Słowa kluczowe
myślenie
mowa
kompetencje ortograficzne
Jak cytować
Abstrakt
W artykule przeanalizowano kompetencje ortograficzne jako element profesjogramu wykładowcy dyscyplin lingwistycznych. Opisano językowe, metodyczne i psychologiczne czynniki kształtowania odpowiednich kompetencji. Profesjogram wykładowcy szkoły wyższej we właściwym paradygmacie edukacyjnym obejmuje takie cechy specjalisty, jak kompetencje zawodowe, profesjonalizm, umiejętności, warunki ich nabywania i rozwoju oraz kryteria ich oceny. Kompetencje ortograficzne w strukturze zawodowych kompetencji lingwistycznych filologa należą do kilku „podsystemów” (kompetencje ortograficzne → kompetencje lingwistyczne → kompetencje profesjonalnej komunikacji językowej). Jednocześnie stanowią one jednostkę złożoną, która zawiera elementy poznawcze, operacyjne, czynnościowe, semantyczne i behawioralne. Badanie naukowe ukazuje zjawisko mowy w związku z rozwojem umiejętności ortograficznych. Ich rozwój obejmuje
przekształcenie mowy zewnętrznej w wewnętrzną, gdy reprodukcja obrazu słowa następuje automatycznie,
a faktyczny proces językowy pozostaje poza świadomością.
Bibliografia
Bondarenko N., Kulturomovnyi aspekt formuvannia pravopysnoi kompetentnosti uchniv [Cultural Aspect of the Formation of Students’ Spelling Competency], [v:] „Naukovi zapysky Natsionalnoho universytetu „Ostrozka akademiia”. Seriia: Filolohichna”, 2012, № 31, s. 159 –162.
Vygotskyi L.S., Myshlenie i rech. Sobranie sochinenii v 6 t. [Thinking and Speech. Collected Works in 6 Volumes], Moskva: Pedagogika, 1982.
Vitvytska S.S., Profesiohrama yak model mahistra osvity [Profesiogram as a Model of the Master of Education], [v:] „Pedahohichni nauky: teoriia, istoriia, innovatsiini tekhnolohii: naukovyi zhurnal”, 2010, № 8 (10), s. 211–224.
Vitchenko A.O., Vitchenko A. Yu., Proektuvannia profesiohramy vykladacha vyshchoi shkoly dlia systemy neperervnoi pedahohichnoi osvity [The Projection of a Lecturer’s Professiogram for a System of Continuous Pedagogical Education], [v:] „Zbirnyk naukovykh prats
Viiskovoho instytutu Kyivskoho natsionalnoho universytetu imeni Tarasa Shevchenka”, 2017, № 55, s. 174–180.
Halperin P. Ia., K voprosu o vnutrennei rechi [To the Question of Internal Speech], [v:] „Khrestomatyia po pedahohycheskoi psykholohyy”, Moskva: Mezhdunarodnaia pedahohycheskaia akademyia, 1995, p. 23–31.
Honcharenko S.U., Ukrainskyi pedahohichnyi slovnyk [Ukrainian Pedagogical Dictionary], Kyiv: Lybid, 1997.
Hura O.I., Profesiohrama vykladacha vyshchoho navchalnoho zakladu yak osnova yoho profesiinoi pidhotovky [Professiogram of a Teacher from a Higher School as the Basis of His Professional Training], [v:] „Sotsialnye tekhnologii. Aktualnye problemy teorii i praktiki.
Mezhdunarodnyy mezhvuzovskiy sbornik nauchnykh robot”, 2007, № 36, s. 83–92.
Entsyklopediia osvity [The Encyclopedia of Education], hol. red. V. H. Kremen, Kyiv: Yurinkom Inter, 2008.
Zasiekina L.V., Zasiekin S.V., Vstup do psykholinhvistyky [Introduction to Psycholinguistics], Ostroh: Vydavnytstvo Natsionalnoho universytetu „Ostrozka akademiia”, 2002.
Klymova K., Formuvannia movno-komunikatyvnoi profesiinoi kompetentnosti studentiv nefilolohichnykh spetsialnostei pedahohichnykh universytetiv [The Formation of Languagecommunicative Professional Competence of Students of non-Philological Specialties in Pedagogical Universities], avtoref. … d-ra. ped. nauk, Kyiv 2011.
Miroshnyk Z.M., Talash I.O., Pobudova profesiohramy vykladacha vyshchoi pedahohichnoi shkoly: rolovyi pidkhid [The Construction of a High Teacher’s Professiogram: a Role Approach], [v:] „Zbirnyk naukovykh prats K-PNU imeni Ivana Ohiienka, Instytutu psykholohii imeni H. S. Kostiuka NAPN Ukrainy „Problemy suchasnoi psykholohii””, 2014, vyp. 23, s. 413–425.
Mordovtseva N.V., Kompetentnisnyi pidkhid do formuvannia movnoi osobystosti molodshoho shkoliara [The Competency Approach in the Formation of a Pupil’s Linguistic Identity], [v:] „Visnyk Luhanskoho natsionalnoho universytet imeni Tarasa Shevchenka. Pedahohichni
nauky”, 2013, № 13 (272), s. 114–119.
Savchenko K. Yu., Formuvannia profesiinoi kompetentnosti maibutnikh uchyteliv filolohichnykh spetsialnostei zasobamy modeliuvannia pedahohichnykh sytuatsii [The Formation of Professional Competence of Future Philological Teachers by the Modeling of Pedagogical Situations], [v:] „Science and education a new dimension”, 2013, № 2, s. 3–7.
Symonenko T.V., Formuvannia profesiinoi movnokomunikatyvnoi kompetentsii studentiv filolohichnykh fakultetiv [The formation of professional language and communicative competence of students atphilological faculties], dys. … d-ra. ped. nauk, Cherkasy, 2006.
Khomiak I.M., Analiz pidkhodiv do problemy formuvannia orfohrafichnykh navychok [The Analysis of Approaches to the Formation of Spelling Skills], [v:] Elektronnyi resurs: http://eprints.oa.edu.ua/id/eprint/825 (15.08.2019).
Dell G.S., Oppenheim G.M., Insights for speech production planning from errors in inner speech, [in:] „The handbook of speech production”, in M. Redford (Ed.), Boston, MA: Wiley-Blackwell, 2015, p. 404–418.
Scott M., Corollary discharge provides the sensory content of inner speech, [in:] „Psychological science”, 2013, vol. 24, issue 9, p. 1824–1830.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).