Abstract
The paper discusses the issues of identity and collective memory in the process of Europeanization. These issues have long been the subject of lively debates among scholars and politicians because for the integration process to succeed it is necessary to construct a European identity and collective memory which are indispensable in order to legitimize this process. The paper presents considerations pertaining to the definition and scope of such notions as Europeanization, European identity and collective memory and seeks to answer the question whether it is conceivable to develop a European identity and collective memory of EU citizens. The author concludes by saying that despite the European Union’s long-lasting efforts, it has failed to form a collective European identity even though certain types of this identity have found expression through EU institutions and community laws. Collective memory formation is a difficult task since collective memory is divided as it is a confluence of different perspectives and versions. A shared or dialogical memory is what the Old Continent may hope to develop: an agreed memory which transcends respective national horizons. Both European identity and collective memory are still being forged. Their formation is a complex process that has to be designed from scratch. It is a deliberate and planned process focused on maintaining peace and generating prosperity by enhancing economy.
References
Assmann A. (2006), Der lange Schatten der Vergangenheit. Erinnerungskultur und Geschichtspolitik, München.
Assmann A. (2010), Ku europejskiej kulturze pamięci, “Kultura Współczesna”, no. 1.
Assmann J. (2008), Pamięć kulturowa. Pismo zapamiętywane i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Warszawa.
Bauman Z. (2007), Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, Gdańsk.
Beck U., Grande E. (2009), Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Warszawa.
Burgoński P. (2012), Europeizacja polskiej polityki równościowej i antydyskryminacyjnej, “Przegląd Europejski”, pp. 145–146.
Cichocki P. (2012), Problemy z tożsamością obywateli Unii Europejskiej, “Biuletyn Instytutu Zachodniego”, no. 94.
Closa Montero C. (2010), Negotiating the past: Claims for recognition and policies of memory in the EU, CSIC Working Paper, no. 8.
Deutsch K. W. (1968), The analysis of international relations, Englewood Cliffs.
Droit E. (2009), Die Shoah: Van einem westeneuropäischen zu einem transeuropäischen Erinnerungsort?, in: Europäische Erinnerungsräume, eds. K. Buchinger, C. Gantet, J. Vogel, Frankfurt.
Dudek M. (2008), Polityka kulturalna a proces integracji europejskiej, “Społeczeństwo i Polityka”, no. 2.
Eisenstadt S., Giesen B. (1995), The construction of collective identity, “European Journal of Sociology”, vol. 36, no. 1.
Fliegstein N. (2009), Who are the Europeans and How does this Matter for Politics, in: European Identity, ed. J. Checkel, Oksford.
Fedyszak-Radziejowska B. (2007), Europa – wspólnota niepamięci?, http://gosc.pl/doc/765792.Europa-wspolnota-niepamieci/2, 12.02.2017.
Haupt H-G. (2004), Die Geschichte Europas als vergleichende Geschichtsschreibung, “Comparativ”, no. 14.
Gellner E. (1991), Narody i nacjonalizm, Warszawa.
Gillis J. R. (1994), Memory and identity. The history of a relationship, in: Commemorations. The politics of national identity, ed. J. R. Gillis, New Jersey.
Habermas J. (2005), Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawego, Warszawa.
Halbwachs M. (2008), Społeczne ramy pamięci, Warszawa.
Hahn H. H. (2010), Po co nam historie ausecond degré, “Kultura Współczesna”, no. 1.
Jeismann K. E. (1979), Geschichte Europas für den Unterricht der Europäer: Prolegomena e. Handbuchs d. europ. Geschichte für d. Lehrer d. Sekundarstufe II – Materialien e. europ. Konferenz in Münster/Westfalen, 17.–20. Dezember 1979. Studien zur internationalen Schulbuchforschung, Bd. 27.
Jedlicka K. (2012), Prawnopolityczny wymiar europejskiej tożsamości, “Przegląd Prawa i Administracji”, no. 90, Wrocław.
Kaczmarczyk Ł. (2011), Tożsamość i kultura w Unii Europejskiej w świetle zasady jedności w różnorodności, “Kultura – Media – Teologia”, no. 7. Charter of Fundamental Rights of the European Union, http://eur-lex.europa.eu/Lex UriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0389:0403:en:PDF.
Konieczna K. (2016), Polityka wobec tożsamości narodowych we współczesnej Europie – tożsamość europejska, in: Nowe tożsamości w kulturze europejskiej, eds. R. Chęciński, G. Ronge, A. Woroch, Poznań.
Leggewie C. (2006), Equally criminal? Totalitarian experience and European memory. Doświadczenia totalitarne a europejska pamięć, http://www.eurozine.com/equally-criminal/,12.05.2017.
Leggewie C. (2011) Przekleństwo dobrego uczynku, “Tygodnik Powszechny”, http://tygodnik.onet.pl/1,71565,druk.html, 23.06.2016.
Lipiński L. (2012), Tożsamość i pamięć zbiorowa w badaniach politologicznych, “Przegląd Politologiczny”, nr 3.
Mach Z. (1993), Symbols, Conflict, and Identity. Essays in Political Anthropology, SUNY Press, Albany.
Makowska M. (2015), Badanie konstruktywistyczne w badaniach nad tożsamością europejską, in: Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich, ed. J. Czaputowicz, Warszawa.
Misztal B. A. (2003), Theories of social remembering, Maidenhead–Philadelphia.
Pomian K. (2008), Miejsca pamięci w Europie środkowo-wschodniej. Doświadczenia przeszłości. Przesłanie na przyszłość, “Przegląd Polityczny”, no. 89.
Popp S. (2010) Trans-European convergences in national textbooks for history education? An approach to the comparison of image sources in schoolbooks, “Yesterday and Today” no. 5, http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_artte xt&pid=S2223-03862010000100012, 9.07.2017.
Prof. Mach: Wspólny podręcznik to dobry pomysł (2007), http://wyborcza.pl/1,76842,3944029.html, 27.06.2017.
Program Europa dla Obywateli (2008), http://eacea.ec.europa.eu/citizenship/guide/documents/EACEA_2008_0185_PL.pdf, 23.04.2017.
Riedel R. (2015), Europeizacja polityk publicznych, “Wrocławskie Studia Politologiczne”, no. 18.
Rudnicki Z. B. (2016), Kryzys w Unii Europejskiej a tożsamość europejska, “Przegląd Europejski”, no. 2.
Saryusz-Wolska M. (2009), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Kraków.
Siegrist H., Petri R., (2004), Geschichten Europas. Probleme. Methoden und Perspektiven, “Comparativ”, no. 14.
Skolimowska A. (2015), Teoretyczne i empiryczne zastosowanie konstruktywizmu do analizy zewnętrznych relacji UE, in: Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich, ed. J. Czaputowicz, Warszawa.
Smith A. D. (1991), National identity, London.
Szacka B. (2006), Przebudowa ustrojowa i pamięć przeszłości, in: Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, ed. J. Wasilewski, Warszawa.
Szpociński A. ( 2003), Miejsca pamięci, “Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, no. 29.
Szwed R. (2005), Tożsamość europejska versus tożsamość narodowa? Transformacja tożsamości zbiorowych Unii Europejskiej, in: Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego, eds. E. Hałas, K. T. Konecki, Warszawa.
Thompson E. (2008), Postmodernizm, pamięć, logocentryzm, in: (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, eds. H. Gosk, B. Karwowski, Warszawa 2008.
Treaty of Lisbon, Preamble, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:C:2007:306:TOC, 25.11.2017.
Wach K. (2011), Wymiary europeizacji i jej kontekst, “Zeszyty Naukowe”, no. 852.
White Paper on Education and Training – Teaching and Learning – Towards the Learning Society (1995), European Commission.
Wolff-Powęska A. (2011), Pamięć brzemię i uwolnienie. Niemcy wobec nazistowskiej przeszłości, Poznań.
Wolff-Powęska A. (2012), Czytaj Kanta Europo, “Gazeta Wyborcza”, 11–12 II 2012.
Ziębińska-Witek A. (2010), Historia i pamięć w ekspozycjach muzealnych, “Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, no. 47.
Zybertowicz A. (1996), Przemoc i poznanie, Toruń.
License