Słowa kluczowe
sprzeciw kulturowy
kontent
Ukraińcy
przestrzeń medialna
tożsamość narodowa
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest próba uwypuklenia i opisania głównych wyznaczników ukraińskiej tożsamości we współczesnym środowisku medialnym. Aktualność badania wiąże się z pilną potrzebą zachowania i ugruntowania świadomości narodowej przez Ukraińców na tle procesów globalizacji i wojny. Do oznak ukraińskiej tożsamości w przestrzeni medialnej należą: preferowanie języka ukraińskiego jako świadomego wyboru obywateli oraz świadectwa kulturowej stabilności i sprzeciwu wobec agresji; archaiczne motywy folklorystyczne, które stały się podstawą nowych utworów; połączenie wątków etnicznych z muzyką współczesną; tworzenie ogólnokrajowych hashtagów; popularyzacja twórczości i postaci Tarasa Szewczenki przez pryzmat wydarzeń współczesnych; kreowanie nowego autostereotypu Ukraińca – nieustraszonego bohatera w obliczu okrutnego wroga; pojawienie się etnicznie markowanych memów oraz współczesnych frazeologizmów.
Bibliografia
Бурдін Я., Українізація YouTube-контенту як прояв культурного спротиву українців під час російсько-української війни, [в:] „Соціологічні студії”, 2023, № 2 (23), с. 62‒72, електронний ресурс: https://www.sociostudios.vnu.edu.ua/index.php/socio/article/view/385/289. DOI: https://doi.org/10.29038/2306-3971-2023-02-31-31
Гайкова А., Дніпровська Т., Мова медіа у новому телебаченні: як журналісти захоплюють україномовний Youtube, [в:] „Вчені записки ТНУ імені В.І. Вернадського. Серія: Фі- лологія. Журналістика”, 2024, № 2, т. 35 (47), с. 236‒242, електронний ресурс: https://philol.vernadskyjournals.in.ua/journals/2024/2_2024/part_2/39.pdf.
Кислюк К., Українська ідентичність: історико-культурні ретроспективи та сучасні перспективи, [в:] „Філософська думка”, 2018, № 2, с. 50–67, електронний ресурс: https://tinyurl.com/2p984cyx.
Кравченко Л., Петрів Х., Утвердження національної ідентичності в сучасних перейменуваннях (на матеріалі українського урбанонімікону), [в:] „Мова: класичне – модерне – постмодерне”, 2022, вип. 8, с. 37–62, електронний ресурс: https://ekmair.ukma.edu.ua/server/api/core/bitstreams/c964ea2c-6bee-4e44-b7e0-37a6e080552e/content.
Лісневська А., Новикова Р., Аудіовізуальний контент у культурній журналістиці воєнного часу: до питання національної ідентичності, [в:] „Синопсис: текст, контекст, медіа”, 2023, № 29 (2), с. 131–138, електронний ресурс: https://synopsis.kubg.edu.ua/index.php/synopsis/article/view/565/467.
Мусієнко О., Новітні аудіовізуальні інструменти репрезентації української ідентичності на відеохостингах в умовах російськоукраїнської війни, [в:] „Культура України”, 2022, № 78, с. 30–37, електронний ресурс: http://ku-khsac.in.ua/article/view/270761.
Петрів Х., Концептосфера національної ідентичності та її мовна об’єктивація в публіцистичних текстах Оксани Пахльовської, автореферат дис. … канд. філол. наук. Київ: КНУ ім. Т. Шевченка, 2019, електронний ресурс: https://uacademic.info/ua/document/0419U004761.
Чопик Р., Шевченко проти Путіна: актуальні виміри української ідентичності, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, т. X/1, с. 225–238, електронний ресурс: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sup/article/view/35930/30856.
Bukina N., National identity and media literacy in the paradigms of the Russian-Ukrainian war, [in:] Functioning of the Ukrainian media during martial law in Ukraine: Scientific monograph, Riga: “Baltija Publishing”, 2022, pp. 19–59, electronic sours: https://dspace.nau.edu.ua/handle/NAU/58555.
Burdin Ya., Ukrainizatsiia YouTube-kontentu yak proiav kulturnoho sprotyvu ukraintsiv pid chas rosiisko-ukrainskoi viiny [Ukrainization of YouTube content as a manifestation of cultural resistance of Ukrainians during the Russian-Ukrainian war], [v:] „Sotsiolohichni studii”, 2023, no. 2 (23), s. 62‒72, elektronnyi resurs: https://www.sociostudios.vnu.edu.ua/index.php/socio/article/view/385/289.
Haikova A., Dniprovska T., Mova media u novomu telebachenni: yak zhurnalisty zakhopliuiut ukrainomovnyi Youtube [The language of media in the new television: how journalists capture ukrainian-speaking YouTube], [v:] „Vcheni zapysky TNU imeni V.I. Vernadskoho. Seriia: Filolohiia. Zhurnalistyka”, 2024, no. 2, t. 35 (47), s. 236‒242, elektronnyi resurs: https://philol.vernadskyjournals.in.ua/journals/2024/2_2024/part_2/39.pdf. DOI: https://doi.org/10.32782/2710-4656/2024.2.2/37
Kysliuk K., Ukrainska identychnist: istoryko-kulturni retrospektyvy ta suchasni perspektyvy [Ukrainian identity: historical and cultural retrospectives and сurrent perspectives], [v:] „Filosofska dumka”, 2018, no. 2, s. 50–67, elektronnyi resurs: https://tinyurl.com/2p984cyx.
Kravchenko L., Petriv Kh., Utverdzhennia natsionalnoi identychnosti v suchasnykh pereimenuvanniakh (na materiali ukrainskoho urbanonimikonu) [The affirmation of the national identity in the modern renaming (on the basis of Ukrainian urbanonymicon)], [v:] „Mova: klasychne – moderne – postmoderne”, 2022, vyp. 8, s. 37–62, elektronnyi resurs: https://ekmair.ukma.edu.ua/server/api/core/bitstreams/c964ea2c-6bee-4e44-b7e0-37a6e080552e/content. DOI: https://doi.org/10.18523/lcmp2522-9281.2022.8.37-62
Lisnevska A., Novykova R., Audiovizualnyi kontent u kulturnii zhurnalistytsi voiennoho chasu: do pytannia natsionalnoi identychnosti [Diovisual content of cultural journalism in wartime: to the issue of national identity], [v:] „Synopsys: tekst, kontekst, media”, 2023, no. 29 (2), s. 131–138, elektronnyi resurs: https://synopsis.kubg.edu.ua/index.php/synopsis/article/view/565/467. DOI: https://doi.org/10.28925/2311-259x.2023.2.10
Musiienko O., Novitni audiovizualni instrumenty reprezentatsii ukrainskoi identychnosti na videokhostynhakh v umovakh rosiisko-ukrainskoi viiny [The latest audiovisual tools for the video hosting representation of Ukrainian identity in the conditions of the Russian-Ukrainian war], [v:] „Kultura Ukrainy”, 2022, no. 78, s. 30–37, elektronnyi resurs: http://ku-khsac.in.ua/article/view/270761. DOI: https://doi.org/10.31516/2410-5325.078.03
Petriv Kh., Kontseptosfera natsionalnoi identychnosti ta yii movna obiektyvatsiia v publitsystychnykh tekstakh Oksany Pakhlovskoi [The conceptual sphere of national identity and its linguistic objectification in the journalistic texts of Oksana Pakhlivska], avtoreferat dys. … kand. filol. nauk. Kyiv: KNU im. T. Shevchenka, 2019, elektronnyi resurs: https://uacademic.info/ua/document/0419U004761.
Chopyk R., Shevchenko proty Putina: aktualni vymiry ukrainskoi identychnosti [Shevchenko against Putin: current dimensions of Ukrainian identity], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, t. X/1, s. 225–238, elektronnyi resurs: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sup/article/view/35930/30856.
Bukina N., National identity and media literacy in the paradigms of the Russian-Ukrainian war, [in:] Functioning of the Ukrainian media during martial law in Ukraine: Scientific monograph, Riga: “Baltija Publishing”, 2022, pp. 19–59, electronic sours: https://dspace.nau.edu.ua/handle/NAU/58555. DOI: https://doi.org/10.30525/978-9934-26-270-8-2
До свого коріння: як війна повернула елементи фольклору у сучасні пісні, [в:] Neformat, електронний ресурс: https://www.neformat.com.ua/articles/do-svogo-korinnya-yak-viyna-povernula-elementi-folkloru-u-suchasni-pisni.html.
Неологізми війни,[в:] Високий замок, електронний ресурс: https://wz.lviv.ua/news/467478-armiiainform-v-efiri-natsionalnoho-telemarafonu-rozpovila-pro-neolohizmy-viiny.
Освітній тренд: використання інтернет-мемів на уроках,[в:]На урок, електронний ре-сурс: https://naurok.com.ua/post/osvitniy-trend-vikoristannya-internet-memiv-na-urokah.
Скільки українців вважають українську мову рідною і спілкуються нею, [в:] BBC News Україна, eлектронний ресурс: https://www.bbc.com/ukrainian/articles/cz9d2lz8eego.
Стегній І., Національна ідентичність,2020[в:] Енциклопедія сучасної України, електро-нний ресурс: https://esu.com.ua/article-71062 (26.07.2024).
Українська правда: життя, в:] лектронний ресурс: https://life.pravda.com.ua/society/2024/01/18/258925/
Що таке #хештег і як його використовувати?,[в:] Підвищення цифрової компетентності, електронний ресурс: https://cikt.kubg.edu.ua/.
Do svoho korinnia: yak viina povernula elementy folkloru u suchasni pisni [To own roots: how the war brought elements of folklore back into modern songs], [v:] Neformat. elektronnyi resurs: https://www.neformat.com.ua/articles/do-svogo-korinnya-yak-viyna-povernula-elementi-folkloru-u-suchasni-pisni.html.
Neolohizmy viiny [War neologisms], [v:] Vysokyi zamok, elektronnyi resurs: https://wz.lviv.ua/news/467478-armiiainform-v-efiri-natsionalnoho-telemarafonu-rozpovila-pro-neolohizmy-viiny.
Osvitnii trend: vykorystannia internet-memiv na urokakh [Educational trend: the use of Internet memes in lessons], [v:] Na urok, elektronnyi resurs: https://naurok.com.ua/post/osvitniy-trend-vikoristannya-internet-memiv-na-urokah.
Skilky ukraintsiv vvazhaiut ukrainsku movu ridnoiu i spidkuiutsia neiu [How many Ukrainians consider the Ukrainian language their native language and communicate in it], [v:] BBC News Ukraina, elektronnyi resurs: https://www.bbc.com/ukrainian/articles/cz9d2lz8eego.
Stehnii I., Natsionalna identychnist [National identity], 2020 [v:] Entsyklopediia suchasnoi Ukrainy, elektronnyi resurs: https://esu.com.ua/article-71062.
Shcho take #kheshteh i yak yoho vykorystovuvaty? [What is #hashtag and how to use it?], [v:] Pidvyshchennia tsyfrovoi kompetentnosti, elektronnyi resurs: https://cikt.kubg.edu.ua/.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).