Słowa kluczowe
energia
polityka energetyczna
opinia publiczna
społeczeństwo obywatelskie
Jak cytować
Abstrakt
Polityka energetyczna jest zaliczana do kategorii polityk gospodarczych. Ma jednak bardzo silny wpływ na funkcjonowanie całego społeczeństwa. Celem artykułu jest analiza, w jakim stopniu jest ona (lub może być) kształtowana pod wpływem czynnika ludzkiego i, jakie to ma znaczenie w kontekście jej planowania, implementacji oraz ewaluacji. Przedmiotem analizy są przede wszystkim te państwa (ugrupowania państw – Unia Europejska), gdzie występuje reżim demokratyczny i gospodarka wolnorynkowa. Są to – jak się wydaje – najbardziej sprzyjające warunki, aby społeczeństwo mogło efektywnie oddziaływać na kształt i funkcjonowanie sektora energetycznego. Zmierzeniem artykułu jest, aby poprzez analizę procesualną polityki energetycznej wskazać potencjalne (realne) możliwości udziału w niej czynnika ludzkiego.
Bibliografia
Bajczuk R. (2014), Odnawialne źródła energii w Niemczech. Obecny stan rozwoju, grupy interesu, wyzwania, „Raport Ośrodka Studiów Wschodnich”, Warszawa.
Bezpieczeństwo energetyczne w programach partii politycznych (2015), Ośrodek Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego – debata z dn. 16.10.2015, http://bepk.oapuw.pl/bezpieczenstwo-energetyczne-w-programach-partii-politycznych/, 3.03.2019.
Bosch S., Schwarz L. (2019), The energy transition from plant operators’ perspective – a behaviorist approach, „Sustainability”, vol. 11, 1621.
Campos I., Marín-González E., Luz G., Barroso J., Oliveira N. (2019), Renewable Energy Prosumers in Mediterranean Viticulture Social–Ecological Systems, „Sustainability”, vol. 11, 6781.
Chmaj M., Żmigrodzki M. (1996), Wprowadzenie do teorii polityki, UMCS, Lublin.
Czyżewski M., Franczak K., Nowicka M., Stachowiak J. (2014), Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa.
Frączek P. (2011), Przeciwdziałanie konfliktom lokalizacyjnym w sektorze energii, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, nr 14 (2), s. 65–78.
Nikhil D. (2018), The Fukushima Disaster and the Framing of Nuclear Energy in India, „Perspectives on Global Development and Technology”, no. 17, s. 473–495.
Deloitte (2016), Polska energetyka na fali megatrendów, Deloitte i Forum Analiz Energetycznych, Warszawa.
Dmochowska-Dudek K. (2013), Syndrom NIMBY w przestrzeni wielkomiejskiej. Przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Florini A., Sovacool B. (2009), Who governs energy? The challenges facing global energy governance, „Energy Policy”, no. 37 (12), s. 5239–5248.
Gawlik L. (2013), Gaz ziemny z łupków w Polsce – raport, Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej, Warszawa.
Gołaszewska-Kaczan U. (2009), Zaangażowanie społeczne przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Gryz J. (2018), Bezpieczeństwo energetyczne – związki między nauką, polityką a rzeczywistością, w: Bezpieczeństwo energetyczne. Koncepcje, wyzwania interesy, red. J. Gryz, A. Podraza, M. Ruszel,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 21–45.
Gwiazda M., Ruszkowski P. (red.) (2016), Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej i ochronie środowiska, CBOS „Opinie i diagnozy”, nr 34, Warszawa.
Hausner J. (2007), Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki, „Kwartalnik Ekonomia Społeczna”, nr 01/(1), s. 9–14.
Jagusiak B. (2015), Wpływ bezpieczeństwa energetycznego na bezpieczeństwo socjalne Polaków w perspektywie zachodzących procesów integracji i globalizacji, w: Energetyka w czasach politycznej niestabilności, red. P. Kwiatkiewicz, R. Szczerbowski, FNCE, Poznań, s. 121–136.
Knopf B., Schmid E., Pechan A. (2016), Putting an energy system transformation into practice: The case of the German Energiewende, „Energy Research & Social Science”, no. 11, s. 263–275.
Knox-Hayes J., Brown M. A., Sovacool B. K., Wang Y. (2013), Understanding attitudes toward energy security: Results of a cross-national survey, „Global Environmental Change”, vol. 23, issue 3, s. 609–622.
Komisja Europejska (2001), Green paper: Promoting a European framework for corporate social responsibility, COM 366.
Komisja Europejska (2010), Energia 2020. Strategia na rzecz konkurencyjnego, zrównoważonego i bezpiecznego sektora energetycznego, COM 639.
Komisja Europejska (2015), Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu, COM 80.
Komisja Europejska (2016), Czysta energia dla wszystkich Europejczyków, COM 860.
Komisja Europejska (2017), Biała księga Komisji w sprawie przyszłości Europy. Refleksje i scenariusze dotyczące przyszłości UE-27 do 2025 r., COM 2025.
Konwencja z Aarhus (1998), Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (sporządzona w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r.), Dz. U. 2003, Nr 78, poz. 706.
Labanca N., Bertoldi P. (2018), Beyond energy efficiency and individual behaviours: policy insights from social practice theories, „Energy Policy”, vol. 115, s. 494–502.
Łucki Z., Misiak A. (2010), Energetyka a społeczeństwo. Aspekty socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Łucki Z. (2010), Instrumenty polityki energetycznej, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, nr 12 (1), s. 5–20.
Mielczarski W. (2009), Atomowe za i przeciw (cz. 2), „INFOS – Biuro Analiz Sejmowych”, nr 21 (68), s. 1–4.
Mills Ch. W. (1961), Elita władzy, Książka i Wiedza, Warszawa.
Ministerstwo Energii (2017), Koncepcja funkcjonowania klastrów energii w Polsce, oprac. KAPE, Wise Europa, Atmoterm S.A., Krajowy Instytut Energetyki Rozproszonej, Warszawa, http://www.me.gov.pl/Energetyka/Koncepcja+klastrow/Zestawienie+opinii+nt+ekspertyzy+Koncepcja+funkcjonowania+klastrow+energii+w+Polsce, 12.01.2019.
Młynarski T. (2018), Rola i perspektywy energetyki jądrowej w zapewnieniu bezpieczeństwa energetyczno-klimatycznego Unii Europejskiej, w: Bezpieczeństwo energetyczne. Koncepcje, wyzwania interesy, red. J. Gryz, A. Podraza, M. Ruszel, s. 81–96, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mrozowska S. (2016), Polityka energetyczna Unii Europejskiej. Między strategią, lobbingiem a partycypacją, Libron, Kraków.
Pachocki K. (red.) (2006), Czarnobyl – 20 lat później: skażenie środowiska i żywności, skutki zdrowotne, energetyka ją drowa w Polsce – za i przeciw, Towarzystwo Badań Radiacyjnych im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakopane.
Ribeiro F., Ferreira P., Araújo M. (2011), The inclusion of social aspects in power planning, „Renewable and Sustainable Energy Reviews”, no. 15 (9), s. 4361–4369.
Rychlicki S., Kosowski P., Wartak J., Solecki M. (2016), Ocena społecznej akceptacji przemysłu naftowego w Polsce, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, nr 19 (3), s. 133–146.
Schneider M. (2008), Nuclear Power in France. Beyond the Myth, Report commissioned by the Greens-EFA Group in the European Parliament, Brussels, https://www.greens-efa.eu/en/cms/topics/dokbin/258/258614, 11.02.2019.
Schneider M. (2010), Nuclear Power Made in France: A Model?, w: Nuclear Power’s Global Expansion: Weighing Its Costs and Risks, red. H. Sokolski, Strategic Studies Institute, Carlisle, s. 189–278.
Sekuła P. (2009), Kultura polityczna a konsolidacja demokracji, AFM, Kraków.
Standardowy Eurobarometr (2014), Opinia publiczna w Unii Europejskiej – raport krajowy: Polska, nr 82, Eurostat, Bruksela.
Standardowy Eurobarometr (2017), Poglądy Europejczyków na temat priorytetów Unii Europejskiej, Eurostat, Bruksela.
Stankiewicz P., Stasik A., Suchomska J. (2015), Od informowania do współdecydowania i z powrotem. Prototypowanie technologicznej demokracji, „Studia Socjologiczne”, nr 3 (218), s. 65–101.
Stankiewicz P. (2016), Od Czarnobyla do Fukushimy. O społecznej konstrukcji bezpieczeństwa energetyki jądrowej, „Transformacje”, nr 1–2 (88–89), s. 213–238.
Strupczewski A. (2009), Atomowe za i przeciw (cz. 1), „INFOS – Biuro Analiz Sejmowych”, nr 20 (67), s. 1–4.
Szczerbowski B., Ceran B. (2017), Polityka energetyczna Polski w aspekcie wyzwań XXI wieku, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, nr 20 (3), s. 17–28.
Szot-Gabryś T. (2013), Koncepcja rachunku kosztów i korzyści w rachunkowości odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa, Difin S.A., Warszawa.
Szustek A. (2009), Polski sektor społeczny, Aspra-JR, Warszawa.
Tomaszewski K. (2017), Komunikowanie reform w polityce energetycznej Unii Europejskiej na przykładzie zielonych i białych ksiąg, Kwartalnik Naukowy „e-Politikon”, nr 21, s. 78–101.
Tomaszewski K. (2018), Energy solidarity in the European Union in the context of the particular interests of the Member States, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, nr 21(2), s. 5–18.
Wagner A. (2016), Medialny dyskurs energetyczny jako przedmiot refleksji socjologicznej – kontekst teoretyczny i metodologiczny, w: Widoczne i niewidoczne: Atom, łupki, wiatr w dyskursach medialnych wokół energetyki, red. A. Wagner, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11–32.
Von Hirschhausen Ch. (2014), The German “Energiewende” – an Introduction, „Economics of Energy & Environmental Policy”, no. (3) 2, s. 1–12.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.