Słowa kluczowe
świadomość językowa
analiza skupień
eksperyment asocjacyjny
etnostereotyp
Jak cytować
Abstrakt
W artykule przedstawiono wyniki eksperymentu językowego mającego na celu określenie stereotypowego postrzegania leksemu „Niemcy” przez ukraińskich uchodźców, którzy znaleźli się poza Ukrainą po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę. Dynamikę stereotypowych wyobrażeń o Niemczech przed i po bezpośrednim pobycie w kraju prześledzono w oparciu o metody eksperymentu asocjacyjnego i analizy skupień. Wyodrębniono główne grupy tematyczne stereotypowych wyobrażeń o Niemczech obecnych w świadomości językowej ukraińskich uchodźców: wartości, jedzenie i picie, sfera społeczna, stosunek do kraju, kultura, produkcja, ludzie, wojna, uchodźcy, lokalność, przyroda. Ujawniono, że heterostereotypy etniczne w wyniku przymusowego wyjazdu do innego kraju przekształcają się w autostereotypy, a treść grup tematycznych i pole semantyczne toponimu „Niemcy” wskazują na odpowiadające im zmiany.
Bibliografia
Бацевич Ф., Основи комунікативної лінгвістики, Київ: Видавничий центр „Академія”, 2004.
Габідулліна А., Колесніченко О., Методологія сучасних лінгвістичних досліджень: навчальний посібник, Слов’янськ: Вид-во Б.І. Маторіна, 2019.
Загнітко А., Богданова І., Лінгвокультурологія: навчальний посібник для студентів вищих навчальних закладів, Вінниця: ДонНУ імені Василя Стуса, 2017.
Ланде Д., Субач І., Бояринова Ю., Основи теорії і практики інтелектуального аналізу даних у сфері кібербезпеки, Київ: ІСЗЗІ КПІ ім. Ігоря Сікорського, 2018.
Орел І., Етнокультурний стереотип у світлі когнітивної лінгвістики, [в:] „Закарпатські філологічні студії”, 2021, вип. 16, с. 91–95.
Семенів Н., Сучасні методи дослідження етностереотипів у структурі міжетнічної взаємодії, [в:] „Проблеми сучасної психології”, 2015, вип. 27, с. 486–500.
Степаненко М., Мовна картина світу й енциклопедичний дискурс: когніція, претекст, постскриптум, [в:] „Енциклопедичний вісник України”, 2022, вип. 4, с. 9–26.
Batsevych F., Osnovy komunikatyvnoi linhvistyky [Basics of communicative linguistic], Kyiv: Vydavnychyi tsentr „Akademiia”, 2004.
Habidullina A., Kolesnichenko O., Metodolohiia suchasnykh linhvistychnykh doslidzhen: navchalnyi posibnyk [Methodology of modern linguistic research: a textbook], Sloviansk: Vyd-vo B.I. Matorina, 2019.
Zahnitko A., Bohdanova I., Linhvokulturolohiia: navchalnyi posibnyk dlia studentiv vyshchykh navchalnykh zakladiv [Linguistic culture: a study guide for students of higher educational institutions], Vinnytsia: DonNU imeni Vasylia Stusa, 2017.
Lande D., Subach I., Boiarynova Yu., Osnovy teorii i praktyky intelektualnoho analizu danykh u sferi kiberbezpeky [Fundamentals of theory and practice of intellectual data analysis in the field of cyber security], Kyiv: ISZZI KPI im. Ihoria Sikorskoho, 2018.
Orel I., Etnokulturnyi stereotyp u svitli kohnityvnoi linhvistyky [Ethnocultural stereotype in the light of cognitive linguistics], [v:] „Zakarpatski filolohichni studii”, 2021, vyp. 16, s. 91–95. DOI: https://doi.org/10.32782/tps2663-4880/2021.16.17
Semeniv N., Suchasni metody doslidzhennia etnostereotypiv u strukturi mizhetnichnoi vzaiemodii [Modern methods of researching ethnostereotypes in the structure of inter-ethnic interaction], [v:] „Problemy suchasnoi psykholohii”, 2015, vyp. 27, s. 486–500.
Stepanenko M., Movna kartyna svitu y entsyklopedychnyi dyskurs: kohnitsiia, pretekst, postskryptum [Linguistic picture of the world and encyclopedic discourse: cognition, pretext, postscript], [v:] „Entsyklopedychnyi visnyk Ukrainy”, 2022, vyp. 4, s. 9–26. DOI: https://doi.org/10.37068/evu.14.2
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).