Słowa kluczowe
bezpieczeństwo informacyjne
bezpieczeństwo międzynarodowe
polaryzacja społeczna
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł analizuje złożone relacje między działaniami dezinformacyjnymi a wzrostem polaryzacji społecznej. Badanie zakłada identyfikację głównych mechanizmów psychologicznego oddziaływania dezinformacji oraz ich odniesienie do czynników kształtujących polaryzacyjne postawy społeczne. Artykuł dokonuje konceptualizacji czynników dezinformacyjnych oddziałujących na polaryzację społeczną. Poprzez integrację perspektyw badawczych pochodzących z nurtu psychologii społecznej i badań społecznych nad komunikacją, polaryzacją i dezinformacją następuje przeniesienie operatów poznawczych na grunt nauk o bezpieczeństwie.
Finansowanie
Publikacja współfinansowana z budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki „Nauka dla społeczeństwa II” (nr projektu NdS-II/SP/0381/2024/01, całkowita wartość projektu 450 938 zł).
Bibliografia
Ackland R., Gwynn K. (2021), Truth and the dynamics of news diffusion on Twitter, in: The Psychology of Fake News; Accepting, Sharing, and Correcting Misinformation, eds. R. Greifeneder, M. E. Jaffé, E. J. Newman, N. Schwarz, Routledge, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429295379-4
Adeeb A. R., Mirhoseini M. (2023), The Impact of Affect on the Perception of Fake News on Social Media: A Systematic Review, “Social Sciences” 12(12), p. 674, DOI: https://doi.org/10.3390/socsci12120674
Allcott H., Gentzkow M. (2017), Social Media and Fake News in the 2016 Election, “Journal of Economic Perspectives” 31(2), pp. 211–236, DOI: https://doi.org/10.1257/jep.31.2.211
Alvarez-Galvez J., Cruz F. L., Troyano J. A. (2023), Discovery and characterisation of socially polarised communities on social media, “Scientific reports” 13(1), s. 15439, DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-023-42592-2
Azzimonti M., Fernandes M. (2021), Social Media Networks, Fake News, and Polarization, “NBER Working Paper” (24462).
Bjornsgaard K., Dukić S. (2023), The media and polarisation in Europe: strategies for local practitioners to address problematic peporting, European Commision, Luxembourg.
Buczel M., Siwiak A., Szpitalak M. (2021), Efekt przedłużonego wpływu dezinformacji. Teorie, metody badania i wyznaczniki wielkości, „Polskie Forum Psychologiczne” (4),
Colliander J. (2019), “This is fake news”: Investigating the role of conformity to other users’ views when commenting on and spreading disinformation in social media, “Computer in Human Behavior” (97). DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.03.032
Dolores Albarracín (2021), Conspiracy beliefs: Knowledge, ego defense, and social integration in the processing of fake news, in: The Psychology of Fake News; Accepting, Sharing, and Correcting Misinformation, eds. R. Greifeneder, M. E. Jaffé, E. J. Newman, N. Schwarz, Routledge, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429295379-14
Domalewska D. (2021), Disinformation and polarization in the online debate during the 2020 presidential election in Poland, “Safety & Defense” (1).
Ecker U. K. H., Lewandowsky S., Cook J., Schmid P., Fazio L. K., Brashier N. et al. (2022), The psychological drivers of misinformation belief and its resistance to correction, “Nat Rev Psychol” 1(1), pp. 13–29. DOI: https://doi.org/10.1038/s44159-021-00006-y
Escolà-Gascón Á., Dagnall N., Denovan A., Drinkwater K., Diez-Bosch M. (2023), Who falls for fake news? Psychological and clinical profiling evidence of fake news consumers, “Personality and individual differences” 200, p. 111893. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.111893
Greene C. M., Murphy G. (2021), Quantifying the effects of fake news on behavior: Evidence from a study of COVID-19 misinformation, “Journal of experimental psychology. Applied” 27(4), pp. 773–784. DOI: https://doi.org/10.1037/xap0000371
Guess A., Nyhan B., Reifler J. (2018), Selective Exposure to Misinformation: Evidence from the Consumption of Fake News during the 2016 U.S. Presidential Campaign, European Research Council (Working Paper).
Karami M., Nazer T. H., Liu H. (2021), Profiling Fake News Spreaders on Social Media through Psychological and Motivational Factors, in: Proceedings of the 32st ACM Conference on Hypertext and Social Media, eds. O. Conlan, E. Herder, HT ‘21: 32nd ACM Conference on Hypertext and Social Media. Virtual Event USA, 30.08.2021–02.09.2021, ACM, New York, NY, USA, pp. 225–230. DOI: https://doi.org/10.1145/3465336.3475097
Kolczyński M., Norstrom R. (2022), Polarized disinformation. The coverage of US presidential election by Polish TV, “HP” 13(44), pp. 105–119. DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2284
Konopka K. (2022), Pandemia dezinformacji – prawno-psychologiczny punkt widzenia wobec internetowych ruchów antyszczepionkowych i altmedowych, in: Dezinformacja – inspiracja – społeczeństwo, eds. D. Boćkowski, E. Dąbrowska-Prokopowska, P. Goryń, K. Goryń, Białystok.
Lazer D. M. J., Baum M. A., Benkler Y., Berinsky A. J., Greenhill K. M., Menczer F. et al. (2018), The science of fake news. Addressing fake news requires a multidisciplinary effort, “Science” (359). DOI: https://doi.org/10.1126/science.aao2998
Lewandowski P. (2020), Kod geopolityczny – koncepcja teoretyczna i metodologiczna, „Politeja” 16(4(61)), pp. 297–315. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.61.17
Lewandowsky S., Ecker U. K. H., Seifert C. M., Schwarz N., Cook J. (2012), Misinformation and Its Correction: Continued Influence and Successful Debiasing, “Psychological science in the public interest: a journal of the American Psychological Society” 13(3), pp. 106–131. DOI: https://doi.org/10.1177/1529100612451018
Linden S., Roozenbeek J., Maertens R., Basol M., Kácha O., Rathje S., Traberg C. S. (2021), How Can Psychological Science Help Counter the Spread of Fake News?, “The Spanish journal of psychology” 24, e25. DOI: https://doi.org/10.1017/SJP.2021.23
McCoy J., Rahman T., Somer M. (2018), Polarization and the Global Crisis of Democracy: Common Patterns, Dynamics, and Pernicious Consequences for Democratic Polities, “American Behavioral Scientist” 62(1), pp. 16–42. DOI: https://doi.org/10.1177/0002764218759576
Oyserman D., Dawson A. (2021), Your fake news, our facts: Identity-based motivation shapes what we believe, share, and accept, in: The Psychology of Fake News; Accepting, Sharing, and Correcting Misinformation, eds. R. Greifeneder, M. E. Jaffé, E. J. Newman, N. Schwarz, Routledge, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429295379-13
Pennycook G., Rand D. G. (2021), The Psychology of Fake News, “Trends in cognitive sciences” 25(5), pp. 388–402. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tics.2021.02.007
Polczyk R., Maciuszek J. Doliński D. (eds.) (2012), Wokół wpływu społecznego, WUJ, Kraków.
Said-Hung E., Merino-Arribas A., Martínez-Torres J. (2023), Polarisation and Disinformation Content from Spanish Political Actors on Twitter/X, “CT”, pp. 104–120. DOI: https://doi.org/10.34135/communicationtoday.2023.Vol.14.No.2.8
Schwarz N., Jalber M. (2021), When (fake) news feels true: Intuitions of truth and the acceptance and correction of misinformation, in: The Psychology of Fake News; Accepting, Sharing, and Correcting Misinformation, eds. R. Greifeneder, M. E. Jaffé, E. J. Newman, N. Schwarz, Routledge, New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429295379-7
Szpitalak M. (2012), Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji, WUJ, Kraków.
Szpitalak M., Polczyk R. (2017), Efekt dezinformacji z perspektywy psychologii społecznej: natura i uodparnianie, „Psychologia Społeczna” (40).
Sztabiński F. (2011), Ocena jakości danych w badaniach surveyowych, IFIS PAN, Warsaw.
Vasist P. N., Chatterjee D., Krishnan S. (2023), The Polarizing Impact of Political Disinformation and Hate Speech: A Cross-country Configural Narrative, “Information systems frontiers : a journal of research and innovation”, pp. 1–26. DOI: https://doi.org/10.1007/s10796-023-10390-w
Wrzoszek M. (ed.) (2019), Zjawisko dezinformacji w dobie rewolucji cyfrowej, NASK, Warsaw.
Ziemer C.-T., Rothmund T., Psychological Underpinnings of Disinformation Countermeasures: A Systematic Scoping.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Lewandowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.