Postulat teorii ugruntowanej w politologicznym widzeniu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

Article Sidebar

PDF (English)
Opublikowane: gru 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2020.4.2
Słowa kluczowe:
teoria ugruntowana, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, polityczność muzeum

Main Article Content

Magdalena Lorenc
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-3865-219X

Abstrakt

Celem tekstu jest wykazanie użyteczności teorii ugruntowanej w politologicznej analizie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Pytanie podstawowe sprowadza się do tego, jak badać źródła świadczące o zideologizowaniu przestrzeni muzeum publicznego? Aby na nie odpowiedzieć odwołano się do koncepcji Kathy Charmaz i Adeli Clarke, dostrzegając w nich niewykorzystany potencjał dla badań jakościowych prowadzonych na gruncie nauk o polityce. Oznaczało to odejście od „klasycznych” wersji teorii ugruntowanej, stworzonych przez Barney’a G. Glasera i Anselma L. Straussa, na rzecz podejść uwzględniających tzw. zwrot postmodernistyczny oraz syntezujących konstruktywizm i konstrukcjonizm społeczny. Analizie poddano dane pozyskane ze źródeł pierwotnych i wtórnych, dotyczących osi głównej wystawy stałej. Punktem wyjścia były terenowe badania własne, których wyniki porównano z danymi z wywiadu z architektami muzeum oraz z transkrypcji fotografii. Inspirując się procedurami zgodnymi z nieklasycznymi wersjami teorii ugruntowanej wykazano, że oś główna wystawy stałej zaprojektowana została jako liberalny manifest wolności. Przesądziło to o przynależności przedmiotu analizy do pola badawczego politologii. Zastosowane rozwiązania przestrzenne stanowiły świadectwo woli twórców, aby zwiedzającym zapewnić swobodę przemieszczania i gromadzenia się. Uznano je za kategorie konceptualne, powiązane z brakiem dedykowanej trasy zwiedzania oraz ogromem przestrzeni będącej w dyspozycji zwiedzających. Analiza porównawcza kodów i kategorii doprowadziła jednak do wygenerowania jeszcze innego tropu interpretacyjnego, związanego z utożsamieniem wolności z alienacją. „Swoboda” uległa, tym samym, problematyzacji.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Lorenc, M. (2020). Postulat teorii ugruntowanej w politologicznym widzeniu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (4), 27-58. https://doi.org/10.14746/ssp.2020.4.2
Numer
Nr 4 (2020)
Dział
Artykuły
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.

 

 

Biogram autora

Magdalena Lorenc, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Magdalena LORENC – dr, politolożka i muzeolożka; adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Pozna niu; aktualne zainteresowania badawcze: polityczność muzeów jako transdyscyplinarne pole badań politologiczno-muzeologicznych.

Bibliografia

  1. Bihr A. (2008), Nowomowa neoliberalna. Retoryka kapitalistycznego fetyszyzmu, trans. A. Łukomska, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
  2. Blumer H. (2007), Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, trans. G. Woroniecka, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków.
  3. Charmaz K. (2000), Grounded Theory: Objectivist and Constructivist Methods, in: Handbook of Qualitative Research, eds. N. K. Denzin, Y. Lincoln, Sage, Thousand Oaks, pp. 509–535.
  4. Charmaz K. (2009), Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, trans. B. Komorowska, Scientific Editor of the Polish version K. Konecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  5. Charmaz K. (2014), Teoria ugruntowana w XXI wieku. Zastosowanie w rozwijaniu badań nad sprawiedliwością społeczną, trans. K. Miciukiewicz, collaboration B. Komorowska, in: Metody badań jakościowych, vol. 1, eds. N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. 707–746.
  6. Clarke A. E. (2003), Situational Analysis. Grounded Theory after the Postmodern Turn, “Symbolic Interaction”, no. 26, pp. 553–576.
  7. Clarke A. E. (2005) Situational Analysis. Grounded Theory After the Postmodern Turn, Sage, Thousand Oaks.
  8. Clarke A. E. (2015), Introducing Situational Analysis, in: Situational Analysis in Practice. Mapping Research with Grounded Theory, eds. A. E. Clarke, C. Friese, R. Washburn, Left Coast Press Inc., Walnut Creek, pp. 11–75.
  9. Clarke A. E., Friese C., Washburn R. (2017), Situational Analysis: Grounded Theory After the Interpretive Turn, Sage, Thousand Oaks.
  10. Creswell J. W. (2013), Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, trans. A. Gilewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  11. Denzin N. K., Lincoln Y. S. (2014), Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, trans. K. Podemski, in: Metody badań jakościowych, vol. 1, eds. N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. 19–62.
  12. Figueroa S. K. (2008), The Grounded Theory and the Analysis of Audio-Visual Texts, “International Journal of Social Research Methodology”, vol. 11, no. 3, pp. 1–12.
  13. Gergen K. J. (1999), An Invitation to Social Construction, Sage, London.
  14. Glaser B. G. (1978), Theoretical Sensitivity, The Sociology Press, San Francisco.
  15. Glaser B. G. (1992a), Emergence vs. Forcing. Basics of Grounded Theory Analysis, The Sociology Press, Mill Valley.
  16. Glaser B. G. (1992b), Basics of Grounded Theory Analysis, The Sociology Press, Mill Valley.
  17. Glaser B. G. (1998), Doing Grounded Theory. Issues and Discussions, The Sociology Press, Mill Valley.
  18. Glaser B. G. (2001), The Grounded Theory Perspective. Conceptualization Contrasted with Description, The Sociology Press, Mill Valley.
  19. Glaser B. G. (2002), Constructivist Grounded Theory?, “Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research”, vol. 3, no. 3, pp. 1–14, http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/825/1793, 12.11.2019.
  20. Glaser B. G., Strauss A. L. (2009), Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, trans. M. Gorzko, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków.
  21. Goffman E. (1974), Frame Analysis. An Essays on the Organization of Experience, Harvard University Press, Cambridge.
  22. Gorzko M. (2009), Wprowadzenie do wydania polskiego. „Przeciw «weryfikatorom». Projekt metodologiczny Odkrywanie teorii ugruntowanej Barneya Glasera i Anselma Straussa”, in: B. G. Glaser, A. L. Strauss, Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, trans. M. Gorzko, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków, pp. XXXI–XL.
  23. Kacperczyk A. (2007), Badacz i jego poszukiwania w świetle „Analizy Sytuacyjnej” Adele E. Clarke, “Przegląd Socjologii Jakościowej”, vol. 3, no. 2, pp. 5–32.
  24. Kelle U. (2005), “Emergence” vs. “Forcing” of Empirical Data? A Crucial Problem of “Grounded Theory” Reconsidered, “Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research”, vol. 6, no. 5, http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/467/1000, 13.12.2019.
  25. Konecki K. T. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  26. Konecki K. T. (2009a), Przedmowa do wydania polskiego. Konstruowanie teorii ugruntowanej, in: K. Charmaz, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, trans. B. Komorowska, Scientific Editor of the Polish version K. Konecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. IX–XXVII.
  27. Koniecki K. T. (2009b), Wprowadzenie do wydania polskiego. „Teoretyzowanie w socjologii – czyli o odkrywaniu i konstruowaniu teorii na podstawie analizy danych empirycznych”, in: B. G. Glaser, A. L. Strauss, Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, trans. M. Gorzko, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków, pp. VII–XXIX.
  28. Konecki K. T. (2012), Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury, “Przegląd Socjologii Jakościowej”, vol. 8, no. 1, pp. 12–45.
  29. Latour B. (2010), Splatając na nowo to, co społeczne, trans. A. Derra, K. Abriszewski, Universitas, Kraków.
  30. Lorenc M. (2017a), Muzeum (nie)pamięci. Koń a Muzeum Powstania Warszawskiego, in: Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, eds. P. Czapliński, R. Nycz et al., Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa, pp. 619–634.
  31. Lorenc M. (2017b), „Oczy szeroko zamknięte” – czyli o tym, co jest, a czego nie widać w nowych polskich muzeach o II wojnie światowej, “Oblicza Komunikacji. Obrazy wojny w mediach, pamięci i języku”, no. 10, pp. 99–115.
  32. Lorenc M. (2019), Parkur versus galeria. Widma Foucaulta w muzealnych korytarzach, in: Aneksy kultury. Dziedzictwo – współczesność – wirtualność, eds. J. Siwczyński, P. Ochman-Tarka, Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki, Kraków, pp. 64–78.
  33. Mediani H. S. (2017), An Introduction to Classical Grounded Theory, “SOJ Nursing & Health”, no. 3(3), pp. 1–5, https://www.researchgate.net/publication/326279914_An_Introduction_to_Classical_Grounded_Theory, 12.12.2019.
  34. Merton R. K. (1982), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, trans. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa.
  35. Nominacje do Nagrody im. Miesa van der Rohe 2019 – Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (2018), author: tm, “Archinea. Architektura Współczesna w Polsce”, published on Dec. 14, http://archinea.pl/nominacje-do-nagrody-im-miesa-van-der-rohe-2019-muzeum-ii-wojny-swiatowej-w-gdansku/, 21.12.2019.
  36. Peirce C. S. (1931–1958), Collected Works, Harvard University Press, Cambridge.
  37. Schubert C. (2006), Video Analysis of Practice and Practice of Video Analysis. Selecting field and focus in videography, in: Video Analysis. Methodology and Methods. Qualitative Audiovisual Data Analysis in Sociology, eds. H. Knoblauch et al., Peter Lang, Frankfurt am Main, pp. 115–126.
  38. Silverman D. (2012), Prowadzenie badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  39. Strauss A. L. (1987), Qualitative Data Analysis for Social Scientists, Cambridge University Press, Cambridge.
  40. Strauss A. L., Corbin J. M. (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Techniques and Procedures, Sage, Thousand Oaks.
  41. Strauss A. L., Corbin J. M. (1994), Grounded Theory Methodology. An Overview, in: Handbook of Qualitative Research, Sage, Thousand Oaks, pp. 262–272.
  42. Szacki J. (2000), Słowo wstępne, in: E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, trans. P. Śpiewak, H. Datner-Śpiewak, Wydawnictwo KR, Warszawa.
  43. Urbańczyk M. (2009), Rozumowania abdukcyjne. Modele i procedury, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  44. Zwierżdżyński M. K. (2012), Konstruktywizm a konstrukcjonizm, “Principia”, no. 56, pp. 117–135.
  45. Zybertowicz A. (2001), Konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach społecznych, “Kultura i Historia”, no. 1, no page numbers, https://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/48#1, 6.06.2019.