ideał wychowania, „Muzeum”, z. 1.
  18. Chrzanowski J. (1996), Gmina żydowska w Grodzisku Wlkp., Grodzisk Wlkp.
  19. Ciesielski Z. (1972), Saga rodu Engeströmów, w: Zbliżenia skandynawsko-polskie: Szkice o kontaktach kulturalnych w XIX i XX wieku, Gdańsk.
  20. Cybulski W. (1870), Odczyty o poezji polskiej w pierwszej połowie XIX wieku, t. I, Poznań–Drezno.
  21. Czerny T. (1996), Kazimierz Twardowski i jego szkoła filozoficzna, „Cracovia Leopolis”, nr 3.
  22. Czwojdrak D. (2004), Z dziejów ludności żydowskiej w południowo-zachodniej Wielkopolsce, Grabonóg.
  23. Danysz A. (1898), Ś.P. Marceli Motty, Poznań.
  24. Degórski F. (1883), Miłość ojczyzny w obecnem położeniu naszem, Poznań.
  25. Dembiński B. (1932), Wstęp, w: Września. Jej ziemia i mieszkańcy. Przyczynki do dziejów historyczno-kulturalnych Ziemi Wrzesińskiej, pod red. J. Deresiewicza, J. Stasiewskiego, A. Szyperskiego, M. Turwida, cz. I, Września.
  26. Dobrzyńska-Rybicka L., Witkowska H. (1932), Obywatelstwo jako podstawa życia zbiorowego w odrodzonej Polsce, Poznań.
  27. Dworecki Z. (1992), Mniejszość niemiecka w Poznaniu w latach II Rzeczypospolitej, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2.
  28. Dybowski J. T. (1935), Wawrzyniec Benzelstjerna-Engeström, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2/3.
  29. Dybowski J. T. (1936), Wawrzyńca Benzelstjerny-Engeströma pisma niewydane, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2.
  30. Dybowski J. T. (1938), Engeström – człowiek i poeta nieznany („Słowo prawdy o miłości ojczyzny, odwagi cywilnej i poświęceniu”), „Kronika Miasta Poznania”, nr 3.
  31. Engeström W. (1882), Kilka słów o Edwardzie Rastawieckim i o rzeczywistem znaczeniu naszej Galeryi Narodowej w Poznaniu. Odczyt miany w Towarzystwie Przemysłowym dnia 20 lutego 1882 roku, Poznań.
  32. Gańczyk B. (2004), Patriotyzm dzisiaj. Edukacja obywatelska, regionalna i europejska, „Koniński Kurier Oświatowy”, nr 1.
  33. Grot Z. (1977), Życie i działalność Karola Libelta (1807–1875), Warszawa.
  34. Grot Z. (1980), Dezydery Chłapowski na tle swoich czasów, „Rocznik Leszczyński”, t. IV.
  35. Grot Z. (1983), Dezydery Chłapowski 1788–1879, Warszawa.
  36. Hejman L. (2003), Konińscy Żydzi na przestrzeni dziejów, „Rocznik Koniński”, t. 14.
  37. Ingarden R. (1966), Przeżycie, dzieło, wartość, Warszawa.
  38. Ingarden R. (1970), Studia z estetyki, t. III, Warszawa.
  39. Jakóbczyk W. (1936), Wielkopolski Cyncynat, „Przeszłość”, nr 9.
  40. Jakóbczyk W. (1987), Zasłużeni Wielkopolanie XIX wieku, Warszawa.
  41. Janikowski R. (2010), Wymiary zrównoważonego rozwoju. Rozwój lokalny, gospodarka przestrzenna, zdrowie środowiskowe, innowacyjność, Wrocław–Poznań.
  42. Januszewski B. W. (1974), Wojciech Cybulski. Działalność polityczna, pedagogiczna i naukowa, Wrocław.
  43. Jarochowski K. (1880), Literatura poznańska w pierwszej połowie bieżącego stulecia, Poznań.
  44. Jastrzębski W. (2007), Profesor Bronisław Dembiński (1858–1939) – historyk rodem z Borów Tucholskich, w: Kujawsko-pomorskie rodowody wybitnych uczonych, pod red. Z. Biegańskiego, W. Jastrzębskiego, Bydgoszcz.
  45. Jędrzej Moraczewski (1886), w: Złota przędza poetów i prozaików polskich, t. III, pod red. P. Chmielowskiego, Warszawa.
  46. Kaczmarek Z. (1930), Źródła poglądów estetycznych Libelta, Poznań.
  47. Kalinka W. (1885 i 1900), Jenerał Dezydery Chłapowski, Kraków.
  48. Kantak K. J. (1907), Państwo – naród – jednostka, Poznań.
  49. Kantak K. J. (1908), Obowiązki społeczne i narodowe, Poznań.
  50. Karwowski S. (1931), Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego, t. 3, Poznań.
  51. Kemlein S. (2001), Żydzi w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815–1848, Poznań.
  52. Komunikat Komisji Europejskiej. Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (2010), Bruksela.
  53. Kosmowska J. W. (1918), Karol Libelt jako działacz polityczny i społeczny, Poznań.
  54. Kowalski I. (1992), Poznańska gmina żydowska w latach II Rzeczypospolitej, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2.
  55. Kowalski I. (1995), Mniejszość żydowska w województwie poznańskim w latach 1919–1939, „Kronika Wielkopolski”, nr 4.
  56. Kozłowski J. (1998), Niemcy w południowej Wielkopolsce (do 1918 r.), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Poznaniu”, nr 2.
  57. Krajobrazy zdefiniowane. Znaki i symbole w krajobrazie (2012), pod red. J. Łacha, A. Zaręby, Wrocław.
  58. Kuliczkowski A. (1872), Zarys dziejów literatury polskiej, Lwów.
  59. Kwaśniewski B. (1870), Złota książeczka zawierająca życie Marcina Kruka, Gniezno.
  60. Kwaśniewski K. (1986), Regionalizm, Poznań.
  61. Kwiatkowski W. (1930), Program regjonalizmu polskiego, „Ziemia Kaliska”, nr 1.
  62. Libelt K. (1844), O miłości ojczyzny, „Rok 1844 pod względem oświaty, przemysłu i wypadków czasowych”, t. I, t. II.
  63. Libelt K. (1849), Pisma pomniejsze, t. I, Poznań.
  64. Libelt K. (1855), Żywot Jędrzeja Moraczewskiego, Poznań.
  65. Libelt K. (1907), O miłości ojczyzny, Warszawa.
  66. Limanowski B. (1913), Ludwik Mierosławski, (bmw).
  67. Łuczak Cz. (1989), Władysław Rusiński (1911–1986), „Kronika Wielkopolski”, nr 1.
  68. Łukaszewicz J. (1875), Krótki historyczno-statystyczny opis miast i wsi w dzisiejszym powiecie krotoszyńskim od najdawniejszych czasów aż po rok 1794, t. II, Poznań.
  69. Łukaszewicz L. (1860), Rys dziejów piśmiennictwa polskiego, Poznań.
  70. Macyra R. (1990), Rola mniejszości niemieckiej w gospodarce pasa granicznego w zachodniej Wielkopolsce (1918–1939), „Kronika Wielkopolski”, nr 2.
  71. Makowski K. A. (1996), Gdy na ulicach Poznania, obok polskiego, powszechnie rozbrzmiewał język niemiecki i żydowski. Niemcy i Żydzi, „Kronika Miasta Poznania”, nr 3.
  72. Matelski D. (1997), Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919–1939, Poznań.
  73. Michalski K. (2012), Koncepcja integracyjna zrównoważonego rozwoju (IKoNE), „Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne”, nr 3.
  74. Molik W. (1981), Działalność społeczno-polityczna Dezyderego Adama Chłapowskiego, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”, z. 17.
  75. Moraczewski J. (1843), Kilka słów o szczególnem stanowisku piśmiennictwa naszego, „Rok 1843 pod względem oświaty, przemysłu i wypadków czasowych”, t. II.
  76. Motty M. (1888), Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. II, Poznań.
  77. Motty M. (1889), Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. I, Poznań.
  78. Motty M. (1889), Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. III, Poznań.
  79. Motty M. (1890), Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. IV, Poznań.
  80. Motty M. (1891), Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. V, Poznań.
  81. Nekrologi (1855), „Przegląd Poznański”, t. XX.
  82. Nęcka E. (2005), Psychologia twórczości, Gdańsk.
  83. Nowak A. (1987), Władysław Rusiński (24 III 1911–17 VIII 1986), „Rocznik Kaliski”, t. XX.
  84. Orczyk J. (1987), Prof. Władysław Rusiński (1911–1986), „Przegląd Zachodni”, nr 3.
  85. Orczyk J. (1989), Władysław Rusiński 1911–1986, w: Wybitni historycy wielkopolscy, pod red. J. Strzelczyka, Poznań.
  86. Pakentreger A. (1988), Żydzi w Kaliszu w latach 1918–1939, Warszawa.
  87. Pawłowski A. (2008), Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Lublin.
  88. Pietrykowski T. (1935), Zapomniana opinja o Wielkopolsce z r. 1916, „Wici Wielkopolskie”, nr 11–12.
  89. Pigoń S. (1921), Do podstaw wychowania narodowego, Lwów.
  90. Pisarkiewicz M. (2013), Regionaliści – strażnicy pamięci, ostatni romantycy czy inżynierowie marketingu?, „Zapiski Kazimierzowskie”, nr 10.
  91. Podmostko-Kłos A. (2013), Hrabia Engeström i jego zasługi dla artystycznych dziejów Wielkopolski, w: Sztuka w Wielkopolsce, pod red. M. Błaszczyńskiego, B. Góreckiej, M. Góreckiego, A. Paradowskiej, Poznań.
  92. Poezye Adama Mickiewicza (1899), t. I, Kraków.
  93. Pohoska H. (1931), Wychowanie obywatelsko-państwowe, Warszawa.
  94. Polak B. (1980), Dezydery Chłapowski jako żołnierz, „Rocznik Leszczyński”, t. IV.
  95. Polska zmartwychwstaje! (1848), „Gazeta Polska”, nr 1.
  96. Posłanie do braci i mowa o narodowości Polaków przez Kazimierza Brodzińskiego. Nakładem Amancjusza Żarczyńskiego. Paryż, w drukarni L. Marlinet. 1850 (1851), „Przegląd Poznański”, t. XII.
  97. Poznańscy Żydzi II (2009), „Kronika Miasta Poznania”, nr 1.
  98. Prus B. (1905), Najogólniejsze ideały życiowe, Warszawa.
  99. Przegląd Literacki (1872), „Tygodnik Wielkopolski”, nr 10.
  100. Przybyszewski S. (1917), Poznań ostoją myśli polskiej, Poznań.
  101. R. (1843), Pojęcie narodowości, „Rok 1843 pod względem oświaty, przemysłu i wypadków czasowych”, t. IV.
  102. Regulamin gminny państwa pruskiego z dnia 11 marca 1850 (1850), Poznań.
  103. Respądek (1871), Ojczyzna ze stanowiska chrześcijańskiego, Drezno.
  104. Rezler M. (1994), Sylwetki zasłużonych poznaniaków. Biogramy historyczne, w: Wielka księga miasta Poznania, Poznań.
  105. Rosicki R. (2010), Międzynarodowe i europejskie koncepcje zrównoważonego rozwoju, „Przegląd Naukowo-Metodyczny”, nr 4.
  106. Rusiński W. (1978), Regionalizm – historia – gospodarka, „Kronika Wielkopolski”, nr 1.
  107. Rymarkiewicz J. (1840), O filozofii Trentowskiego, „Orędownik Naukowy”, nr 13.
  108. Rymarkiewicz J. (1841), O filozofii Trentowskiego, „Orędownik Naukowy”, nr 1, 2, 3, 4, 5.
  109. Skupień A. (2007), Ludność żydowska w województwie poznańskim w latach 1919–1938, Poznań.
  110. Smoleński W. (1901), Pisma historyczne, t. III, Kraków.
  111. Stablewski F. (1879), Mowa żałobna na pogrzebie śp. Dezyderego Chłapowskiego jenerała b. wojsk polskich, Poznań.
  112. Szuman H. (1876), Rys życia i działalności Karola Libelta na rocznicę śmierci jego, Poznań.
  113. Śniegocki B. (1911), Co to jest miłość ojczyzny?, w: Album Stowarzyszenia Artystów Poznań, Poznań.
  114. Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju (2011), pod red. B. Poskrobko, Białystok.
  115. Topolski J. (1980), Dezydery Chłapowski jako innowator w zakresie techniki rolniczej, „Rocznik Leszczyński”, t. IV.
  116. Trąmpczyński W. (1914), Epizody historyczne. Luźne kartki na tle dziejów W. Ks. Poznańskiego, Warszawa.
  117. Trentowski B. F. (1845), Urywki polityczne, Paryż.
  118. Trosiak C. (2014), Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną, „Przegląd Politologiczny”, nr 4.
  119. Trzeciakowski L. (1992), Polacy i Niemcy w życiu codziennym w Poznaniu w XIX wieku, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2.
  120. Trzeciakowski L. (1992), Społeczne i polityczne przemiany wśród Żydów Poznania w początkach XIX wieku, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2.
  121. Trzeciakowski L. (2002), W kręgu polityki. Polacy i Niemcy w XIX wieku, Poznań.
  122. Tupalski J. (1983), Generał Dezydery Chłapowski 1788–1879, Warszawa.
  123. Twardowski K. (1898), Wyobrażenia i pojęcia, Lwów.
  124. Twardowski K. (1910), O metodzie psychologii. Przyczynek do metodologii porównawczej badań naukowych, Warszawa.
  125. Twardowski K. (1919), O patryotyzmie, Lwów.
  126. Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy (2011), pod red. B. Poskrobko, Białystok.
  127. Warkoczewski S. (1980), Dezydery Chłapowski – rolnik i pionier postępu w rolnictwie, „Rocznik Leszczyński”, t. IV.
  128. Wielkopolski słownik biograficzny (1981), pod red. A. Gąsiorowskiego, J. Topolskiego, Warszawa–Poznań.
  129. Wizja zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu 2050 (bmrw).
  130. Wojtkowski A. (1927), Karol Libelt jako wychowawca, Poznań.
  131. Wojtkowski A. (1931), Przyczynki do życiorysu J. Łukaszewicza, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2.
  132. Wojtkowski W. (1925), Karol Libelt (w 50 rocznicę śmierci), Poznań.
  133. Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów. Problemy regionalne i lokalne (2009), t. 2, pod red. K. Michałowskiego, Białystok.
  134. Wrzosek A. (1925), Stosunek Roberta Remaka do nauki polskiej i społeczeństwa polskiego (wykład wygłoszony 13 lipca 1925 w Warszawie na II Zjeździe Polskich Historyków Medycyny), „Archiwum Historii Filozofji Medycyny oraz Historii Nauk Przyrodniczych”, t. III, z. II.
  135. Wrzosek A. (1957), Jeszcze o polskości Roberta Remaka, „Archiwum Historii Medycyny”, t. XX.
  136. Wybrane problemy regionalnej polityki zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego (2011), pod red. A. Rączaszka, Katowice.
  137. Wysota W., Bagieńska J., Gamrat W. W., Gill A., Pospieszyńska A. (2011), Rozwój zrównoważony regionów Polski, Toruń.
  138. Z.M. (1913), Kilka słów o oświacie ludowej, „Brzask”, nr 10.
  139. Zakrzewski Z. (1992), Wielkopolanie w kulturze polskiej, Poznań.
  140. Złota przędza poetów i prozaików polskich (1886), t. III, pod red. P. Chmielowskiego, Warszawa.
  141. Zrównoważony rozwój na poziomie lokalnym i regionalnym. Teoria i praktyka (2010), pod red. M. Burchard-Dziubińskiej, A. Rzeńcy, Łódź.
  142. Żychliński T. (1877), Kronika żałobna rodzin wielkopolskich od 1863–1876 r., Poznań.
  143. Żydzi w Wielkopolsce na przestrzeni dziejów (1995), pod red. J. Topolskiego, K. Modelskiego, Poznań.