Abstrakt
Katastrofa samolotu TU-154 z 10 kwietnia 2010 roku, w której zginęli prezydent Polski, Lech Kaczyński, oraz 95 osób wchodzących w skład prezydenckiej delegacji, miała przede wszystkim konsekwencje ustrojowe - konieczne stało się zapewnienie ciągłości władz państwowych oraz zorganizowanie przyspieszonych wyborów głowy państwa. Kontrowersje w sprawie wypadku, jakie pojawiły się już kilka dni po tragedii, spowodowały jednak także wyraźną polaryzację opinii publicznej. Symbolicznym wyrazem podziału stała się tzw. sprawa krzyża ustawionego przed Pałacem Prezydenckim przez harcerzy w hołdzie ofiarom katastrofy. Język debaty publicznej towarzyszący temu wydarzeniu nabrał z czasem cech swoistych, które chcemy w niniejszym artykule ledwie naszkicować. Zwracamy uwagę na trzy istotne elementy konstytuujące dyskurs okołokrzyżowy: a) kontekst religijny; b) kontekst patriotyczno-martyrologiczny; c) kontekst polityczny. Ukazujemy ponadto, że komunikacja polityczna po 2010 roku unaoczniła jedynie podział społeczny, którego pierwszych symptomów upatrywać należy w rekonfiguracji polskiego systemu partyjnego na przełomie XX i XXI wieku.
Bibliografia
Antoszewski A. (2012), System polityczny RP, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Cienciala A., Lebedeva M., Materski W. (2007), Katyn: A Crime Without Punishment, Yale University Press, Yale.
Czerwiński M., Nowak P., Przybylska R. (red.) (2010), Język IV Rzeczpospolitej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Cześnik M. (2011), Wybory prezydenckie 2010 roku a katastrofa w Smoleńsku, w: Katastrofa smoleńska: Reakcje społeczne, polityczne i medialne, red. P. Gliński, J. Wasilewski, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa.
GuerraS., BilM. (2009), Election or Referendum? The 2007Pre-term Polish Election, “Representation”, vol. 4, no. 1.
Habermas J. (1981), Theorie des kommunikativen Handelns, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
Kochanowicz J. (2007), Right turn Polish politics at the beginning o f the twentyfirst century, “The New Presence”, vol. 2.
Koczanowicz L. (2012), The Politics o f Catastrophe: Poland’s Presidential Crash and the Ideology o f Post-postcommunism, “East European Politics & Societies”, vol. 26, no. 2.
Kolczyński M. (2010), Strategia wysokiego ryzyka. Wyborczy rebranding Jarosława Kaczyńskiego, “Studia Politologiczne”, vol. 19.
Kowalczyk K. (2010), Uwarunkowania, strategia i taktyka kampanii Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich 2010 r w Polsce, “Studia Politologiczne”, vol. 19.
Lange S. L. de, Guerra S. (2009), The League o f Polish Families between East and West, past and present, “Communist and Post-Communist Studies”, vol. 42, no. 4.
Marchwiński G. (2012), "Wsłuchać się w nieskończoną opowieść o Polsce”. Dyskurs smoleński "Gazety Polskiej”, “Sprawy Narodowościowe”, vol. 40.
Markowski R. (2006), The Polish elections o f2005: Pure chaos or a restructuring o f the party system?, “West European Politics”, vol. 29, no. 4.
Markowski R. (2008), The 2007 Polish Parliamentary Election: Some Structuring, Still a Lot o f Chaos, “West European Politics”, vol. 31, no. 5.
Michalski C. (2010), Do kościoła!, http://www.krytykapolityczna.pl/CezaryMichalski/Dokosciola/menuid-291.html, 15.12.2010.
Millard F. (2001), The parliamentary elections in Poland, September 2001, “Electoral Studies”, vol. 22, no. 2.
Niżyńska J. (2010), The Politics ofMourning and the Crisis of Poland’s Symbolic Language after April 10, “East European Politics & Societies”, vol. 24, no. 4.
§erbanescu C. (2010), The Smolensk Tragedy as Controversial Media Event, “Annals of Spiru Haret University. Journalism Studies”, no. 11.
Sierocki R. (2011), Religion, nation, media. National mourning in Poland after 1989, “Annals of the University of Alba Iulia - History”, no. special.
Szawiel T. (2011), Trauma polityczna a poparcie wyborcze: Lech Kaczyński, Jarosław Kaczyński i PiS 2005-2010, w: Katastrofa smoleńska: Reakcje społeczne, polityczne i medialne, red. P. Gliński, J. Wasilewski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Szczerbiak A. (2001), Poland’s Unexpected Political Earthquake: The September 2001 Parliamentary Election, “Journal of Communist Studies and Transition Politics”, vol. 18, no. 3.
Szczerbiak A. (2003), Old and New Divisions in Polish Politics: Polish Parties’ Electoral Strategies and Bases o f Support, “Europe-Asia Studies”, vol. 55, no. 5.
Szczerbiak A. (2004), The Polish centre-right’s (last?) best hope: The rise andfall of Solidarity Electoral Action, “Journal of Communist Studies and Transition Politics”, vol. 20, no. 3.
Szczerbiak A. (2008), The Birth o f a Bipolar Party System or a Referendum on a Polarizing Government? The October 2007 Polish Parliamentary Election. “Journal of Communist Studies and Transition Politics”, vol. 24, no. 3.
Tworzecki H., Semetko H. A. (2010), Media Uses and Effects in New Democracies: The Case o f Poland’s 2005 Parliamentary and Presidential Elections, “The International Journal of Press/Politics”, vol. 15, no. 2.
Wróbel S. (2011), Mourning Populism. The Case o f Poland, “Polish Sociological Review”, no. 4 (176).
Zimny R., Nowak P. (2009), Słownik polszczyzny politycznej po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zimny R., Żukiewicz, P. (2010), The emotionality o f Jarosław Kaczyński ’s Language versus the efficiency o f the political messaging: A political-linguistic survey, “Linguistics Applied”, no. 2/3.
Zimny R. (2011), O medialnej debacie publicznej na przykładzie sporu o krzyż pod Pałacem Prezydenckim (lipiec-wrzesień 2010), w: Teorie komunikacji i mediów, vol. 4, red. M. Graszewicz, J. Jastrzębski, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław.
Żukiewicz P. (2011), Przywództwo polityczne. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa.
Żukiewicz P. (2012), Rebranding lidera politycznego. Przyczynek do dyskusji o czynnikach determinujących efektywność zmiany wizerunku, w: Forma czy treść? Rzecz o wizerunku w życiu społecznym i politycznym, red. A. Kasińska-Metryka, P. Olszewski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.