Ruch opozycyjny Aleksieja Nawalnego i jego wpływ na przemiany polityczne w Rosji Putina
PDF (English)

Słowa kluczowe

Nawalny
opozycja
Rosja
reżim
Putin

Jak cytować

Wasielewski, S. (2024). Ruch opozycyjny Aleksieja Nawalnego i jego wpływ na przemiany polityczne w Rosji Putina. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (2), 5–27. https://doi.org/10.14746/ssp.2024.2.1

Abstrakt

Aleksiej Nawalny w ostatnich latach uważany był za najważniejszego rosyjskiego opozycjonistę oraz głównego krytyka reżimu Władimira Putina. Podejmował szeroko zakrojone działania zmierzające do budowy społeczeństwa obywatelskiego w Rosji. Swoją bezkompromisową postawą zyskał uznanie na Zachodzie, w tym w Polsce. Krytycy Nawalnego zwracali uwagę na jego nacjonalistyczne i imperialistyczne poglądy oraz niemalże bezkrytyczny stosunek dla jego działalności wyrażany często przez światowych przywódców i instytucje międzynarodowe. Celem artykułu jest analiza działalności opozycyjnej Aleksieja Nawalnego, który w swoich działaniach dążył do przemian rosyjskiego systemu politycznego. Jako hipotezę przyjęto założenie, zgodnie z którym działalność opozycjonisty, mimo podejmowania przez jego zwolenników licznych inicjatyw oraz poparcia środowiska międzynarodowego, nie przyniosła oczekiwanych zmian na rosyjskiej scenie politycznej. Zaostrzanie się reżimu Władimira Putina doprowadziło do wzrostu represji wobec obywateli sprzeciwiających się władzy, co w znacznym stopniu utrudniało prowadzenie skutecznej walki opozycyjnej oraz przyczyniło się do śmierci Nawalnego.

https://doi.org/10.14746/ssp.2024.2.1
PDF (English)

Bibliografia

Abassy M. (2022), Status i funkcje rosyjskiej inteligencji w społeczeństwie posttotalitarnym, “Politeja – Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, no. 19(76). DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.76.04

Алексея Навального доставили в ИК-3 в Ямало-Ненецком автономном округе. С ним не было связи почти три недели, 25.12.2023, Meduza, https://meduza.io/news/2023/12/25/alekseya-navalnogo-dostavili-v-ik-3-v-yamalo-nenetskom-avtonomnom-okruge-s-nim-ne-bylo-svyazi-primerno-tri-nedeli, 06.06.2024.

Aleksiej Nawalny został przetransportowany do Niemiec na leczenie. Rosyjskie władze zgodziły się na wylot z kraju opozycjonisty, i.pl, 21.08.2020, https://i.pl/aleksiej-nawalny-zostal-przetransportowany-do-niemiec-na-leczenie-rosyjskie-wladze-zgodzily-sie-na-wylot-z-kraju-opozycjonisty/ar/c1-15139402, 06.06.2024.

Alieva J., Moffitt J. D., Carley K. (2022), How disinformation operations against Russian opposition leader Alexei Navalny influence the international audience on Twitter, “Social Network Analysis and Mining”, no. 12(1) 80. DOI: https://doi.org/10.1007/s13278-022-00908-6

Bieliaszyn W. (2023), Aleksiej Nawalny opublikował swój program polityczny: Krym oddać Ukrainie, Rosję ukarać, „Gazeta Wyborcza”, 20.02.2023, https://wyborcza.pl/7,75399,29483960,aleksiej-nawalny-opublikowal-swoj-program-polityczny-krym-oddac.html, 06.06.2024.

Bolt H. M., Hengstler J. G. (2022), Recent research on Novichok, “Archives of toxicology”, no. 96(5). DOI: https://doi.org/10.1007/s00204-022-03273-7

Bondarenko V. (2020), Aleksiej Nawalny otruty. To “człowiek, którego najbardziej obawia się Władimir Putin”, Business Insider, 24.08.2020, https://businessinsider.com.pl/polityka/aleksiej-nawalny-otruty-w-rosji-kim-jest-przeciwnik-putina/8epklnt?utm_source=pl.wikipedia.org_viasg_businessinsider&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=ucs&utm_v=2, 06.06.2024.

Bryc A. (2021), Aleksiej Nawalny wrócił do Rosji. I do aresztu, „Polityka”, 17.01.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2099079,1,aleksiej-nawalny-wrocil-do-rosji-i-do-aresztu.read, 06.04.2024.

Demydova V. (2021), Alexei Navalny and protests in Russia: Growth of online activism under the authoritarian system, “Gaziantep University Journal of Social Sciences”, no. 20(4). DOI: https://doi.org/10.21547/jss.881872

Dewey K. (2022), Poisonous affairs: Russia’s evolving use of poison in covert operations, “The Nonproliferation Review”, vol. 29, nos. 4–6. DOI: https://doi.org/10.1080/10736700.2023.2229691

Dollbaum J. M., Lallouet M., Noble B. (2022), Nawalny. Nemezis Putina? Przyszłość Rosji?, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Domańska M., Menkiszak M., Chawryło K. (2024), Kronika zapowiedzianej śmierci. Putin pozbywa się Nawalnego, OSW, 19.02.2024, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2024-02-19/kronika-zapowiedzianej-smierci-putin-pozbywa-sie-nawalnego, 06.06.2024.

Domańska M., Rogoża J. (2020), Otrucie Nawalnego – ostrzeżenie dla rosyjskiej opozycji?, OSW, 21.08.2020, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-08-21/otrucie-nawalnego-ostrzezenie-dla-rosyjskiej-opozycji, 06.04.2024.

Domańska M., Rogoża J. (2021), Wyrok na Aleksieja Nawalnego, OSW, 03.02.2021, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-02-03/wyrok-na-aleksieja-nawalnego, 06.06.2024. DOI: https://doi.org/10.53782/55

Domańska M. (2018), Rosja: „strajk wyborców” Nawalnego, OSW, 31.01.2018, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2018-01-31/rosja-strajk-wyborcow-nawalnego, 06.06.2024.

Domańska M. (2021), Zapowiedź uznania struktur Nawalnego za organizacje ekstremistyczne, OSW, 19.04.2021, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-04-19/zapowiedz-uznania-struktur-nawalnego-za-organizacje-ekstremistyczne, 06.06.2024.

Donaj Ł., Kusa N. (2018), “Non-campaign of a non-candidate” – Alexei Navalny in the 2018 presidential election in Russia, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 3. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2018.3.2

Goksedef E., Rosenberg S. (2023), Alexei Navalny: Russian opposition leader’s jail term extended to 19 years, BBC, 04.08.2023, https://www.bbc.com/news/world-europe-66408444, 06.06.2024.

Heywood A. (2008), Politologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa.

Jaskulski A. (2018), Antyrządowe protesty w Rosji oczami rosyjskich władz i kremlowskich mediów, „Przegląd Rusycystyczny”, no. 4.

Kacewicz M. (2011), Aleksiej Nawalny. Bloger, którego boi się Putin, „Newsweek Polska”, 27.12.2011, https://www.newsweek.pl/swiat/aleksiej-nawalny-bloger-ktorego-boi-sie-putin/kegvsmg, 06.06.2024.

Kołodziejski K. (2021), Na autorytarnym kursie. Ograniczenia swobód obywatelskich w Rosji po 2012 roku, „Politeja – Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, no. 18(75). DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.75.10

Krawczyk I., Magdziak Z. (2013), PAP, Nawalny skazany na pięć lat więzienia, „Rzeczpospolita”, 18.07.2013, https://www.rp.pl/swiat/art5466561-nawalny-skazany-na-piec-lat-wiezienia, 06.06.2024.

Kreml wygrał, ale przegrał. Nawalny z rekordowym wynikiem w Moskwie, Dziennik.pl, 09.09.2013, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/437339,wybory-mera-moskwy-sergiej-sobianin-wygrywa-aleksiej-nawalny-chce-protestow.html, 06.06.2024.

Krzysztoszek A. (2021), Rosja: Dziś decyzja w sprawie Aleksieja Nawalnego. Opozycjonista trafi do łagru?, Euractiv.pl, 02.02.2021, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/rosja-nawalny-lagier-fsin-kara-areszt-yves-rocher-protesty/, 06.06.2024.

Mazzini M. (2024), „Nie dajmy się nabrać. Putin jest potworem, to on go zabił”. Świat domaga się reakcji po śmierci Nawalnego, „Polityka”, 17.02.2024, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2245805,1,nie-dajmy-sie-nabrac-putin-jest-potworem-to-on-go-zabil-swiat-domaga-sie-reakcji-po-smierci-nawalnego.read, 06.06.2024.

Menkiszak M. (2017), Rosja broni swoich zdobyczy, „Rocznik Strategiczny 23/2017”, vol. 23.

Menkiszak M. (2022), Rosja: od ZSRR do Rosji i z powrotem?, „Rocznik Strategiczny 2021/22”, vol. 27.

Menkiszak M. (2021), Rosja: stress-test putinizmu, „Rocznik Strategiczny”, vol. 26.

Menkiszak M., Szeptycki A. (2014), Obszar WNP: imperium kontratakuje, „Rocznik Strategiczny”, vol. 19.

Moen-Larsen N. (2014), “Normal nationalism”: Alexei Navalny, LiveJournal and “the Other”, “East European Politics”, no. 30(4). DOI: https://doi.org/10.1080/21599165.2014.959662

Myers S. L. (2022), Nowy Car. Wczesne lata i rządy Władimira Putina, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice.

Pawłowska A. (2014), Lider rosyjskiej opozycji walczy z Putinem, ale zapowiada: Jak zostanę prezydentem, nie oddam Krymu, „Gazeta Wyborcza”, 16.10.2014, https://wyborcza.pl/7,75399,16818423,lider-rosyjskiej-opozycji-walczy-z-putinem-ale-zapowiada-jak.html, 06.04.2024.

Piecha S. (2023), Kim jest Aleksiej Nawalny?, „Gazeta Kongresy”, 23.04.2023, https://www.gazetakongresy.pl/kim-jest-aleksiej-nawalny/, 06.06.2024.

Popiel S., Wojtalewicz B. (2023), Novichoks and carbamates – new chemical compounds added into the Chemical Weapons Convention, „Biuletyn WAT”, no. 2, vol. 72. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.3681

Przebinda G. (2023), Putin wytrwale morduje Aleksieja Nawalnego, „Gazeta Wyborcza”, 02.02.2023, https://wyborcza.pl/7,75399,29423827,putin-wytrwale-morduje-aleksieja-nawalnego.html, 06.06.2024.

Radziwinowicz W. (2017), Chemiczna wojna Kremla i Putin z biustem w tle, „Gazeta Wyborcza”, 01.05.2017, https://wyborcza.pl/7,75399,21752743,chemiczna-wojna-kremla-i-putin-z-biustem-w-tle.html, 06.06.2024.

Rogoża J. (2011), Wybory parlamentarne w Rosji: powrót polityki, OSW, 07.12.2011, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2011-12-07/wybory-parlamentarne-w-rosji-powrot-polityki, 06.04.2024.

Russia’s Navalny out of coma after poisoning, BBC, 07.09.2020, https://www.bbc.com/news/world-europe-54061370, 06.06.2024.

Rząd federalny Niemiec: Nawalny został otruty nowiczokiem. Rzecznik Kremla: czekamy na informacje od Niemiec, Onet, 02.09.2020, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/rzad-federalny-niemiec-nawalny-zostal-otruty-nowiczokiem/gvw1097, 06.06.2024.

Савенков P. (2018), Ruch społeczny Aleksieja Nawalnego w Rosji: zasoby, taktyka i perspektywy, „Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne”, vol. 4, i. 2. DOI: https://doi.org/10.17951/we.2018.4.2.157

Savenkov R. (2019), Social Movement of Alexei Navalny. Strategy and Tactics at the Federal and Regional Levels, „Politeja – Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, no. 5(62). DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.62.11

Secrieru S. (2015), Trzy prewencyjne uderzenia Kremla w opozycję pozasystemową, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 19.03.2015, https://pism.pl/publikacje/Trzy_prewencyjne_uderzenia_Kremla_w_opozycj__pozasystemow_, 06.06.2024.

„Sprawców należy postawić przed sądem”. Zachód reaguje na informacje o nowiczoku w ciele Nawalnego, TVN24, 02.09.2020, https://tvn24.pl/swiat/aleksiej-nawalny-otruty-reakcje-nato-unii-europejskiej-i-usa-na-informacje-o-nowiczoku-w-ciele-rosyjskiego-opozycjonisty-st4681813, 06.04.2024.

Шевченко M. M. (2022), Освещение ситуации с отравлением Алексея Навального в немецкой прессе, “СМИ немецкоязычного региона Европы”, Выпуск 6.

Śledź P. (2022), Kalendarium wydarzeń 2021, „Rocznik Strategiczny 2021/22”, vol. 27.

Włodkowska-Bagan A. (2014), Rola opinii publicznej i organizacji pozarządowych w rosyjskim dyskursie modernizacyjnym, in: Bariery modernizacji Rosji, eds. S. Bieleń, A. Skrzypek, Wydawnictwo Aspra, Warsaw.