Słowa kluczowe
koncepcja
intelektualiści
dyskurs kulturowy
idea
okres sowiecki
Jak cytować
Abstrakt
Autor artykułu śledzi kształtowanie się koncepcji pokolenia lat 60. – od przełomu lat 50. i 60. XX wieku po lata ostatnie – w dyskursie społeczno-kulturowym Ukrainy. Ten projekt pokoleniowy doznawał zarówno wzlotów, jak i upadków. Po wspaniałym debiucie pokolenia lat 60. i zadeklarowaniu przez nich idei sprawiedliwości oraz sprzeciwu wobec systemu totalitarnego nastąpił długi okres stagnacji oraz marginalizacji samej formacji. Zasłużoną satysfakcję po czasie trwałego milczenia przyniosła doba niepodległości Ukrainy, jednak „sześćdziesiątnicy” potrafili skorzystać z niej w różnej mierze, przeważnie w wymiarze politycznym. Jednakże w literaturze okresu Niepodległości ich obecność jest zaznaczona słabo, prawie symbolicznie. Zatem samorealizację artystyczną tego pokolenia wypada uznać za częściową, mimo że właśnie misja związana z promocją kultury była sednem koncepcji generacyjnej.
Bibliografia
Jakubowska-Krawczyk K., Lwów wieku XX–XXI. Dorastanie i konflikt pokoleń w dobie przemian społecznych i rewolucji (na podstawie Domu z witrażem Żanny Słoniowskiej) [Lviv of the XX–XXI centuries. Growing up and the conflict of generations in the time of social change and revolution (based on the House with a Stained Glass Window by Żanna Słoniowska], [w:] „Teka. Komisji polsko-ukraińskich związków kulturowych”, 2018, nr XIII, s. 159–174. DOI: https://doi.org/10.31743/teka.5720
Kamińska A., Kategoria pokolenia w badaniach nad społeczeństwem i kulturą – przegląd problematyki [The category of generation in the researches of society and culture – an overview of the issues], [w:] „Kultura i Historia”, 2007, nr 11, elektronnyi resurs: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/113 (27.11.2022).
Mannheim K., Problem pokoleń [The problem of generations], przeł. A. Mizińska-Kleczkowska, [w:] „Colloquia Communia”, 1992/1993, nr 1/12, s. 136–169.
Matusiak A. (red.), Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX – początku XXI wieku w świetle studiów postkolonialnych [The post-totalitarian generational syndrome in the Slavic literatures of Central-Eastern and South-Eastern Europe in the late 20th and early 21st centuries in the light of postcolonial studies], Poznań–Wrocław: Bohami, 2016.
Matusiak A., Świetlicki M., Kategoria pokolenia we współczesnych badaniach społeczno-kulturowych [The generation category in contemporary socio-cultural researches], [w:] Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX – początku XXI wieku w świetle studiów postkolonialnych, red. A. Matusiak, Poznań–Wrocław: Bohami, 2016, s. 15–35.
Ossowska M., Koncepcja pokolenia [Generation concept], [w:] „Studia Socjologiczne”, 1963, nr 2, s. 47–51.
Balakirieva O., Tsinnisni oriientatsii ukrainskoho suspilstva: 1996–1999–2006 rr [Value orientations of Ukrainian society: 1996–1999–2006], [v:] „Ukrainskyi sotsium”, 2008, no. 2 (25), elektronnyi resurs: http://www.uisr.org.ua/img/upload/files/3_evs_wvs_US_2_2008.pdf (25.11.2022). DOI: https://doi.org/10.15407/socium2008.02.135
Hrytsak Ya., Podolaty mynule. Hlobalna istoriia Ukrainy [Overcome the past. The Global History of Ukraine], Kyiv: Portal, 2021.
Danylenko V., Lisorub u pusteli. Pys’mennyk i literaturnyi protses [Woodcutter in the Desert. The Writer and the Literary Process], Kyiv: Akademiya, 2008.
Dzhadt T., Pislia viiny. Istoriia Yevropy vid 1945 roku [After the War. History of Europe Since 1945], per. z anhl. K. Zarembo, Kyiv: Nash format, 2020.
Dnistrovyi A., „Shistdesiatnyky” – „deviatdesiatnyky”: tiahlist’, rozryvy, konfrontatsiia? [The generation of the 1960s – the generation of the 1990s: persistence, ruptures, confrontation?], [v:] „Krytyka”, 2001, ch. 10, s. 18–20.
Zaremba K. (red.), Ukrainske pokolinnia Z. Tsinnosti ta oriientyry [Ukrainian generation Z. Values and orientations], Kyiv 2017, [v:] Elektronnyi resurs: Ukr_Generation_ukr_inet-2.pdf (neweurope.org.ua) (25.11.2022).
Zborovska N., Stylovyi portret shistdesiatnytstva [Stylish portrait of the Sixtiers], [v:] „Slovo i chas”, 2001, no. 12, s. 26–42.
Zenkin S., „Pokolenie”: opyt dekonstruktsii poniatia [“Generation”: the experience of deconstructing of the concept], [v:] Pokolenie v sotsyokulturnom kontekste XX veka, red. N. Khrenov, Moskva: Nauka, 2005, s. 130–136.
Kasianov H., Nezhodni. Ukrainska inteligentsiia v rusi oporu 1960–1980-kh rokiv [Disagree. The Ukrainian intellectuals in the resistance movement of the 1960s–1980s], Kyiv: Lybid, 1995.
Kotsiubynska M., Knyha spomyniv [Book of Memories], Kharkiv: Akta, 2006.
Levada Yu., Shanin T. (red.), Ottsy i deti: pokolencheskiy analiz sovremennoy Rossii [Fathers and Sons: Generational Analysis of Modern Russia], Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie, 2005.
Polishchuk Ya., Pamiat i postpamiat’ (na materiali romanu Liny Kostenko Zapysky ukrainskoho samashedshoho) [Memory and postmemory (based on Lina Kostenko’s novel Notes of a Ukrainian Madman], [v:] Postkolonializm, generatsii, kultura, za red. T. Hundorovoi, A. Matusiak, Kyiv: Laurus, 2014, s. 162–175.
Rarytskyi O., Partytury tekstu i dukhu (Khudozhno-dokumentalna proza ukrainskykh shistdesiatnykiv) [Scores of Text and Spirit (Documentary Prose of the Ukrainian Generation of the 1960s)], Kyiv: Smoloskyp, 2016.
Rassadin S., Sovetskaya literatura. Pobezhdyonnyie pobediteli [Soviet Literature. Defeated Winners], Sankt-Peterburg: Inapress/Novaya gazeta, 2006.
Solzhenitsyin A., Bodalsya telyonok s dubom: Ocherki literaturnoy zhizni [A Calf Butted with Oak: Essays on a Literary Life], Moskva: Soglasie, 1996.
Tarnashynska L., Ukrains’ke shistdesiatnytstvo: Profili na tli pokolinnia (Istoryko-literaturnyi ta poetykalnyi aspekty) [The Ukrainian Generation of the 1960s: Profiles Against the Background of the Generation (Historical, Literary and Poetic Aspects)], Kyiv: Smoloskyp, 2010.
Kharchuk R., Suchasna ukrainska proza. Postmodernyi period [Modern Ukrainian Prose. Postmodern Period], Kyiv: Akademiia, 2008.
Gabor V. (upor.), Ukrainski literaturni shkoly ta hrupy 60–90-kh rr. XX st. Antolohiia vybranoi poezii ta eseistyky [Ukrainian Literary Schools and Groups of the 60–90s. XX. Anthology of Selected Poetry and Essays], Lviv: Piramida, 2009.
Sverstiuk Ye., Shistdesiatnyky i Zakhid [Generations of the 1960s and Western World], [v:] Ye. Sverstiuk, Bludni syny Ukrainy, Kyiv: Znannia Ukrainy, 1993.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).