Słowa kluczowe
wojna
narratorka
refleksja
autofiction
tożsamość
dziennik
Jak cytować
Abstrakt
Autor poddaje analizie powieść Jewhenii Kononenko Ten szalony rok (2023). Napisana w formie dziennika zawiera ujmującą refleksję na temat pierwszego roku wojny rosyjsko-ukraińskiej na pełną skalę. Pisarka doskonale łączy dyskursy fiction i non-fiction. Jej manierę wypada zakwalifikować jako autofiction, według analogii z twórczością jej ulubionej powieściopisarki francuskiej Annie Ernaux, której utwory Kononenko przecież publikowała w swoim tłumaczeniu na język ukraiński. W powieści Ten szalony rok dostrzeżono, jak imperialny mit sąsiadów stopniowo dyskredytował pielęgnowaną w okresie ZSRR ideę wspólnoty i braterstwa, zwłaszcza na gruncie prywatnych relacji bohaterki z przyjaciółmi z Moskwy. Szczerość i poufność cechują także zobrazowanie osobistej tragedii narratorki związanej z chorobą i śmiercią jej córki.
Bibliografia
Гайдук С., „Вся інакшість – уcередині”: проблема ненормативної тілесності у романі „(Не) помітні” Івана Байдака, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, т. 10/2, c. 73–82.
Гребенюк Т., Художнє втілення рис ‘нової щирості’ в романі Софії Андрухович Амадока, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2021, т. IX/I, c. 131–144.
Ерно А., Пристрасть: романи, пер. з фр. Є. Кононенко, Київ: Факт, 2002.
Євтушенко А., Що потрібно знати про нобеліантку-2022. Анні Ерно за межами автобіографії, [в:] Електронний ресурс: Що потрібно знати про нобеліантку-2022: Анні Ерно за межами автобіографії (chytomo.com).
Кононенко Є., Той божевільний рік : роман, Львів: Вид-во Анетти Антоненко, 2023. Лопата Є., Любка А. (упор.), Воєнний стан: антологія, передмова В. Залужного, Чернівці: Meridian Czernowitz, 2023.
Поліщук Я., Інкорпорація документального ресурсу в сучасній художній літературі, [в:] „Слово і час”, 2018, № 9, с. 3–9.
Рафєєнко В. (упор.), Війна 2022: щоденники, есеї, поезія: антологія, Львів: Вид. Старого Лева; Варшава: Нова Польща, 2023.
Сидоржевський М. (ред.), Весна озброєна. Антологія воєнної лірики, Київ: Ліра-К, 2022. Сливинський О. (упор.), Поміж сирен: нові вірші війни, Харків: Vivat, 2023а.
Сливинський О. (упор.), Cловник війни, іл. К. Гордієнко, Харків: Vivat, 2023б.
Chyżak A., Autofikcja, [w:] „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”, 2020, nr 2 (15), s. 93–98. Colonna V., Autofiction et autres mythomanies littéraires, Paris: Tristam, 2004.
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków: Universitas, 2000.
Domańska E., Autofikcja Joanny Bator, „Teksty Drugie”, 2003, nr 2–3, s. 336–345. Gasparini Ph., Autofiction: une aventure du langage, Paris: Seuil, 2008.
Grell I., L’autofiction, Paris: Armand Golin, 2014.
Lis J., Obrzeża autobiografii. O współczesnym pisarstwie autofikcyjnym we Francji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006.
Turczyn A., Autofikcja, czyli autobiografia psychopolifoniczna, [w:] „Teksty Drugie”, 2007, nr 1–2, s. 207–214.
Zambrzycka M., Narracje meladyczne w ukraińskiej literaturze popularnej. Wybrane przykłady, Warszawa: Wydawnictwa UW, 2022.
Hayduk S., „Vsia inakshist’ – useredyni”: problem nenormatyvnoi tilesnosti u romani „(Ne)pomitni” Ivana Baidaka [„All the otherness – inside us”: The problem of non-normative body in the novel “(In)visible” by Ivan Baidak], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, t. 10/2, s. 73–82. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2022.10.2.5
Hrebeniuk T., Khudozhnie vtilennia rys ‘novoi shchyrosti’ v romani Sofii Andrukhovych „Amadoka” [The artistic embodiment of the features of ‘New sinserity’ in Sofia Andrukhovych’s novel “Amadoka”], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2021, t. IX/I, s. 131–144. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.11
Ernaux A., Prystrast’ [Passion], per. z fr. Ye. Kononenko, Kyiv: Fakt, 2002.
Yevtushenko A., Shcho potribno znaty pro nobeliantku-2022. Annie Ernaux za mezhamy avtobiohrafii [What you need to know about the 2022 Nobel laureate. Annie Ernaux beyond autobiography], [v:] Elektronnyi resurs: Що потрібно знати про нобеліантку-2022: Анні Ерно за межами автобіографії (chytomo.com).
Kononenko Ye., Toi bozhevilnyi rik: roman [This Crazy Year: novel], Lviv: Vyd. Anetty Antonenko, 2023.
Lopata Y., Lyubka A. (ypor.), Voyennyi stan: antolohiia [Martial law: anthology], Chernivtsi: Meridian Czernowitz, 2023.
Polishchuk Ya., Inkorporatsiia dokumentalnoho resursu v suchasniy khudozhniy literaturi [Incorporation of a documentary resource in contemporary fiction], [v:] „Slovo i tshas”, 2018, no. 9, s. 3–9.
Rafeyenko V. (ypor.), Viyna 2022. shchodennyky, eseyi, poeziya: atnolohiya [War 2022. Diaries, essays, poetry: anthology], Lviv: Vyd. Staroho Leva; Warszawa: Nova Polshcha, 2023.
Sydorzhevskyi M. (red.), Vesna ozbroiena. Antolohiia voyennoi liryky [Spring is armed. Anthology of war lyrics], Kyiv: Lira-K, 2022.
Slyvyns’kyi О. (упор.), Pomizh syren: novi virshi viyny [Between the sirens: New poems of war], Kharkiv: Vivat, 2023a.
Slyvyns’kyi О. (упор.), Slovnyk viyny [Dictionary of war], il. K. Hordienko, Kharkiv: Vivat, 2023b.
Chyżak A., Autofikcja [Autofiction], [w:] „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”, 2020, nr 2 (15), s. 93–98. DOI: https://doi.org/10.18276/au.2020.2.15-07
Colonna V., Autofiction et autres mythomanies littéraires, Paris: Tristam, 2004.
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie [Autobiographical triangle. Knowledgeб confession and challenge], Kraków: Universitas, 2000.
Domańska E., Autofikcja Joanny Bator [Autofiction of Joanna Bator], [w:] „Teksty Drugie”, 2003, nr 2–3, s. 336–345.
Gasparini Ph., Autofiction: une aventure du langage [Autofiction: an adventure of language], Paris: Seuil, 2008.
Grell I., L’autofiction [Autofiction], Paris: Armand Golin, 2014.
Lis J., Obrzeża autobiografii. O współczesnym pisarstwie autofikcyjnym we Francji [The edges of autobiography. On contemporary autofiction in France], Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006.
Turczyn A., Autofikcja, czyli autobiografia psychopolifoniczna [Autofiction, or psychopoliphonic autobiography], [w:] „Teksty Drugie”, 2007, nr 1–2, s. 207–214.
Zambrzycka M., Narracje maladyczne w ukraińskiej literaturze popularnej. Wybrane przykłady [Maladic narratives in Ukrainian popular literature. Selected examples], Warszawa: Wydawnictwa UW, 2022. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323556626
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Yaroslav Polishchuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).