Monitorowanie jakości powietrza w Polsce w świetle koncepcji smart city
PDF

Słowa kluczowe

PM10
zrównoważony rozwój
inteligentne miasta
Polska

Jak cytować

Tomala, M. (2023). Monitorowanie jakości powietrza w Polsce w świetle koncepcji smart city. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, (1), 45–70. https://doi.org/10.14746/ssp.2023.1.3

Abstrakt

Do skutecznego zarządzania inteligentnym miastem władze regionów potrzebują danych, pozwalających na monitorowanie np. stanu gleby, powietrza, i in. czynników. Dlatego w takim mieście instaluje się wiele czujników, kamer i mierników. Pozwalają one na analizowanie i reagowanie w czasie rzeczywistym na problemy, występujące w mieście, takie jak np. analiza płynności ruchu samochodowego, dostępność miejsc parkingowych i in., pozwalające władzom regionów prowadzenie właściwej polityki miejskiej. Wśród wielu czynników, które można monitorować w przestrzeni miejskiej na uwagę zasługuje kwestia zanieczyszczenia powietrza. To jeden z najważniejszych problemów, z którymi borykają się władze miast. Skutki zanieczyszczenia powietrza są szeroko omawiane w literaturze zarówno przez badaczy nauk społecznych, jak i medycznych. W tym kontekście można postawić pytanie badawcze: w jakim stopniu prowadzone działania przez polskie miasta przyczyniają się do zmniejszenia pyłu PM10 w powietrzu? Czy działania w ramach polityki ochrony środowiska są skuteczne i czy następuje poprawa sytuacji w badanym obszarze w okresie od 2010 r. do 2020 r. Celem pracy jest zbadanie polityki monitorowania stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 w polskich miastach. Stan monitorowania powietrza zbadano za pomocą statystyki opisowej. Do zbadania zróżnicowania między przestrzenią miejską i wiejską wykorzystano analizę wariancji. Wybrano próbę metodą losową po 24 stacji pomiarowych reprezentujących przestrzeń miejską i podmiejską i pozamiejską. Następnie uwzględniając zmienne towarzyszące jak: PKB na osobę, liczba ludności zastosowano analizę kowariancji do zbadania ich wpływu na jakość powietrza. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej części dokonano analizy literatury przedmiotu, w drugiej części przedstawiono podejście metodologiczne i w ostatniej przedstawiono wyniki analizy.

https://doi.org/10.14746/ssp.2023.1.3
PDF

Bibliografia

Ai H., Wang M., Zhang Y.-J., Zhu T.-T. (2022), How does air pollution affect urban innovation capability? Evidence from 281 cities in China, “Structural Change and Economic Dynamics”, 61, s. 166–178. DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2022.02.012

Aisner L. Y. (2019), „ Smart” education system for digital society, s. 368–371.

Angelidou M., Psaltoglou A., Komninos N., Kakderi C., Tsarchopoulos P., Panori A. (2018), Enhancing sustainable urban development through smart city applications, “Journal of Science and Technology Policy Management”, 9(2), s. 146–169. DOI: https://doi.org/10.1108/JSTPM-05-2017-0016

Balakrishna C. (2012), Enabling Technologies for Smart City Services and Applications, 2012 Sixth International Conference on Next Generation Mobile Applications, Services and Technologies, s. 223–227. DOI: https://doi.org/10.1109/NGMAST.2012.51

Bernstein J. A., Alexis N., Barnes C., Bernstein I. L., Nel A., Peden D., Diaz-Sanchez D., Tarlo S. M., Williams P. B., Bernstein J. A. (2004), Health effects of air pollution, “Journal of Allergy and Clinical Immunology”, 114(5), s. 1116–1123. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaci.2004.08.030

Bocian A. (2011), Globalizacja a zrównoważony rozwój, w: Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju, red. B. Poskorbko, s. 19–33.

Caragliu A., Del Bo C., Nijkamp P. (2011), Smart Cities in Europe, “Journal of Urban Technology”, 18(2), s. 65–82. DOI: https://doi.org/10.1080/10630732.2011.601117

Chen S., Oliva P., Zhang P. (2022), The effect of air pollution on migration: Evidence from China, “Journal of Development Economics”, 156, 102833. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2022.102833

Chien F., Zhang Y., Sharif A., Sadiq M., Hieu M. V. (2022), Does air pollution affect the tourism industry in the USA? Evidence from the quantile autoregressive distributed lagged approach, “Tourism Economics”, 13548166221097020. DOI: https://doi.org/10.1177/13548166221097021

Chui K. T., Lytras M. D., Visvizi A. (2018), Energy sustainability in smart cities: Artificial intelligence, smart monitoring, and optimization of energy consumption, “Energies”, 11(11), 2869. DOI: https://doi.org/10.3390/en11112869

Czechowski P., Piksa K. (2022), Financing Costs and Health Effects of Air Pollution in the Tri-City Agglomeration. Front, „Public Health”, 10, 831312. DOI: https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.831312

Czupich M., Kola-Bezka M., Ignasiak-SzulcA. (2016), Czynniki i bariery wdrażania koncepcji smart city w Polsce, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, 276.

Gawor L. (2006), Idea zrównoważonego rozwoju jako projekt nowej ogólnoludzkiej cywilizacji, „Diametros”, 9, s. 84–104.

GIOŚ (2022a), Bank danych pomiarowych, https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives.

GIOŚ (2022b), Kody stacji pomiarowych, https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives.

GIOŚ (2023), Kim jesteśmy – GIOŚ, https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/about_us#.

Guo B., Guo Y., Nima Q., Feng Y., Wang Z., Lu R., Ma Y., Zhou J., Xu H., Chen L. (2022), Exposure to air pollution is associated with an increased risk of metabolic dysfunction-associated fatty liver disease, “Journal of hepatology”, 76(3), s. 518–525. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhep.2021.10.016

Hollands R. G. (2008), Will the real smart city please stand up?: Intelligent, progressive or entrepreneurial?, “City”, 12(3), s. 303–320. DOI: https://doi.org/10.1080/13604810802479126

Hull Z. (2010), Ekofilozofia a „filozofia zrównoważonego rozwoju”, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 8(1), s. 197–205. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2010.8.1.16

Jbaily A., Zhou X., Liu J., Lee T.-H., Kamareddine L., Verguet S., Dominici F. (2022), Air pollution exposure disparities across US population and income groups, “Nature”, 601(7892), s. 228–233. DOI: https://doi.org/10.1038/s41586-021-04190-y

Kim Y., Soyata T., Behnagh R. F. (2018), Towards Emotionally Aware AI Smart Classroom: Current Issues and Directions for Engineering and Education, “IEEE Access”, 6, s. 5308–5331. DOI: https://doi.org/10.1109/ACCESS.2018.2791861

Komninos N. (2008), Intelligent cities and globalisation of innovation networks, Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203894491

Kuzior A. (2006), Człowiek jako racjonalny podmiot działań w świetle założeń koncepcji zrównoważonego rozwoju, „Problemy Ekorozwoju”, 1(2), s. 67–72.

Kwiatkiewicz P., Szczerbowski R., Śledzik W. (2020), Elektromobilność. Środowisko infrastrukturalne i techniczne wyzwania polityki intraregionalnej, Wydawnictwo Naukowe FNCE.

Lazaroiu G. C., Roscia M. (2012), Definition methodology for the smart cities model, “Energy”, 47(1), s. 326–332. DOI: https://doi.org/10.1016/j.energy.2012.09.028

Lee J., Kim D., Ryoo H.-Y., Shin B.-S. (2016), Sustainable Wearables: Wearable Technology for Enhancing the Quality of Human Life, “Sustainability”, 8(5), s. 466. DOI: https://doi.org/10.3390/su8050466

Lytras M., Visvizi A. (2018), Who Uses Smart City Services and What to Make of It: Toward Interdisciplinary Smart Cities Research, “Sustainability”, 10(6), s. 1998. DOI: https://doi.org/10.3390/su10061998

Mannucci P. M., Harari S., Martinelli I., Franchini M. (2015), Effects on health of air pollution: A narrative review, “Internal and Emergency Medicine”, 10(6), s. 657–662. DOI: https://doi.org/10.1007/s11739-015-1276-7

Manville C., Europe R., Millard J., Institute D. T., Liebe A. (2014), Mapping Smart cities in the EU, s. 200.

Marquès M., Domingo J. L. (2022), Positive association between outdoor air pollution and the incidence and severity of COVID-19. A review of the recent scientific evidences, “Environmental Research”, 203, 111930. DOI: https://doi.org/10.1016/j.envres.2021.111930

Miasto Warszawa (2022), Warszawa w gronie miast zakwalifikowanych do Innovation Training 2022, https://um.warszawa.pl/-/warszawa-w-gronie-miast-zakwalifikowanych-do-innovation-training-2022.

Nam T., Pardo T. A. (2011), Conceptualizing smart city with dimensions of technology, people, and institutions, Proceedings of the 12th Annual International Digital Government Research Conference on Digital Government Innovation in Challenging Times - Dg.o ’11, s. 282. DOI: https://doi.org/10.1145/2037556.2037602

Neirotti P., Marco A. D., Cagliano A. C., Mangano G., Scorrano F. (2014), Current trends in Smart City initiatives: Some stylised facts, “Cities”, 38, s. 25–36. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.12.010

Papuziński A. (2018), Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju w kontekście encykliki „Laudato si’”, „Seminare. Poszukiwania naukowe”, 2018(39)(nr 1), s. 57–68. DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2018.1.05

Parlińska M., Pomichowski P. (2018), Analiza czynników wpływających na jakość powietrza w wybranych regionach Polski, „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych”, 2, s. 83–91. DOI: https://doi.org/10.15576/PDGR/2018.2.83

Pawłowski A. (2006), Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego The multidimensional nature of sustainable development, „Problemy Ekorozwoju”, 1, s. 23–32.

Ramaprasad A., Sánchez-Ortiz A., Syn T. (2017), A Unified Definition of a Smart City, w: Electronic Government (T. 10428, s. 13–24), red. M. Janssen, K. Axelsson, O. Glassey, B. Klievink, R. Krimmer, I. Lindgren, P. Parycek, H. J. Scholl, D. Trutnev, Springer International Publishing.

Sachs J. (2015). The age of sustainable development, Columbia University Press. DOI: https://doi.org/10.7312/sach17314

Sevincer A., Bhattarai A., Bilgi M., Yuksel M., Pala N. (2013), LIGHTNETs: Smart LIGHTing and Mobile Optical Wireless NETworks – A Survey, “IEEE Communications Surveys & Tutorials”, 15(4), s. 1620–1641. DOI: https://doi.org/10.1109/SURV.2013.032713.00150

Sobolewska A. (2008), Gospodarka odpadami komunalnymi na terenach wiejskich, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego”, 4.

Stafoggia M., Oftedal B., Chen J., Rodopoulou S., Renzi M., Atkinson R. W., Bauwelinck M., Klompmaker J. O., Mehta A., Vienneau D. (2022), Long-term exposure to low ambient air pollution concentrations and mortality among 28 million people: Results from seven large European cohorts within the ELAPSE project, “The Lancet Planetary Health”, 6(1), s. e9–e18. DOI: https://doi.org/10.1016/S2542-5196(21)00277-1

Szczech-Pietkiewicz E. (2013), Poland’s Urban Competitiveness in the European Context, “The Polish Review”, 58(2), s. 15–36. DOI: https://doi.org/10.5406/polishreview.58.2.0015

Tsarchopoulos P., Komninos N., Kakderi C. (2017), Accelerating the uptake of smart city applications through cloud computing, “International Journal of Economics and Management Engineering”, 11(1), s. 129–138.

United Nations (2015), Transforming our world: The 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/70/1), https://sdgs.un.org/publications/transforming-our-world-2030-agenda-sustainable-development-17981.

Washburn D., Sindhu U., Balaouras S., Dines R. A., Hayes N., Nelson L. E. (2009), Helping CIOs understand “smart city” initiatives, “Growth”, 17(2), s. 1–17.

World Commission on Environment and Development (1987), Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwilmZaDnKD5AhVfiv0HHd5eCuQQFnoECAkQAQ&url=https%3A%2F%2Fsustainabledevelopment.un.org%2Fcontent%2Fdocuments%2F5987our-common-future.pdf&usg=AOvVaw293_rr5E8NxDhKDKPVja0e.

Wu Y., Dai H.-N., Wang H., Xiong Z., Guo S. (2022), A survey of intelligent network slicing management for industrial IoT: integrated approaches for smart transportation, smart energy, and smart factory, “IEEE Communications Surveys & Tutorials”, 24(2), s. 1175–1211. DOI: https://doi.org/10.1109/COMST.2022.3158270

Zhang Z., Zhang G., Su B. (2022), The spatial impacts of air pollution and socio-economic status on public health: Empirical evidence from China, “Socio-Economic Planning Sciences”, 83, s. 101167. DOI: https://doi.org/10.1016/j.seps.2021.101167

Zhao C., Wang K., Dong X., Dong K. (2022), Is smart transportation associated with reduced carbon emissions? The case of China, “Energy Economics”, 105, s. 105715. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eneco.2021.105715

Zou S.-J., Shen Y., Xie F.-M., Chen J.-D., Li Y.-Q., Tang J.-X. (2020), Recent advances in organic light-emitting diodes: Toward smart lighting and displays, “Materials Chemistry Frontiers”, 4(3), s. 788–820. DOI: https://doi.org/10.1039/C9QM00716D