Abstrakt
ВАПЛІТЕ — це одне з літературних товариств, що взяло активну участь у формуванні нової української літератури 1920-их років. З одного боку, його бачення літератури мало узгоджуватися із соціалістичною моделлю, а з другого, — повинно було бути співзвучним до найважливіших надбань європейської літератури. Ідеологом нової художньої платформи — “романтики вітаїзму” — був Микола Хвильовий як один зі співзасновників організації. Утім, вагомий унесок у поширення згаданої ідеології зробили також Олекса Слісаренко, Олесь Досвітній, Юрій Яновський та Олександр Довженко. Основою цієї статті став аналіз програмних документів ВАПЛІТЕ та деяких літературних творів її членів.
Bibliografia
Ю. Ковалів, Історія української літератури. Кінець ХІХ – поч. ХХІ ст., т. 3: У сподіваннях і трагічних зламах, Київ 2014, с. 259.
А. Лейтес, Ренесанс української культури, Харків 1925.
M. Jakóbiec, Literatura ukraińska, [w:] Dzieje literatur europejskich, red. W. Floryan, t. 3, сz. 1, Warszawa 1989, s. 555–556.
Ю. Смолич, Твори, у 8 томах, т. VII, Київ 1986.
A. Nowacki, „Myśli pod prąd”. Twórczość Mykoły Chwylowego w kontekście ukraińskiej dyskusji literackiej lat 1925–1928, Lublin 2013.
М. Доленґо, Київ та Харків — літературні взаємовідношення, [в:] Його ж , Критичні етюди, Харків 1925, с. 7.
Л. Кавун, “М’ятежні” романтики вітаїзму: проза ВАПЛІТЕ, Черкаси 2006.
M. Хвильовий, Камо грядеши, [в:] Його ж , Твори, в 5 томах, т. IV, Нью-Йорк-Балтімор-Торонто 1983, с. 80–81.
Л. Пізнюк, Ще раз про ВАПЛІТЕ мовою документів та фактів, [в:] „Слово і час” 2000, № 12, с. 36; Ю. Шерех, Літ Ікаря, [в:] Його ж , Пороги і запоріжжя, т. ІІ, Харків 1998, с. 145.
Ф. Неуважний, Вільна академія пролетарської літератури, [в:] Український Календар, Варшава 1976, с. 195.
G. Luckyj, Introduction, [в:] Ваплітянський збірник, ред. Ю. Луцький, Торонто 1977, с. 10.
О. Слісаренко, В боротьбі за пролетарську естетику, [в:] „Вапліте” 1926, № 1, с. 19–21.
Хроніка. Зовнішня й внутрішня робота „Вапліте”, [в:] „Вапліте”, № 1, Харків 1926, с. 97.
Т. Гундорова, Руйнування романтичної метафізики, [в:] „Слово і час” 1993, № 11, с. 23.
М. Хвильовий, Про Коперніка з Фрауенбурґу, або абетка азіатського ренесансу в мистецтві (Другий лист до літературної молоді), [в:] Й о г о ж , Твори, в 5 томах, т. IV, Нью-Йорк-Балтімор– Торонто 1983, с. 102.
B. Russell, Dzieje filozofii Zachodu, Warszawa 2000, s. 896; por. także: W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 3, Warszawa 1993, s. 206–209.
Ю. Ковалів, Літературна дискусія 1925 – 1928 рр., Київ 1990.
O. Spengler, Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii uniwersalnej, Warszawa 2001.
І. Дзюба, Микола Хвильовий: “азіатський ренесанс” і “психологічна Европа”, Київ 2005.
М. Хвильовий, Пролог до книги сто тридцять дев’ятої, [в:] Його ж , Твори, в 5 томах, т. IV, с. 442, 443.
М. Хвильовий, Передмова “До книги сто тридцять дев’ятої”, [в:] „Літературний ярмарок” 1929, № 9, с. 6.
Г. Костюк, Поет юності і сили (Аркадій Любченко. 7.ІІІ.1899 – 25.ІІ.1945), [в:] А. Любченко, Вибр. твори, Київ 1999, с. 453.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).