Strategia rozwoju jednostki samorządu terytorialnego jako instrument planowania lokalnego. Bariery i zagrożenia związane z ochroną środowiska naturalnego i energetyką w skutecznej implementacji dokumentu
Okładka czasopisma Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, nr 2, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

strategia
jednostka samorządu terytorialnego
planowanie
rozwój
dokument
zagrożenia
bariery
organizacja
otoczenie

Jak cytować

Bykowski, P. (2025). Strategia rozwoju jednostki samorządu terytorialnego jako instrument planowania lokalnego. Bariery i zagrożenia związane z ochroną środowiska naturalnego i energetyką w skutecznej implementacji dokumentu. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (2), 239–256. https://doi.org/10.14746/ssp.2025.2.12

Abstrakt

Artykuł porusza temat strategii rozwoju jednostek samorządu terytorialnego (JST) jako kluczowego narzędzia planowania lokalnego i zarządzania strategicznego. Autor analizuje nie tylko znaczenie tego dokumentu, ale przede wszystkim wskazuje bariery i zagrożenia związane z jego wdrażaniem. Badania prowadzone na przykładzie JST z powiatu gdańskiego i bytowskiego ukazują problemy takie, jak: niewystarczająca komunikacja i informacja, brak środków finansowych, problemy organizacyjne, biurokracja, niedopasowanie treści strategii do lokalnych realiów, oraz ograniczenia środowiskowe i energetyczne. Autor sugeruje, że skuteczna implementacja wymaga przejrzystych celów, elastycznego podejścia, uproszczenia procedur, silnego zaplecza kadrowego, zaangażowania społeczności lokalnej oraz skutecznego monitoringu postępów. Przykładem dobrych praktyk jest Strategia Pomorze 2030. W artykule podkreślono, że sam dokument strategii bywa często zbyt ogólnikowy i niedostosowany do realiów danej gminy, co utrudnia jego zastosowanie w praktyce. Jedną z najpoważniejszych barier okazała się słaba komunikacja – zarówno wewnętrzna w urzędach, jak i z mieszkańcami. Wskazano także, że brak wystarczających kompetencji wśród kadry JST ogranicza możliwości skutecznej realizacji strategii. Autor zwraca uwagę na potrzebę zwiększenia świadomości ekologicznej i wdrażania inwestycji prośrodowiskowych, mimo trudności z ich finansowaniem. Istotna okazuje się również potrzeba uproszczenia procedur administracyjnych i lepszej organizacji pracy zespołów wdrożeniowych. Wdrożenie skutecznego monitoringu strategii pozwala na bieżące wykrywanie problemów i modyfikowanie działań. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, firmami i mieszkańcami może znacznie zwiększyć efektywność wdrażania. Całość artykułu kończy się wnioskiem, że tylko poprzez planowe, zintegrowane i profesjonalne zarządzanie można skutecznie rozwijać poszczególne obszary społeczno-ekonomiczne w jednostkach samorządu terytorialnego.

https://doi.org/10.14746/ssp.2025.2.12
PDF

Bibliografia

Drosik A., Heidrich D.,Ratajczak M. (2022), Wprowadzenie do zrównoważonego rozwoju, Warszawa.

Energetyka prosumencka. Pierwsza próba konsolidacji (2014), Politechnika Częstochowska Wydział Zarządzania, red. J. Popczyk, R. Kucęba, K. Dębowski, W. Jędrzejczyk, Częstochowa.

Kłodziński M. (2009), Znaczenie i potrzeba tworzenia strategii rozwoju gminy, Warszawa.

Koszarek-Cyra A. (2014), Energetyka prosumencka, Częstochowa.

Nazarko Ł., Szpilko D., Jankowska J. (2013), Zakres i metody diagnozy strategicznej w dokumentach strategicznych polskich regionów, „Optimum. Studia Ekonomiczne”, nr 6(64).

Sztando A. (2018), Wdrażanie strategii rozwoju jednostki samorządu terytorialnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 101.

Rzeszutko-Piotrowska M. (2015), Strategiczne planowanie rozwoju gospodarczego w polskich gminach, Warszawa.

Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030 (2021), Gdańsk.

Ziółkowski M. (2015), Strategiczne zarządzanie rozwojem gminy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, R. LXXVII, z. 1. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.8

Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. 2023, poz. 1259 – aktualny tekst jednolity.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. 2023, poz. 40.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. 2023, poz. 977.