Abstract
This paper assumes that two neighboring regions, that is regions sharing a common land border, namely Warmia and Mazury, and Kaliningrad FR, form the Polish- Russian borderland. It shows the evolution of the Polish-Russian border, from closed (until 1955), through selectively open (1956–1989), to the border as a platform for cooperation (since 1990). This has determined the evolution of borderland research, from research into a closed, isolated border – to a border where multi-dimensional and bottom-up, cross-border contacts are implemented. The introduction of small border traffic rules in 2012 and the following dynamic increase in border traffic, has largely contributed to creating a Polish-Russian cross-border region.
References
Anisiewicz R. (2012), Polska - Obwód Kaliningradzki. Powiązania transgraniczne przed rokiem 1990, Gdańsk-Pelplin.
Anisiewicz R., Palmowski T. (2014), Współpraca transgraniczna z Obwodem Kaliningradzkim w latach 1956-1989, w: Demokracja lokalna a współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim, red. M. Chełminiak, W. Kotowicz, W. T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn.
Badanie obrotu towarów i usług na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski w IV kwartale 2013 roku, http://old.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/ch_BAD_OBROT_GRAN_IV_KWARTAl_2013.pdf, 25.07.2014.
Bojarowicz T. (2013), Koncepcja przekopu Mierzei Wiślanej i jej wpływ na relacje polsko-rosyjskie, w: Polska polityka wschodnia a współpraca zagraniczna województwa warmińsko-mazurskiego, red. W. Kotowicz, W. T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn.
Borys T. (2000), Euroregiony a nowy układ jednostek terytorialnych Polski, w: Euroregiony - mosty do Europy bez granic, red. W. Malendowski, M. Szczepaniak, Warszawa.
Bugajski D. R. (2006), Polska i międzynarodowa żegluga w Cieśninie Pilawskiej, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, nr 4.
Bugajski D. R. (2010), Nowe rozwiązania w zakresie żeglugi na Zalewie Wiślanym. „Przegląd Morski”, nr 2.
Chełminiak M. (2009), Obwód Kaliningradzki FR w Europie. Rosyjska enklawa w nowym międzynarodowym ładzie politycznym, Toruń.
Dni Kaliningradu, „Gazeta Olsztyńska” z 7.11.1974 r.
Drozd J. (2000), Królewiec jako szczególny problem Środkowej Europy, „Polityka Wschodnia”, nr 1.
Fiszer K., Rosja nie chce pociągów Olsztyn-Kaliningrad, http://www.kurierkolejowy.eu, 25.08.2014.
Galcow W. I. (2004), Powstanie i główne etapy rozwoju Obwodu Kaliningradzkiego, w: Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej - historia i współczesność. Kaliningradskoja obłast Rossijskoj Fiedieracii - istorija i sowriemiennost, red. W. I. Galcow, R. Sudziński, Włocławek.
Gorodiłow A. (1998), Rossja w centrie Jewropy, Kaliningrad.
Granica polsko-radziecka w byłych Prusach Wschodnich (2014), http://historia-wyzynaelblaska.pl, 25.08.2014.
Joanniemi P. (1998), Kaliningrad - Enclave Or Exclave?, w: Kaliningrad: The European Amber Region, red. P. Joenniemi, J. Prawitz, Aldershot-Brookfield.
Judzińska H. (1974), Dni Kaliningradu w Olsztynie, „Gazeta Olsztyńska” z 6.11.1974 r.
Kaliningrad bez korytarza do Moskwy (1990), „Gazeta Olsztyńska” z 29-30.06.1990 r.
Komornicki T. (1999), Granice Polski. Analizazmian przenikalności w latach 1990-1996, „Geopolitical Studies”, vol. 5.
Korc E. (1997), Zmiany administracyjno-terytorialne na obszarze byłych Prus Wschodnich, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1.
Kostrzak J. (1999), Początki sowieckiej administracji w północnej części Prus Wschodnich w latach 1945-1946, „Studia z dziejów Rosji i Europy Srodkowo- Wschodniej”, t. 34.
Kotowicz W. (2012), Życie polityczne Obwodu Kaliningradzkiego FR. Stymulatory endogeniczne i egzogeniczne, Toruń.
Kotowicz W. (2013), Problem Zalewu Wiślanego i Cieśniny Pilawskiej w relacjach polsko-rosyjskich - historia i współczesność, w: Polska polityka wschodnia a współpraca zagraniczna województwa warmińsko-mazurskiego, red. W. Kotowicz, W. T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn.
Kraft C. (1999), Pierwsze lata w województwie olsztyńskim po II wojnie światowej. Trudne początki nowego społeczeństwa, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4.
Kręta droga do Kaliningradu (1990), „Gazeta Olsztyńska” z 23.08.1990 r.
Kudrzycki Z. (2013), Granica polsko-rosyjska przylegająca do Morza Bałtyckiego 1945-1958, Toruń.
Łazowski A., Zawidzka A. (2001), Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa.
Mały ruch w dobrym kierunku. Raport z badania opinii publicznej wśród mieszkańców powiatów objętych Małym Ruchem Granicznym (2013), Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa.
Miasto robotników i rybaków (1972), „Gazeta Olsztyńska” z 5.11.1972 r.
Modzelewski W. T. (2004), Współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim. Wymiar regionalny i lokalny, w: Polska wobec Obwodu Kaliningradzkiego FR, red. A. Żukowski, Olsztyn.
Modzelewski W. T. (2006a), Polska - Obwód Kaliningradzki FR. Polityczne uwarunkowania współpracy transgranicznej, Olsztyn.
Modzelewski W. T. (2006b), Żegluga po Zalewie Wiślanym, jako kwestia sporna w stosunkach polsko-rosyjskich, w: XXI wiek. Era kryzysu czy odnowy kulturowej i politycznej świata?, red. A. Hołub, Olsztyn.
Modzelewski W. T. (2008), Współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim, w: Polska a Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej. Teraźniejszość i wyzwania przyszłości, red. A. Żukowski, Toruń.
Modzelewski W. T. (2014), Wybrane aspekty polsko-rosyjskiej współpracy transgranicznej, w: Demokracja lokalna a współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim, red. M. Chełminiak, W. Kotowicz, W. T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn.
Modzelewski W. T., Żukowski A. (2013), Kategoria pogranicza w politologii. Aspekty teoretyczne i praktyczne, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies”, nr 1.
Nie będzie pociągu wakacyjnego Olsztyn-Kaliningrad (2013), PAP z 29.05.2013 r.
Nowy etap na szlaku Olsztyn-Kaliningrad (1987), „Gazeta Olsztyńska” z 7-8.11.1987 r.
Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina. Wybór dokumentów. 1945 r (1996), oprac. T. Baryła, Olsztyn.
Państwowy Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie - Obwodowy Teatr Dramatyczny w Kaliningradzie: kronika współpracy 1960-1986 (1986), wybór i oprac. tekstów E. Letkiewicz, Olsztyn.
Pogranicze polsko-rosyjskie. Problemy współpracy transgranicznej z Obwodem Kaliningradzkim (2007), red. T. Palmowski, Gdynia-Pelplin.
Pogranicze polsko-ukraińskie. Środowisko. Społeczeństwo. Gospodarka (2005), red. B. Kawałko, A. Miszczuk, Zamość.
Przejścia graniczne, http://www.wm.strazgraniczna.pl/placowki-wmosg/przejscia-graniczne, 25.07.2014.
Reich R. (1989), Dywany i młynki na konserwowe ogórki, „Gazeta Olsztyńska” z 17.02.1989 r.
Ruch osób ogółem Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej - bez przejść morskich (2014), oprac. Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej, przesłane autorowi w dniu 28.07.2014 r.
Sakson A. (1998), Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań.
Samaja Zapadnoja. Sbornik dokumjentow i matieriałow o stanowlenii i razwitii Kaliningradskoj Obłasti 1946-1952 (1980), Kaliningrad.
Strychalski L. (1987a), Pierestrojka po kaliningradzku, „Gazeta Olsztyńska” z 29.05.1987 r.
Strychalski L. (1987b), Trzeba przekroczyć granicę. Nowy etap współpracy Olsztyn -Kaliningrad, „Gazeta Olsztyńska” z 7.10.1987 r.
Teheran - Jałta - Poczdam. Dokumenty szefów trzech wielkich mocarstw (1972), Warszawa.
Urniaż J. (2008), Współpraca sportowa w regionach warmińsko-mazurskim i kaliningradzkim w latach 1956-2006, Olsztyn.
W rocznicę Wielkiego Października (1987), „Gazeta Olsztyńska” z 5.11.1987 r.
Wachowiec R. (1991), Wąskie drogi wymiany, „Gazeta Olsztyńska” z 18.04.1991 r.
Wakar A. (1992), Martwa granica, „Borussia”, nr 1.
Walichnowski F. (2000), Granica bez celników, Olsztyn.
Wąs M. (2013), Kreska Stalina, ,Ale historia”, nr 16, 19.04.2013, http://wyborcza.pl/alehistoria/1,132071,13772598,Kreska_Stalina.html.
Wenerski L., Kaźmierczuk P. (2013), Krajobraz pogranicza. Perspektywy i doświadczenia funkcjonowania małego ruchu granicznego z Obwodem Kaliningradzkim, Warszawa.
Wkrótce towary z Kaliningradu (1987), „Gazeta Olsztyńska” z 12.05.1987 r.
Wojnowski E. (1999), Granica polsko-kaliningradzka 1944-1997, w: Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, red. Z. Kurcz, Wrocław.
Współpraca bibliotek i pisarzy olsztyńskich z Kaliningradem - opracowanie WBP w Olsztynie, br. r. wyd. Zobaczyć i dotknąć (1988), „Gazeta Olsztyńska” z 28.12.1988 r.
Żelazny W. (2002), Wielki Euroregion Saar-Lor-Lux-Nadrenia/Palatynat-Walonia jako przestrzeń europejskiego dobrobytu w trakcie poszukiwań swej tożsamości stabilizującej europejski pokój, w: Wybrane problemy życia społecznego na pograniczach, red. Z. Kurcz, Wrocław.
Żukowski A. (2002), Pogranicze północno-wschodnie Polski a polska polityka zagraniczna. Refleksje nad perspektywą stosunków z Obwodem Kaliningradzkim, w: Polskie pogranicza a polityka zagraniczna u progu XXI wieku - Raporty, red. R. Stemplowski, A. Żelazo, Warszawa.
License
Articles published in "Central European Political Studies" are distributed under the Creative Commons Attribution 4.0. License (CC BY 4.0). They may be copied, redistributed and shared only if appropriate credit is given.