Abstrakt
The aim of this paper is to present a general semantic structure of the notions of the “freedom of conscience and religion” and “freedom of conscience and religious denomination.” The text refers to the concept of Ch. L. Stevenson, by means of a differentiation between the descriptive and emotive levels of the notions. The descriptive and emotive senses of both notions are presented vis-à-vis the evolution of the notions of “dignity” and “tolerance”. The persuasive and manipulative potential contained in the notions of the “freedom of conscience and religion” and “freedom of conscience and religious denomination” is also emphasized.
Bibliografia
Abramowicz A. M. (2006), Podmioty prawa do wolności myśli, sumienia i religii w normach prawa międzynarodowego i wspólnotowego, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, t. 9.
Austin J. L. (1993), Jak działać słowami, w: J. L. Austin, Mówienie i poznawanie, PWN, Warszawa.
Borecki P. (2006), Państwo neutralne światopoglądowo – ujęcie komparatystyczne, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, t. 9.
Brown D. (2005), Kod Leonarda da Vinci, Albatros, Warszawa.
Brzozowski W. (2011), Bezstronność światopoglądowa władz publicznych w Konstytucji RP, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa.
Complak K. (1999), Godność człowieka jako Źródło praw jednostki, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Complak K. (2001), Godność człowieka jako kategoria prawa, Wydział Prawa i Administracji Uniw. Wrocławskiego, Wrocław.
Complak W. (2002), O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej, w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Wydaw. C. H. Beck, Warszawa.
Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine, http://www.wil.org.pl/folder/ksztalcenie/Zalacznik_nr_10_BIŚTYKA_KONWENCJA_O_OCHRONIE_PRAW_CZLOWIEKA.pdf, 29.09.2013.
Crell J. (1957), O wolność sumienia, PWN, Warszawa 1957.
Davies M. (2002), Sobór Watykański II a wolność religijna, Te Deum, Warszawa.
Dawkins R. (2007), Bóg urojony, Wydawnictwo CiS, Warszawa.
Deklaracja o wolności religijnej. O prawie osoby i wspólnot do wolności społecznej i cywilnej w sprawach religijnych, http://archidiecezja.lodz.pl/pliki/sobor/dwr.html, 15.09.2013.
Gaustad E. S. (2005), Roger Williams, Oxford University Press, Oxford–New York.
G
ołda-Sobczak M. (2008), System relacji między państwem a związkami wyznaniowymi, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 1, s. 60–110.
Grześkowiak A. (1999), Fundamenty integracji Europy, w: Kultura i prawo. Podstawy jedności europejskiej, red. J. Krukowski, O. Theisen, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Hen J. (1980), Ja, Michał z Montaigne, Czytelnik, Warszawa.
Krukowski J. (1997), Państwo światopoglądowo neutralne?, w: Problemy współczesnego kościoła, red. M. Rusecki, Wydaw. KUL, Lublin.
Jabłoński M. (2002), Rozważania na temat znaczenia pojęcia godności człowieka w polskim porządku konstytucyjnym, w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Wydaw. C. H. Beck, Warszawa.
Jakobson R. (1967), Wybór pism, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław.
Jakobson R. (2004), Funkcje języka w aspekcie komunikacyjnym, w: Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Jan Paweł II (2005), Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Znak, Kraków.
Janyga W. (2007), Przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim prawie karnym w świetle współczesnego pojmowania wolności sumienia i wyznania, Poznań.
Kempen B. (1999), Godność człowieka jako idea przewodnia konstytucji w Europie, w: Kultura i prawo. Podstawy jedności europejskiej, red. J. Krukowski, O. Theisen, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Kłączyńska N. (2005), Dyskryminacja religijna a prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Kołakowski L. (1997), Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwyznaniowym XVII wieku, PWN, Warszawa.
Kołakowski L. (1997a), O tolerancji, w: L. Kołakowski, Mini wykłady o maxi sprawach, Znak, Kraków.
Krukowski J. (1997), Godność człowieka podstawą konstytucyjnego katalogu praw i wolności jednostki, w: Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Wydawnictwa Sejmowe, Warszawa.
Krukowski J. (1999), Godność ludzka podstawą praw i wolności człowieka w umowach międzynarodowych, w: Kultura i prawo. Podstawy jedności europejskiej, red. J. Krukowski, O. Theisen, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Langlaud S. (2007), The Right of a Child to Religious Freedom in International Law, Martinus Nijhoff Publishers, Leiden–Boston.
Legutko R. (1998), Tolerancja, Znak, Kraków.
Levesque R. J. R. (2002), Not by Faith Alone. Religion, Law and Adolescents, New York University Press, New York.
Locke J. (1963), List o tolerancji, PWN, Warszawa.
Luchterhandt O., Bruschke R. (2005), Godność człowieka – aktualne kwestie sporne w niemieckim prawie państwowym, „Państwo i Prawo”, nr 2.
M. Safjan, Wolność religijna w konstytucjach państw europejskich, w: Materiały III Międzynarodowej konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej” Warszawa 2–4 września 2002, red. J. Krukowski, O. Thiesen, TN KUL, Lublin.
Mazurek F. J. (1996), Pojęcie godności człowieka. Historia i miejsce w projektach Konstytucji III Rzeczpospolitej, „Roczniki Nauk Prawnych”, nr 6.
Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P. (2006), Prawo wyznaniowe, Wydaw. C. H. Beck, Warszawa.
Ossowska M. (1970), Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa.
Piechowiak M. (1999), Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Pietrzak M. (2007), Francuska ustawa z 9 grudnia 1905 r. o rozdziale kościołów i państwa z perspektywy stu lat, Liber, Warszawa.
Pisarek W. (2002), Nowa retoryka dziennikarska, Universitas, Kraków.
Policastro P. (2002), Prawa podstawowe w demokratycznych transformacjach ustrojowych, Wydaw. KUL, Lublin.
R. Herzog (2003), Kluczowe znaczenie wolności religii dla wolności konstytucyjnych państw Unii Europejskiej, w: Materiały III Międzynarodowej konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej” Warszawa 2–4 września 2002, red. J. Krukowski, O. Thiesen, TN KUL, Lublin.
Racjonalista.pl, http://www.racjonalista.pl/index.php.
Rezolucja Rady Praw Człowieka NZ 16/18 w sprawie zwalczania nietolerancji, negatywnej stereotypizacji i stygmatyzacji, dyskryminacji, podżegania do przemocy oraz przemocy przeciwko osobom opartej na religii lub przekonaniach, http://www.unhcr.org/refworld/type,RESOLUTION,,,4db960f92,0.html, 23.09.2013.
Ryszka F. (1978), Wstęp do nauki o polityce (uwagi metodologiczne), PWN, Warszawa–Poznań.
Schilling H. (2010), Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Stevenson Ch. L. (1964a), Persuasive Definitions, w: Ch. L. Stevenson, Facts and Values. Studies in Ethical Analysis, Yale University Press, New Haven–London.
Stevenson Ch. L. (1964), The Emotive Meaning of the Word, w: Ch. L. Stevenson, Facts and Values. Studies in Ethical Analysis, Yale University Press, New Haven–London.
Szostek A. (1999), Prawa człowieka: Podstawa czy wyzwanie dla współczesnego prawa stanowionego?, w: Kultura i prawo. Podstawy jedności europejskiej, red. J. Krukowski, O. Theisen, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Tabakowska E. (2001), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Universitas, Kraków.
Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy z dn. 29 października 2004 r., http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2004:310:0011:0040:PL:PDF, 15.09.2013.
Voegelin E. (2011), Od oświecenia do rewolucji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zachariasz A. L., Symotiuk S. (2001), Europejskie modele tolerancji, Wydaw. UR, Rzeszów.
Zajadło J. (1989), Godność jednostki w aktach międzynarodowej ochrony praw człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 2, s. 103–117.
Zieliński T. J. (1997), Roger Williams. Twórca nowoczesnych stosunków Państwo–Kościół, Wydaw. Naukowe „Semper”, Warszawa.
Zięba M. (2004), Ideologia, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Wydaw. WAM, Kraków.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Środkowoeuropejskie Studia Polityczne" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.