Ключові слова
офіційні українські назви
макроскопічний гриб
мікологічна терміносистема
деривація
словоскладання
Як цитувати
Анотація
У статті висвітлено результати дослідження українських назв макроскопічних грибів, яке було проведене з урахуванням їхніх дериваційних ознак. Проаналізовано словотвірні процеси, які відбуваються у сфері мікологічної терміносистеми, описано творення назв грибів, що виникли в ході словотвірної деривації, композитів, юкстапозитів тощо.
Посилання
Гриби та грибні місця, [в:] Електронний ресурс: http://ua.griby.org.ua/naibilshposhyrenigryby/ (15.02.2018).
Гриби України, [в:] Електронний ресурс: http://www.cybertruffle.org.uk/ukrafung/ukr/index.htm (18.02.2018).
Етимологічний словник української мови, у 7 томах, ред. кол.: О. С. Мельничук (гол. ред.), Т. Б. Лукінова, В. Т. Коломієць, Г. П. Півторак, В. Г. Скляренко, О. Б. Ткаченко, Київ 2003, т. 4.
Калинець-Мамчур З., Словник-довідник з альгології та мікології, Львів 2011.
Кочан І. М., Українська наукова лексика. Міжнародні компоненти в термінології, Київ 2013.
Куриленко В. М., Гриби — губи: полісемія чи омонімія? (на матеріалі лексики поліських говорів), [в:] „Записки з українського мовознавства”, Одеса 2006, вип. 16, с. 219–223.
Омельковець Р., Семантична трансформація як спосіб номінації мікооб’єктів у західно поліських говірках, [в:] „Типологія та функції мовних одиниць”, Луцьк 2014, № 1, с. 231–239.
Cабадош І. В., Як звуться гриби?, [в:] Електронний ресурс: http://kulturamovyuniv.kiev.ua/KM/pdfs/Magazine34-10.pdf (12.02.2018).
Світ грибів України, [в:] Електронний ресурс: http://gribi.net.ua (10.02.2018).
Симоненко Л. О., Мікологічна лексика української мови, дис. … канд. філол. наук, Київ 1973.
Симоненко Л. О., Синонімічні назви грибів в українській мові, [в:] „Рідне слово”, Київ 1973, вип. 7, с. 23–26.
Симоненко Л. О., Як назвати гриби?, [в:] „Рідне слово”, Київ 1974, вип. 9, с. 38–41.
Справжні гриби в наших лісах, [в:] Електронний ресурс: http://old.geology.lnu.edu.ua/phis_geo/fourman/Grybus%20in%20the%20our%20forests/mushr.htm (11.02.2018).
Сухомлин М. М., Джаган В. В., Гриби України, Київ 2013.
Ткачук М., Мікономінація в чорнобильських говірках (питання реконструкції ареалу), [в:] „Волинь — Житомирщина”, 2010, № 22 (2), с. 275–282.
Bartnicka-Dąbkowska B., Polskie ludowe nazwy grzybów, Prace językoznawcze PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964.
Chlebicki A., Zawiłości etymologiczne i znaczeniowe nazw „huba” i „hubka”, [w:] „Wiadomości Botaniczne”, Kraków 2010, 54 (1/2), s. 35–39.
Gajda S., Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
Jóźwikiewicz P., Słownictwo mykologiczne w języku ukraińskim i polskim — zarys problematyki, struktura terminów), [w:] „Studia Ucrainica Posnaniensia”, zeszyt V, Poznań 2017, s. 81–89.
Jóźwikiewicz P., Z problematyki nazewnictwa grzybów wielkoowocnikowych w języku ukraińskim i polskim — przegląd źródeł, [w:] „Slavica Wratislaviensia”, CLXV, Wrocław 2017, s. 169–178.
Kopczyński K., Ławrynowicz M., Polskie regionalne nazwy grzybów, [w:] M. Lisiewska, M. Ławrynowicz (red.), Monitoring grzybów, Poznań-Łódź 2000, s. 133–142.
Kuźmiuk J., Nazwy niektórych grzybów w gwarach między Bugiem a Narwią, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, Białystok 1995.
Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2000.
Referowska-Chodak E., Ludowe nazwy grzybów w Polsce, [w:] „Studia i materiały CEPL w Rogowie”, 2015, zeszyt 44 (3), s. 218–238.
References
Hryby ta hrybni mistsya [Mushrooms and mushroom places], [in:] Elektronnyi resurs: http://ua.griby.org.ua/naibilsh-poshyreni-gryby/ (15.02.2018).
Hryby Ukrayiny [Mushrooms of Ukraine], [in:] Elektronnyi resurs: http://www.cybertruffle.org.uk/ukrafung/ukr/index.htm (18.02.2018).
Etymolohichnyу slovnyk ukrainskoyi movy [Etymological Dictionary of the Ukrainian Language], v 7 tomakh, red. kol.: O. S. Melnychuk (hol. red.), T. B. Lukinova, V. T. Kolomiyets, H. P. Pivtorak, V. H. Sklyarenko, O. B. Tkachenko, t. 4, Kyiv 2003.
Kalynets-Mamchur Z., Slovnyk-dovidnyk z alholohiyi ta mikolohiyi [Dictionary on Algology and Mycology], Lviv 2011.
Kochan I. M., Ukrayinska naukova leksyka. Mizhnarodni komponenty v terminolohiyi [Ukrainian Scientific Lexis. International Components in Terminology], Kyiv 2013.
Kurylenko V. M., Hryby — huby: polisemiya chy omonimiya? (na materiali leksyky poliskykh hovoriv) [Mushrooms — Lips: Polysemy or Homonymy?], [in:] „Zapysky z ukrainskoho movoznavstva”, Odesa 2006, vyp. 16, s. 219–223.
Omelkovets R., Semantychna transformatsiya yak sposib nominatsiyi mikoobyektiv u zakhidnopoliskykh hovirkakh [Semantic Transformation as Means of Nomination of Mycoobjects in Western Polissya Dialects], [in:] „Typolohiya ta funktsiyi movnykh odynyts”, № 1, Lutsk 2014, s. 231–239.
Sabadosh I. V., Yak zvutsya hryby? [What are the Names of Mushrooms?], [in:] Elektronnyi resurs: http://kulturamovy.univ.kiev.ua/KM/pdfs/Magazine34-10.pdf (12.02.2018).
Svit hrybiv Ukrayiny [The world of mushrooms], [в:] Електронний ресурс: http://gribi.net.ua (10.02.2018).
Symonenko L. O., Mikolohichna leksyka ukrainskoyi movy [Mycological Lexis in Ukrai nian], dys. … kand. filol. nauk, Kyiv 1973.
Symonenko L. O., Synonimichni nazvy hrybiv v ukrainskiy movi [Synonymic Names of Mushrooms in Ukrainian], [v:] „Ridne slovo”, Kyiv 1973, vyp. 7, s. 23–26.
Symonenko L. O., Yak nazvaty hryby? [How to Name Mushrooms?], [v:] „Ridne slovo”, Kyiv 1974, vyp. 9, s. 38–41.
Spravzhni hryby v nashykh lisakh [True mushrooms in our forests], [in:] Elektronnyi resurs: http://old.geology.lnu.edu.ua/phis_geo/fourman/Grybus%20in%20the%0our%20forests/mushr.htm (11.02.2018).
Sukhomlyn M. M., Dzhahan V. V., Hryby Ukrayiny [Mushrooms of Ukraine], Kyiv 2013.
Tkachuk M., Mikonominatsiya v chornobylskykh hovirkakh (pytannya rekonstruktsiyi arealu) [Mining in the Chornobyl dialects (issues of the area’s reconstruction)], [v:] „Volyn – Zhytomyrshchyna”, 2010, № 22 (2), s. 275–282.
Bartnicka-Dąbkowska B., Polskie ludowe nazwy grzybów, Prace językoznawcze PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964.
Chlebicki A., Zawiłości etymologiczne i znaczeniowe nazw „huba” i „hubka”, [w:] „Wiadomości Botaniczne”, Kraków 2010, 54 (1/2), s. 35–39.
Gajda S., Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
Jóźwikiewicz P., Słownictwo mykologiczne w języku ukraińskim i polskim — zarys problematyki, struktura terminów), [w:] „Studia Ucrainica Posnaniensia”, zeszyt V, Poznań 2017, s. 81–89.
Jóźwikiewicz P., Z problematyki nazewnictwa grzybów wielkoowocnikowych w języku ukraińskim i polskim — przegląd źródeł, [w:] „Slavica Wratislaviensia”, CLXV, Wrocław 2017, s. 169–178.
Kopczyński K., Ławrynowicz M., Polskie regionalne nazwy grzybów, [w:] M. Lisiewska, M. Ławrynowicz (red.), Monitoring grzybów, Poznań-Łódź 2000, s. 133–142.
Kuźmiuk J., Nazwy niektórych grzybów w gwarach między Bugiem a Narwią, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, Białystok 1995.
Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2000.
Referowska-Chodak E., Ludowe nazwy grzybów w Polsce, [w:] „Studia i materiały CEPL w Rogowie”, 2015, zeszyt 44 (3), s. 218–238.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).