Nieskuteczna dyplomacja. Niemcy w działalności tzw. Formatu Normandzkiego w konflikcie w Ukrainie (2014–2022)
PDF

Słowa kluczowe

wojna w Ukrainie
Format Normandzki
działalność dyplomatyczna Niemiec

Jak cytować

Koszel, B. (2023). Nieskuteczna dyplomacja. Niemcy w działalności tzw. Formatu Normandzkiego w konflikcie w Ukrainie (2014–2022). Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (2), 147–168. https://doi.org/10.14746/ssp.2023.2.8

Abstrakt

Autor wykazał w artykule, że interesy polityczne Niemiec związane z czołową rolą w działalności Formatu Normandzkiego (N4) związane były z utrzymaniem kanału komunikacyjnego z Rosją w okresie konfliktu w Ukrainie przy jednoczesnym utrzymaniu sankcji Unii Europejskiej wobec Federacji Rosyjskiej. Dążono do pokazywania opinii międzynarodowej ofiarnego zaangażowania Berlina w mediacji skonfliktowanych sąsiadów. Argumentem Berlina o nieskuteczności podjętych działań było przekonanie o wykluczeniu znalezienia porozumienia pokojowego ze względu na fundamentalne rozbieżności interesów Moskwy i Kijowa.

https://doi.org/10.14746/ssp.2023.2.8
PDF

Finansowanie

Artykuł został napisany w ramach projektu badawczego „Niemcy wobec zbrojnych konfliktów regionalnych w Europie w latach 1991–2022” i sfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (NCN). Umowa nr UMO-20222/45/B/HS5/00193.

Bibliografia

Adler S. (2022), Die Ukraine und wir: Deutschlands Versagen und die Lehren für die Zukunft, Berlin.

Annäherung im Gasstreit (2014), Die Bundeskanzlerin, https://www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/suche/ annaeherung -im-gasstreit-425696.

Arbeiten an einer Lösung für die Ukraine, Die Bundesregierung, https://www. bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/arbeiten-an-einer-loesung-fuer-die-ukraine-465914.

Baerbocks Botschaft an Putins Pokerface-Minister (2022), „Der Spiegel“,18.01, https://www.spiegel.de/politik/deutschland/annalena-baerbock-in-russland-aussenministerin-draengt-im-ukraine-konflikt-auf-verhandlungen-a-82d5313b-4660-413d-91cb-a4fb6dbd9ec6.

Bingener R., Wehner M. (2023), Die Moskau-Connection. Das Schröder-Netzwerk und Deutschlands Weg in die Abhängigkeit, München. DOI: https://doi.org/10.17104/9783406799426

Bollmann R. (2021), Angela Merkel. Die Kanzlerin und ihre Zeit. Biografie, 2. Auflage, München. DOI: https://doi.org/10.17104/9783406778964

Crimea and Sevastopol: Further EU sanctions approved (2014), http://europa.rs/crimea-and-sevastopol-further-eu-sanctions-approved/?lang=en.

Chawryło K., Iwański T. (2019), Szczyt normandzki bez przełomu, „Analizy OSW”, 10.12, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-12-10/szczyt-normandzki-bez-przelomu.

Crise en Ukraine: Emmanuel Macron à Moscou pour une mission diplomatique risquée (2022), „Le Monde”, 7.02, https://www.lemonde.fr/international/article/2022/02/07/crise-en-ukraine-emmanuel-macron-a-moscou-pour-une-mission-diplomatique-risquee_6112583_3210.html.

Déclaration des consolillers d’Chefs d’Etat et gouvernemet du Format de Normandie (2022), https://www.elysee.fr/emmanuel-macron/2022/01/26/declaration-des-conseillers-des-chefs-detat-et-de-gouvernement-du-format-normandie.

Erklärung des russischen Außenministers Sergey Lawrow nach dem vierseitigen Treffen in Berlin (2014), Botschaft der RF in Berlin, https://russische-botschaft.ru/de/2014/08/20/erklarung-des-russischen-ausenministers-sergey-lawrow-nach-dem-vierseitigen-treffen-in-berlin-2/.

Fischer S. (2019), Der Donbas-Konflikt. Widerstreitende Narrative und Interessen, „SWP-Studie“, nr 3, https://www.swp-berlin.org/en/publication/donbas-konflikt-schwieriger-friedensprozess.

Galbert de S. (2015), The Impact of the Normandy Format on the Conflict in Ukraine: Four Leaders, Three Cease-fires, and Two Summits, Center for Strategic and International Studies, 23.10, https://www.csis.org/analysis/impact-normandy-format-conflict-ukraine-four-leaders-three-cease-fires-and-two-summits.

Hasselbach Ch. (2022), Ukraine: Zauberformel Normandie-Format?, „Deutsche Welle“, 26.01, https://www.dw.com/de/kann-das-normandie-format-den-ukraine-konflikt-l%C3%B6sen/a-60561086.

Gemeinsam vereinbarte Schlussfolgerungen des Gipfeltreffens von Paris im Normandie-Format, Montag, 9. Dezember 2019. Presse- und Informationsamt der Bundesregierung (BPA), https://www.bundesregierung.de/breg-de/service/archiv/gemeinsam-vereinbarte-schlussfolgerungen-des-gipfeltreffens-von-paris-im-normandie-format-1705068.

Gra mocarstw wokół Ukrainy (2021), „Russia Monitor”, 15.12, https://warsawinstitute.org/pl/gra-mocarstw-wokol-ukrainy/.

Joint Declaration by the Foreign Ministers of Ukraine, Russia, France and Germany (2014), Auswärtiges Amnt, https://www. auswaertiges-amt.de/de/newsroom/-/263460.

Konkluzje Rady Europejskiej (15 grudnia 2016), https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/12/15/euco-conclusions-final/.

Kosman M. M. (2020), Konflikt rosyjsko-ukraiński o Krym (2014–2019). Wybrane aspekty z uwzględnieniem stanowiska Niemiec, Bydgoszcz.

Koszel B. (2017), Meandry polityki niemieckiej wobec Rosji w okresie rządów prezydenta Dmitrija Miedwiediewa (2008–2012), „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, R. XVII, nr 2.

Koszel B. (2019), The Influence of the Conflict in Ukraine (2014–2018) on Germany’s Relations with Russia, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, nr 1.

Kreml: wideokonferencja Putina, Merkel i Macrona bez Ukrainy nie zastąpi obrad formatu normandzkiego (2019), „Forsal.Pl”, https://forsal.pl/swiat/rosja/artykuly/8132603,wideokonferencja-putina-merkel-i-macrona-bez-ukrainy.html.

Lohsen A., Morcos P. (2022), Understanding the Normandy Format and Its Relation to the Current Standoff with Russia, https://www.csis.org/analysis/understanding-normandy-format-and-its-relation-current-standoff-russia.

Mehr Fortschritt wagen. Bündnis für Freiheit, Gerechtigkeit und Nachhaltigkeit. Koalitionsvertrag 2021–2025 zwischen der SPD, BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN und FDP (2021), https://pl.search.yahoo.com/search?fr=mcafee&type=E210PL91105G0&p=koalitionsvertrag+von+2021+zwisachen+SPD%2CBuednis+und+FDP.

Merkel und Obama einig über Ukraine (2014), Die Bundeskanzlerin, https://www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/angela-merkel/terminkalender/reiseberichte/merkel-und-obama-einig-ueber-ukraine-443838.

Merkel sieht Russland in der Verantwortung (2016), Die Bundesregierung, https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/merkel-sieht-russland-in-der-verantwortung-233696.

Neue Hoffnung auf Waffenruhe im Ukraine-Konflikt (2015), „Die Zeit”, 13.09.

Niemcy zadowolone z odłożenia umowy o wolnym handlu UE–Ukraina (2014), Onet wiadomości, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/niemcy-zadowolone-z-odlozenia-umowy-o-wolnym-handlu-ue-ukraina/dt0lp?utm_source=pl.search.yahoo.com_viasg_wiadomosci&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=undefined&utm_v=2.

Oto porozumienie z Mińska punkt po punkcie (2015), „Gazeta Wyborcza”, 12.02.

Ożywienie formatu normandzkiego. Trudny wybór Zełenskiego (2019), Warsaw Institute, 30.08, https://warsawinstitute.org/pl/revival-normandy-format-zelensky-faced-difficult-choice-2/.

Politischen Prozess intensivieren (2015), Die Bundesregierung, https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/politischen-prozess-intensivieren-328090.

Pressestatement Bundeskanzler Scholz zum Besuch in den Vereinigten Staaten von Amerika am 7. Februar 2022, Die Bundesregierung, https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/pressestatement-bundeskanzler-scholz-zum-besuch-in-den-vereinigten-staaten-von-amerika-am-7-februar-2022-2003602.

Rede und Antworten des Außenministers Russlands, Sergej Lawrow, nach den Verhandlungen der Außenminister im Normandie-Format am 11. Mai 2016 in Berlin, Außenministerium der Russischen Föderation, https://www.mid.ru/de/posledniye_dobavlnenniye/-/asset_publisher/MCZ7HQuMdqBY/content/id/2271890.

Rinke A. (2015), Vermitteln, verhandeln, verzweifeln. Wie der Ukraine-Konflikt zur westlich-russischen Dauerkrise wurde, „Internationale Politk”, nr 1, s. 8–21.

Rodkiewicz W., Frymark K., Konończuk W. (2016), Status quo po spotkaniu w formacie normandzkim w Berlinie, „Analizy OSW”, 26.10.2016, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-10-26/status-quo-po-spotkaniu-w-formacie-normandzkim-w-berlinie.

Rodkiewicz W., Żochowski P. (2022), Macron w Moskwie i Kijowie. Nieudana próba deeskalacji kryzysu, „Analizy OSW”, 9.02, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-02-09/macron-w-moskwie-i-kijowie-nieudana-proba-deeskalacji-kryzysu.

Sadowski R., Strzelecki J. (2015), Spotkanie „czwórki normandzkiej”: przedłużenie status quo w Donbasie, „Analizy OSW”, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-10-07/spotkanie-czworki-normandzkiej-przedluzenie-status-quo-w-donbasie.

Scholz i Macron ostrzegają Rosję i oferują dialog (2022), „Deutsche Welle“, 26.01, https://www.dw.com/pl/scholz-i-macron-ostrzegaj%C4%85-rosj%C4%99-i-oferuj%C4%85-dialog/a-60555131.

Schmelter L. P. (2023), How Germany Lost the Trust of Eastern Europe, „Internationale Politik“, https://ip-quarterly.com/en/how-germany-lost-trust-eastern-europe.

Spotkanie doradców. Niemcy intensyfikują kontakty z Moskwą (2021), „Deutsche

Welle“, 25.12, https://www.dw.com/pl/spotkanie-doradc%C3%B3w-rz%C4% 85d-niemiec-intensyfikuje-kontakty-z-moskw%C4%85/a-60255510.

Statement of the OSCE Parallel Civil Society Conference on the occasion of the upcoming Normandie summit. Bratislava, 4 December 2019, https://www.bpb.de/themen/europa/ukraine-analysen/302143/dokumentation-das-gipfeltreffen-im-normandie-format/.

Stellungnahme des Außenministers Russlands, Sergej Lawrow, für die Medien nach dem Ministertreffen im Normandie-Format am 24. Februar 2015 in Paris, http://www.mid.ru /de/vistupleniya_ministra/-/asset_publisher/MCZ7HQuMdqBY/content/id/961334.

Szef niemieckiego MSZ: Daleka droga do realizacji porozumienia pokojowego z Mińska (2016), https://www.rmf24, pl/raporty/raport-ukraina/fakty/news-szef-niemieckiego-msz-daleka-droga-do-realizacji-porozumieni,nId,2145591.

Treffen der Politischen Direktoren des Normandie-Formats in Berlin (2018), Auswärtiges Amt, https://www.auswaertiges-amt.de/de/aussenpolitik/treffen-normandie-format/2122222.

Und Lawrow schaut überall hin – nur nicht zu Baerbock (2022), „Süddeutsche Zeitung“ 18.01, https://www.sueddeutsche.de/politik/baerbock-lawrow-russland-ukraine-nato-1.5510274?reduced=true.

Ukraine and the EU (2017), https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/1937_en.

Ukrainform (2019), https://www.ukrinform.pl/rubric-polytics/3163393-doradcy-przywodcow-krajow-formatu-normandzkiego-moga-spotkac-sie-do-konca-stycznia-jermak.html.

Wojna na Ukrainie wciąż „gorąca” [ANALIZA] (2018), https://www.defence24.pl/wojna-na-ukrainie-wciaz-goraca-800-ostrzalow-w-miesiac-analiza.

Żerko S. (2017), Rozmowy Merkel–Putin w Soczi, „Biuletyn Instytutu Zachodniego”, nr 305, https://iz.poznan.pl/publikacje/biuletyn-instytutu-zachodniego/biz-nr-305-rozmowy-merkel-putin-w-soczi.